จากกรณีเพลิงไหม้กุฏิ "หลวงพ่อสุดใจ ทันตมโน" เจ้าอาวาสวัดป่าบ้านตาด หรือ วัดเกษรศีลคุณ ตำบลบ้านตาด อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 เวลา 14.10 น. จนเป็นเหตุให้ "หลวงพ่อสุดใจ" มรณภาพอย่างสงบ สิริรวมอายุ 75 ปี พรรษา 47

ผู้เขียนจึงขอน้อมอาลัย เปิดประวัติองค์ท่าน พระผู้ปฎิบัติดี ปฏิบัติชอบ เผยแผ่ธรรมะ ให้สาธุชนชาวพุทธ อุทิศองค์ท่านเพื่อพระพุทธศาสนาตลอดจนถึงวาระสุดท้าย

นามเดิมคือ สุดใจ เชาว์สมุทร เกิดวันเสาร์ที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2487 ตรงกับวันแรม 13 ค่ำเดือน 11 ปีวอก บิดาชื่อนายวิง มารดาชื่อ นางปุ่น โดยภูมิลำเนาอยู่ที่ตำบลท้ายบ้าน อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ

ท่านเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปี พ.ศ. 2506 ในคณะเศรษฐศาสตร์ รุ่น 15 เพื่อนๆ ชมว่าท่านเป็นคนใจเย็น พูดน้อย กิริยานอบน้อม และไม่มีใครคิดว่าท่านจะละชีวิตฆราวาส และออกบวชจนไม่สึก ท่านจบการศึกษาระดับปริญญาตรี คณะเศรษฐศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และระดับปริญญาโท คณะพัฒนาการเศรษฐกิจ จากสถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) NIDA

"หลวงพ่อสุดใจ" ได้เข้าอุปสมบท เมื่อวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2516 ณ วัดอโศการาม ตำบลท้ายบ้าน อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ ได้รับฉายาว่า ทนฺตมโน โดยมีพระราชวรคุณ หรือ หลวงปู่สำรอง คุณวุฑโฒ (ภายหลังได้รับแต่งตั้งเลื่อนสมณศักดิ์เป็น พระเทพโมลี) เป็นพระอุปัชฌาย์ หลวงพ่อทอง จันทสิริ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ หลวงพ่อปิ่น ตันติธัมโม เป็นพระอนุสาวนาจารย์

เมื่อบวชแล้วในพรรษาแรก "หลวงพ่อสุดใจ" ได้อยู่ศึกษาอบรมกับหลวงปู่อ่อน ญาณสิริ ณ วัดป่านิโครธาราม อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี จากนั้นในพรรษาที่ 3 ได้มาอยู่ศึกษาอบรมกับองค์หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน ณ วัดป่าบ้านตาด จังหวัดอุดรธานี จนถึงปัจจุบันรวมเป็นระยะเวลา 45 พรรษา ณ วัดป่าบ้านตาด

"หลวงพ่อสุดใจ" ถือเป็นพระที่อยู่วัดป่าบ้านตาด ทำงาน และดูแลองค์หลวงตามหาบัว มาอย่างยาวนาน แม้จะมีพระหลายรูปไปปลีกวิเวก แต่ "หลวงพ่อสุดใจ" ซึ่งเคยตั้งใจมากราบลาหลวงตาไปปลีกวิเวกในวันหนึ่ง หากแต่ยังไม่ทันได้กล่าวลาในวันนั้นที่ท่านได้เตรียมกลดและบาตรแล้ว องค์หลวงตาเรียกให้อยู่ช่วยงาน จึงยังอยู่กับหลวงตามหาบัวจนวาระสุดท้ายของหลวงตามหาบัว ถึงมรณภาพเมื่อวันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2554 เป็นเวลากว่า 35 ปี อุปัฏฐากองค์ท่าน

ในฐานะที่เป็นเลขาหลวงตามหาบัว จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่าทำไมหลวงตามหาบัว พระป่าบ้านนอกจึงรู้เรื่องคลังหลวง เรื่องการคลัง เรื่องเงินตราต่างประเทศ ทองคำ เพื่อเป็นทุนสำรองของประเทศในช่วงบ้านเมืองคับขันในวิกฤตต้มยำกุ้ง ปี พ.ศ. 2540 ที่เงินตราสำรองของประเทศไทยเกือบหมดคลัง ทำให้เป็นที่มาของหลวงตามหาบัวต้องออกมาเชิญเรี่ยไรเงินบาท เงินดอลลาร์สหรัฐฯ เงินตราต่างประเทศอื่นๆ รวมทั้งทองคำ เพื่อมอบให้ธนาคารชาตินำเข้าคลัง รวมเป็นมูลค่านับพันล้านบาท เพื่อพยุงให้ค่าเงินบาทมีค่าขึ้น

