ในทุก ๆ ปี จะมีข่าวการฟ้องร้องระหว่างผู้ให้บริการและลูกค้าจากความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการให้บริการจำนวนมาก หลายครั้งที่นอกจากผู้ให้บริการจะต้องจ่ายค่าเสียหายแล้วยังโดนโทษทางอาญาเนื่องจากประกอบกิจการหรือให้บริการโดยไม่ได้มีใบอนุญาตอีกด้วย มีหลายอาชีพที่เมืองไทยไม่ได้มีการบังคับให้มีใบอนุญาต แต่ในสหรัฐนั้นมีความแตกต่างกันอยู่ ซึ่งเรื่องนี้ผู้เขียนเห็นว่ามีความสำคัญ จึงอยากจะมาเล่าสู่กันฟังในฉบับนี้กันค่ะ

การประกอบอาชีพโดยไม่มีใบอนุญาต (practicing without a license) หมายถึงการทำงานโดยปราศจากการอนุญาต (โดยรัฐหรือหน่วยงานที่มีอำนาจ) ในการประกอบอาชีพนั้นในเขตทางกฏหมายหนึ่ง (เช่น รัฐหรือประเทศ เป็นต้น) อาชีพส่วนใหญ่ที่จะต้องมีใบอนุญาตนั้นหากมีการประกอบอาชีพโดยไม่มีใบอนุญาตที่ถูกต้องก็จะถูกลงโทษ แต่บางเขตทางกฏหมายก็ไม่บังคับเพียงแต่มีเป็นทางเลือก

ในประเทศสหรัฐฯ อาชีพที่การประกอบอาชีพโดยไม่มีใบอนุญาตอาจมีโทษทางแพ่งหรือทางอาญา ได้แก่ ทนาย แพทย์ทุกสาขา ผู้ช่วยแพทย์ พยาบาล ผู้เชี่ยวชาญในการวัดสายตา (optometrist) นักบำบัดเท้า (podiatrist) นักบำบัดกระดูก(osteopath และ chiropractor) คนจ่ายยา (pharmacist) เจ้าหน้าที่พิสูจน์ศพ เจ้าหน้าที่ตรวจสุขภาพ หน่วยกู้ชีพ ผู้จัดงานศพ นักจิตวิทยา นักบิน นักข่าว ครู วิศวกร สถาปนิก นักสำรวจ นักสืบ ผู้ช่วยเหลือทางสังคม (social worker) ช่างซ่อมทุกสาขา นักบัญชี ช่างเสริมสวย ช่างทำผม ช่างทำรอยสัก คนขายบ้าน คนขายประกัน คนขายผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับการลงทุน หรืออาชีพหมอนวดก็ต้องมีใบอนุญาต (ไลเซ่น) เป็นต้น จะเห็นได้ว่าเกือบทุกสาขาอาชีพในสหรัฐฯ ผู้ประกอบอาชีพจะต้องไปสอบผ่านได้รับใบอนุญาต “ก่อน” ที่จะประกอบอาชีพทั้งนั้น

หากบุคคลใดที่ “เสนอการให้บริการ” และได้รับใบอนุญาตในอาชีพดังกล่าวนั้น สมาชิกในสังคมมีสิทธิ์ที่จะขอดูใบอนุญาตดังกล่าวและตรวจสอบว่าถูกต้องหรือไม่ ผู้ใดที่อ้างว่ามีใบอนุญาตและปฏิเสธไม่แสดงแจ้งชื่อของตนสามารถูกเพิกถอนใบอนุญาตได้ โดยในหลายเขตกฏหมายการที่ผู้ให้บริการปิดบังตัวตนเพื่อวัตถุประสงค์ในการขัดขวางการขอตรวจสอบข้อมูลเกี่ยวกับใบอนุญาต ประวัติการทำผิดทางวินัยเหรือการทำผิดเกี่ยวกับใบอนุญาต ป็นเรื่องที่ถือว่าผิดกฏหมาย

การประกอบอาชีพโดยไม่มีใบอนุญาตอาจเป็นเรื่องถูกกฏหมายในบางเขตทางกฏหมายในบางกรณี เช่น ใน 9 รัฐของสหรัฐได้ผ่านกฏหมายที่มีชื่อว่า “health freedom laws” เพื่อปกป้องผู้ที่ให้บริการแพทย์ทางเลือก เช่น ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมุนไพร จากการถูกจับในข้อหา “การประกอบอาชีพโดยไม่มีใบอนุญาต” โดยในเรื่องของการให้บริการทางสุขภาพจิต รัฐโอเรกอนได้เสนอให้มีการยกเว้นใบอนุญาตอย่างกว้างสำหรับผู้ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับอาชีพ ผู้ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการแต่งงานและครอบครัว โดยยินยอมให้ผู้ให้บริการสามารถประกอบอาชีพโดยมีหรือไม่มีใบอนุญาตก็ได้ รัฐโคโลราลโด้บังคับให้นักจิตวิทยามีการลงทะเบียนแต่ไม่บังคับให้ต้องมีใบอนุญาต โดยรัฐอื่นยังคงมีการยกเว้นหรือมีเพียงการบังคับในส่วนของการลงทะเบียนแทนหรือเพิ่มเติมจากการมีใบอนุญาตของอาชีพบางอย่าง

