เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2564 สำนักงานสืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิสหรัฐฯ (Homeland Security Investigation - HSI) ร่วมกับสถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส ได้จัดพิธีส่งมอบทับหลังปราสาทหนองหงส์และทับหลัง ปราสาทเขาโล้นคืนให้แก่รัฐบาลไทย โดยมีนาย David A. Prince หัวหน้าเจ้าหน้าที่พิเศษ HSI นครลอสแอนเจลิส นาย Tatum King หัวหน้าเจ้าหน้าที่พิเศษ HIS นครซานฟรานซิสโก นางสาว Stephanie Hinds รักษาการอัยการสหรัฐฯ ประจำรัฐแคลิฟอร์เนีย เขตภาคเหนือ นายมนัสวี ศรีโสดาพล เอกอัครราชทูต ณ กรุงวอชิงตัน นายมังกร ประทุมแก้ว กงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส นายพิษณุ โสภณ กงสุลใหญ่ ณ นครชิคาโก และนายฟาบิโอ จินดา กงสุลใหญ่ ณ นครนิวยอร์ก เป็นผู้แทนฝ่ายไทยเข้าร่วม

เอกอัครราชทูตมนัสวีฯ ประธานฝ่ายไทยในพิธีได้กล่าวถึงความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์โบราณคดีและ วัฒนธรรมของทับหลังทั้งสองรายการ และแสดงความขอบคุณต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของสหรัฐฯ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำนักงาน สืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิและกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ในการตอบสนองต่อข้อเรียกร้องของฝ่ายไทยในการติดตาม ทวงคืนโบราณวัตถุที่มีค่าของไทยคืนกลับสู่มาตุภูมิ ตลอดจนแสดงความเชื่อมั่นว่าความสำเร็จในการติดตามทวงคืนทับหลัง ทั้งสองรายการดังกล่าว จะนำไปสู่การติดตามทวงคืนโบราณวัตถุอันมีค่าของไทยในสหรัฐฯ ชิ้นอื่น ๆ ที่รัฐบาลไทยประสงค์ขอรับคืน ต่อไปในอนาคต ทั้งนี้ ภายหลังจากรับมอบทับหลังทั้งสองรายการแล้ว สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส จะกำกับดูแลการ บรรจุหีบห่อและการขนส่ง เพื่อให้มั่นใจว่าทับหลังทั้งสองรายการจะเดินทางถึงไทยในวันที่ 28 พฤษภาคม 2564 ได้อย่างปลอดภัย และสง่างามต่อไป

เจ้าหน้าที่พิเศษ David Prince กล่าวแสดงความยินดีและขอบคุณหน่วยงานไทยและสหรัฐฯ ที่เกี่ยวข้องที่ทำให้ ภารกิจทับหลังสองรายการนี้ประสบความสำเร็จ รวมทั้งกล่าวย้ำถึงหนึ่งในภารกิจที่สำคัญของ HSI คือภารกิจการสืบสวนเกี่ยวกับ โบราณวัตถุและศิลปวัตถุโดยในช่วงหลายปีที่ผ่านมา HSI ได้สอบสวนและดำเนินคดีเพื่อส่งโบราณวัตถุกว่า 13,000 รายการ คืนให้แก่รัฐบาลต่างประเทศและพิพิธภัณฑ์หรือสถาบันศิลปะที่เป็นเจ้าของโดยชอบธรรม การส่งคืนทับหลังทั้งสองรายการคืน ให้แก่รัฐบาลไทยในวันนี้จึงเป็นสิ่งตอกย้ำถึงพันธสัญญาและความร่วมมือที่ HSI มีต่อนานาประเทศ

ทับหลังปราสาทหนองหงส์เป็นทับหลังจำหลักลายพระยมทรงกระบือ ในขณะที่ทับหลังปราสาทเขาโล้นเป็น ทับหลังจำหลักลายพระอินทร์เหนือเกียรติมุข ทับหลังทั้งสองทำจากหินทราย และเป็นศิลปะสมัยลพบุรี (ศิลปะเขมรโบราณใน ไทย) มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 16 – 17 มีหลักฐานภาพถ่ายว่าทับหลังทั้งสองเคยประดิษฐานอยู่เหนือกรอบประตูปราสาทของ ปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และปราสาทเขาโล้น จ. สระแก้ว ตามลำดับ และคาดว่าน่าจะถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทย ในช่วงปี 2508 ซึ่งเป็นช่วงสงครามเวียดนาม

การส่งมอบโบราณวัตถุที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์ โบราณคดี และวัฒนธรรม คืนให้แก่รัฐบาลไทยและ ประชาชนไทยในครั้งนี้ สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส ขอแสดงความขอบคุณและชื่นชมการทำงานกว่า 3 ปี ของ หน่วยงานที่สำคัญของฝ่ายสหรัฐฯ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิสหรัฐฯ (Homeland Security Investigation – HSI) และกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ในการสืบสวนและรวบรวมหลักฐานต่าง ๆ ตลอดจนการประสานงาน อย่างใกล้ชิดกับหน่วยงานไทยและผู้เขี่ยวชาญด้านโบราณคดีของไทย จนประสบความสำเร็จในที่สุด การทำงานร่วมกันดังกล่าว ของฝ่ายไทยและสหรัฐฯ เป็นสิ่งแสดงถึงความสัมพันธ์และมิตรภาพอันดีและยาวนานระหว่างไทยและสหรัฐฯ

สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส

25 พฤษภาคม 2564