ผู้อยู่เบื้องหลังให้ความรู้ความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจ คือเลขาพระสุดใจ ผู้มีพื้นความรู้ในฐานะเศรษฐศาสตร์บัณฑิต ทำให้เป็นที่มาของการเรี่ยไรเพื่อชาติครั้งใหญ่ขององค์หลวงตามหาบัว ท่านสุดใจคงอยู่เบื้องหลัง ปิดทองหลังพระ อย่างสงบและสำรวมตามแบบฉบับของท่าน

ท่านมีนิสัยพูดน้อย ถ่อมตน แต่ทำงานอย่างเอาจริงเอาจัง และได้รับความไว้วางใจจากองค์หลวงตามหาบัว ให้ดูแลหนังสือธรรมะต่างๆ โดยหนังสือหลวงตาเกือบทุกเล่ม ตลอดถึงกัณฑ์เทศน์ต่างๆ ที่ลงในเว็บหลวงตา www.luangta.com จะต้องผ่านการตรวจทานจากท่านทั้งหมด ถือว่าท่านเป็นเพชรขององค์พ่อแม่ครูอาจารย์หลวงตามหาบัว

ท่านดำเนินปฏิปทาตามรอยธรรมคำสอนจากองค์พ่อแม่ครูอาจารย์ หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน อย่างเคร่งครัด เป็นที่ไว้วางใจดังจะเห็นท่านเป็นผู้เดินบาตรแทนหลวงตาตลอดระยะเวลากว่า 10 ปี เส้นทางกว่า 1 กิโลเมตรไปกลับ บริเวณหน้าวัดป่าบ้านตาดทุกๆ เช้า ท่านเดินถือบาตรขององค์หลวงตามหาบัว เมตตาโปรดสัตว์ รับบิณฑบาตญาติโยมลูกศิษย์ลูกหาหลายร้อยหลายพันคน ที่กรูกันเข้ามาใส่บาตรบาตรของหลวงตามหาบัวที่ท่านเป็นตัวแทนถือบาตรด้วยความเมตตา

ท่านรับบาตรจนเต็มแล้วถ่ายออก เช่นนี้เรื่อยๆ เพียงเพราะท่านเคารพธรรมจากพ่อแม่ครูอาจารย์องค์พระหลวงตามหาบัว และยินดีในศรัทธาของมหาชน ที่มุ่งหน้ามาใส่บาตรกันทุกๆ เช้า อีกทั้งช่วงก่อนองค์หลวงตามหาบัวจะละสังขาร องค์หลวงตาจับมือพระอาจารย์สุดใจ แล้วเมตตาพูดว่า "มือของครูอาจารย์กับมือของลูกศิษย์ลูกหา ญาติมิตรเพื่อนฝูง เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ใช้แทนกันได้ ไว้ใจกันได้ พระอาจารย์สุดใจ จึงถือเป็นทายาททางธรรม"

"หลวงพ่อสุดใจ" ได้รับการแต่งตั้งจากเจ้าคณะจังหวัดอุดรธานี เป็นเจ้าอาวาสวัดป่าบ้านตาด เมื่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2554 ต่อจากองค์หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน ท่านเป็นพระภิกษุฝ่ายอรัญวาสี (พระป่า) สังกัดคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย ท่านอยู่อย่างพอเพียง สมถะ จำวัดในกุฏิไม้เก่า หลังเล็กๆ ตามที่พระพุทธเจ้าบัญญัติ แม้เพื่อนนักศึกษาสมัยเรียนมาเยี่ยมเยียนที่กุฏิ และต้องการถวายปัจจัยไว้ให้ท่านได้ใช้ยามจำเป็น ท่านมักกล่าวให้ไปใส่ตู้รับบริจาคบนศาลา ท่านไม่สะสมปัจจัยเป็นส่วนตัว

"หลวงพ่อสุดใจ" สานต่องานองค์หลวงตามหาบัว สืบทอดเจตนารมณ์ ทั้งการเผยแผ่ธรรมะ อุปถัมภ์สถานีวิทยุเสียงธรรม การร่วมกันกับศิษยานุศิษย์ สร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯ เพื่อเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ธรรม และโครงการช่วยชาติ โดยการส่งทองเข้าคลังหลวง และล่าสุดเมื่อวันที่ 23 มีนาคม ที่ผ่านมา ท่านได้มอบปัจจัยแก่สภากาชาดไทย จำนวน 2 ล้านบาท เพื่อช่วยรักษาผู้ป่วยจากโรคโควิด-19 อีกทั้งยังบริจาคผ้าขาว 80 พับ ผ้าสีกรัก 10 พับ นำไปให้จิตอาสา เย็บหน้ากากอนามัย แจกจ่ายราษฎร และภิกษุสามเณร "เดินตามรอยดีงามของหลวงตามหาบัว" ทั้งทางธรรม และทางโลก