อาชีพอื่น เช่น อาชีพที่ดำเนินกิจการหรือทำงานเ เช่น คนขับรถรับจ้างหรือคนขับเรือรับจ้าง อาจต้องมีใบอนุญาตแบบพิเศษเช่นกัน การดำเนินธุรกิจโดยไม่มีใบอนุญาตที่เหมาะสมสามารถทำให้เกิดปัญหาทางการเงินและบางครั้งก็มีผลถึงคดีอาญาเลยก็ได้ ใบอนุญาตในการประกอบธุรกิจ ได้แก่ ใบประกอบธุรกิจ (business license) ใบอนุญาตขายเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ (Liquor license) ใบขับรถประเภทพิเศษ และใบอนุญาตอื่น ๆ ที่ถูกควบคุมโดยรัฐบาลหรือหน่วยงานในท้องถิ่น รัฐหรือรัฐบาลกลาง มีหลายอาชีพที่อาจจะต้องการใบอนุญาตเกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญา เช่น การให้ใบอนุญาตเกี่ยวกับเพลงหรือดนตรี การให้ใบอนุญาตเกี่ยวกับเครื่องหมายการค้า ซอฟแวร์ หรือใบอนุญาตในการขอใช้ เป็นต้น

กิจกรรมหลายอย่างที่ไม่เกี่ยวกับการประกอบอาชีพ ก็อาจต้องการมีใบอนุญาตในการประกอบกิจกรรมด้วยเช่นกัน ได้แก่ ใบขับขี่ ใบอนุญาตใช้วิทยุสื่อสารสมัครเล่น ใบอนุญาตมีสุนัข (dog license) ใบอนุญาตเกี่ยวกับอาวุธปืน ใบอนุญาตล่าสัตว์ ใบอนุญาตขอแต่งงาน ใบอนุญาตขับเครื่องบิน หรือการใช้สินค้าหรือบริการก็อาจต้องมีการได้รับอนุญาต เช่น การขอใช้ซอฟ์แวร์ ซึ่งการกระทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้โดยไม่มีใบอนุญาตที่เหมาะสมสามารถนำไปสู่การลงโทษในคดีแพ่งและอาญาได้

โทษสำหรับความผิดนั้นมีแตกต่างกันไปตามความหนักเบา อันได้แก่ การบริการชุมชน (ทัณฑกรรม) การเสียค่าปรับ การชดใช้ความเสียหาย การลงทัณฑ์บน และการถูกเพิกถอนใบอนุญาตชั่วคราวหรือถาวร ส่วนโทษทางอาญานั้นสามารถนำไปสู่การถูกจำขังทั้งโทษเบาและโทษหนัก

อ่านบทความข้างต้นแล้ว หากท่านผู้อ่านจะประกอบอาชีพหรือเกี่ยวข้องกับกิจกรรมใดก็ตาม ก็ขอให้ท่านศึกษาให้ดีว่าอาชีพหรือกิจกรรมนั้นต้องมีใบอนุญาตหรือไม่ เพื่อจะได้ไม่พลาดทำผิดกฏหมายโดยไม่ได้ตั้งใจ หลายอาชีพในเมืองไทยเราสามารถทำกันได้อย่างเสรี แต่ที่นี่เมืองลุงแซมซึ่งมีการพิทักษ์สิทธิ์ของผู้บริโภคกันอย่างเข้มงวด การต้องสอบผ่านเพื่อมีใบอนุญาตจึงเป็นเรื่องที่จำเป็น เพื่อให้ผู้ประกอบวิชาชีพทราบข้อที่ควรกระทำและไม่ควรกระทำต่อผู้บริโภคค่ะ

ก่อนจากไปมีข่าวมาแจ้งสำหรับคนที่ยังไม่มีประกันสุขภาพ ในปีนี้ทางรัฐบาลใหม่ของลุงโจ ไบเดน ภายใต้ American Rescue Plan ได้เปิดช่วงลงทะเบียนพิเศษสำหรับผู้ที่ยังไม่เคยมีประกันสุขภาพให้เต็มที่เลย ดังนั้นใครยังไม่มีประกันสุขภาพติดต่อตัวแทน หรือเข้าไปทำเรื่องเองได้ที่เวบไซด์ www.coveredca.com (สำหรับคนในแคลิฟอร์เนีย) และ www.healthcare.gov (สำหรับคนที่อยู่รัฐอื่น) หรือถ้าต้องการความช่วยเหลือหรือมีคำถามก็ติดต่อผู้เขียนได้ค่ะ

บทความนี้มีไว้เพื่อให้ข้อมูลทั่วไปไม่ใช่เป็นการให้คำแนะนำ หากท่านมีข้อสงสัยใด ๆ เกี่ยวกับเนื้อหาในบทความ อยากจะถามคำถามในกรณีส่วนตัวท่านสามารถโทร.มาสอบถามกับผู้เขียนได้ที่เบอร์ (850) 598-1709 หรือจะอีเมลมาหาผู้เขียนที่ walaipank@gmail.com ก็ได้ค่ะ หากผู้เขียนไม่ได้รับสายก็ฝากข้อความไว้ได้ จะติดต่อท่านกลับไปภายหลังค่ะ

อ้างอิง: https://en.wikipedia.org/wiki/Rent_regulation

วลัยพรรณ เกษทอง

23 กรกฎาคม 2564