หลวงพ่อสุดใจ พระอริยะผู้แสดงธรรมะขั้นสูงอย่างองอาจและยิ่งใหญ่ที่สุด ด้วยการปฏิบัติให้เห็นเป็นวาระสุดท้าย ท่านได้มรณภาพจากเหตุการณ์ไฟไหม้กุฏิที่ลามอย่างรวดเร็วในเวลาบ่ายสอง เนื่องจากไฟฟ้าลัดวงจรในกุฏิ ซึ่งเป็นเวลาที่ท่านปฏิบัติสมาธิในกุฏิ พระหลายรูปพยายามพังประตู งัดแงะ แต่ก็เข้าไม่ได้ กลอนประตูหน้าต่างล็อคเอาไว้อย่างแน่นหนาและครอบด้วยเหล็กดัด กุฏิเก่าที่ถูกซ่อมแซมเพื่อให้สะดวกและเหมาะสมแก่อายุขัณฑ์ที่อ่อนล้าของหลวงพ่อ

ภายในกุฏิยังมีทองคำจำนวนมากที่ญาติโยมบริจาคด้วยความศรัทธา เพื่อใช้สร้างเจดีย์หลวงตามหาบัว ที่เจ้าหน้าที่พนักงานธนาคารแห่งประเทศไทย เลื่อนการมารับไปจัดการต่อ เป็นเดือนสิงหาคม เนื่องจากช่วงไวรัสระบะบาดตั้งแต่เดือนเมษายน ทำให้มีข้อจำกัดในเงื่อนไขการเดินทางมารับ การคัดกรอง และการกักตัว ประกอบกับสิ่งที่ช่วยโหมเปลวไฟ คือแอลกอฮอล์ชนิดน้ำและเจล ตั้งอยู่หน้ากุฏิ ที่ญาติโยมนำมาถวายด้วยความรักความศรัทธาองค์ท่าน เพื่อไม่ให้เชื้อแพร่ระบาด

ภาพที่เห็นคือหลวงพ่อสุดใจอยู่ในท่านั่งขัดสมาธิ สุขุมนิ่ง ไม่ไหวติง ท่ามกลางคลื่นเปลวเพลิง และควันไฟ

ท่านมีญาณชั้นสูงระดับนี้ เมื่อท่านรู้วาระของตัวเอง จะผัดผ่อนหลีกหนี หรือเผชิญหน้าอย่างองอาจที่ไม่ยอมอ่อนข้อต่อกิเลส คือความกลัว หากแต่ท่านแสดงธรรมอันยิ่งใหญ่ ให้เห็นถึงกฎไตรลักษณ์ "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" ทุกอย่างเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ให้ประจักษ์เห็นว่า บุตรแห่งตถาคต ที่เริ่มต้นด้วยการปฏิบัติ และจบลงด้วยการปฏิบัติธรรมจนลมหายใจสุดท้าย ท่านได้ถูกนำขึ้นรถส่งโรงพยาบาล แต่ละสังขารระหว่างนำส่ง และมรณภาพวันนั้น ในวันศุกร์ที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 สิริรวมอายุ 75 ปี 47 พรรษา

วันอาทิตย์ที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 พระอาจารย์อินทร์ถวาย สันตุสสโก เจ้าอาวาสวัดป่านาคำน้อย อำเภอนายูง จังหวัดอุดรธานี แสดงพระธรรมเทศนา สวดมาติกาบังสุกุล เสร็จแล้วเชิญสรีรสังขารพระอาจารย์สุดใจไปยังจิตกาธาน

สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี โปรดเกล้าฯ ให้นายชวัช อรรถยุกติ รองประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ ฝ่ายวิเทศสัมพันธ์ เป็นตัวแทนในการฌาปนกิจศพ พระอาจารย์สุดใจ ทันตมโน อดีตเจ้าอาวาสวัดเกษรศีลคุณ (วัดป่าบ้านตาด) ตามวิถีของพระวัดป่า

น้อมกราบส่งองค์หลวงพ่อสุดใจ ทันตมโน สู่แดนอนุปาทิเสสนิพพาน...

ลีนา ดีสมเลิศ