9 สิ่งดีๆ ที่ควรมอบให้กัน

เมื่อเราอยู่ในวัยที่ต้องดูแลกันด้วยหัวใจ โดย หมอเก่งพงศ์ ตั้งอรุณสันติ แพทย์ผู้ดูแลผู้สูงวัย และนักรณรงค์เพื่อสังคมสูงวัยอย่างมีคุณภาพ

เมื่ออายุเรามากขึ้น ทุกอย่างอาจจะน้อยลง…ไม่ว่าจะเป็นเรี่ยวแรง ความทรงจำ หรือแม้แต่เพื่อนฝูงรอบตัว แต่มีสิ่งหนึ่งที่ต้อง “มากขึ้น” คือ ความดีที่มีต่อกัน เพราะคนที่อยู่เคียงข้างเราวันนี้ อาจไม่อยู่กับเราในวันพรุ่งนี้ และนี่คือ 9 สิ่งดีๆ ที่ควรให้กันไว้ตั้งแต่วันนี้…ก่อนที่วันหนึ่งจะไม่มีโอกาสได้ให้

1. บอกกันดีๆ การพูดด้วยน้ำเสียงอ่อนโยน อาจดูเล็กน้อย…แต่ส่งผลต่อหัวใจอย่างใหญ่หลวง ผู้สูงอายุกว่า 65% มีภาวะอารมณ์แปรปรวนตามระดับฮอร์โมนและการเปลี่ยนแปลงของสมอง การถูกพูดจารุนแรงบ่อยๆ เพิ่มความเสี่ยงภาวะซึมเศร้าได้ถึง 3 เท่า พูดจาดีๆ ช่วยให้ใจดี และอยู่ด้วยกันได้นานขึ้น

2. เตือนกันดีๆ เมื่อความจำและความแม่นยำลดลง คำว่า “ลืม” ไม่ใช่ความผิดแต่เป็นอาการปกติของวัย เช่น Mild Cognitive Impairment (MCI) พบว่า 1 ใน 4 ของผู้สูงวัยที่ดูเหมือนขี้ลืม อาจเป็นระยะเริ่มต้นของสมองเสื่อม ดังนั้นการเตือนควรทำด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่คำตำหนิ

3. คุยกันดีๆ งานวิจัยจาก Harvard พบว่า “ความสัมพันธ์คุณภาพดีในวัยชรา” คือหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ทำให้อายุยืนและสุขภาพจิตดี คนที่ได้พูดคุยแบบมีคุณภาพวันละ 30 นาที มีโอกาสลดภาวะสมองเสื่อมได้ถึง 40% เพราะการฟัง คือยารักษาใจที่ไม่มีขายในร้านยา

4. ดูแลกันดีๆลูกหลานอาจรัก แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะอยู่ใกล้ ผู้สูงวัยกว่า 72% ต้องพึ่งพาคู่ชีวิตหรือคนใกล้ตัวในการดูแลประจำวัน เราจึงควรเป็นผู้ดูแลที่ดีต่อกัน เพราะความรักที่ห่วงใยจากคู่ชีวิต คือยาชั้นดีที่ไม่มีผลข้างเคียง

5. ทำให้กันดีๆ แม้มือจะสั่น แม้จะช้าลง…แต่การ “ทำอะไรเพื่อกัน” ยังมีความหมายอยู่เสมอ งานวิจัยชี้ว่า คนที่ช่วยดูแลคู่ชีวิตแม้ในเรื่องเล็กๆ อย่างใส่รองเท้า จัดเสื้อผ้า มีความพึงพอใจในชีวิตมากกว่า และมีระดับฮอร์โมนแห่งความสุข (Oxytocin) สูงกว่า 30%

6. ใช้สอยให้ดีๆ เมื่อรายรับลดลง ความจำเป็นต้องใช้เงินอย่างรอบคอบยิ่งเพิ่มขึ้น ผู้สูงวัยในไทยมากกว่า 60% ไม่มีรายได้ประจำ การวางแผนการใช้จ่ายและช่วยกันดูแลเรื่องการเงิน ไม่เพียงช่วยลดภาระ แต่ยังลดความเครียดทางใจได้ถึง 45%

7. ทำอารมณ์ให้ดีๆ อารมณ์ดีช่วยยืดอายุ และลดความเสี่ยงโรคเรื้อรัง การศึกษาพบว่า ผู้สูงวัยที่มีความสุขมีโอกาสเป็นโรคหัวใจต่ำลงถึง 22% และความดันโลหิตควบคุมได้ดีขึ้นถึง 30% หัวเราะบ้าง ยิ้มบ้าง… สุขภาพดีขึ้นแน่นอนครับ

8. ใช้ชีวิตให้ดีๆ วัยนี้ไม่ใช่เวลาท้าทายโลก แต่คือเวลาทบทวนคุณค่าชีวิต อย่าฝืนปีนบันได หรือยกของหนัก เพราะการหกล้มเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ในผู้สูงอายุไทย โดยมีอัตราเสียชีวิตจากการล้มสูงถึง 37.8 ต่อแสนประชากร

9. อยู่ด้วยกันดีๆ เพียงเพราะเราไม่รู้ว่า “จะได้อยู่ด้วยกันอีกกี่วัน”nงานวิจัยด้านเวชศาสตร์ผู้สูงวัยพบว่า คนที่มีคู่ชีวิตอยู่ใกล้ชิดและได้รับการดูแลเอาใจใส่ทุกวัน มีอัตราการอยู่รอดจากโรคร้ายแรงสูงขึ้นถึง 18%

เพราะฉะนั้น อย่ารอให้สายเกินไปที่จะรัก อย่ารอจนถึงวันที่ต้อง “อยู่คนเดียว” แล้วจึงย้อนคิดว่า“รู้งี้…น่าจะทำดีกับเขา ให้มากกว่านี้” ตั้งแต่วินาทีนี้…ขอให้เราให้สัญญากับตนเองว่า“จะปฏิบัติต่อกันด้วยความดี ความเข้าใจ และความรักให้มากที่สุดเท่าที่เวลาจะอนุญาต” เพราะเมื่อเวลาหมดลง…ความทรงจำที่เราให้กันไว้ จะกลายเป็นของขวัญล้ำค่าที่ไม่มีวันเสื่อมสลาย

จากใจหมอเพื่อผู้สูงวัยทุกคน…และครอบครัวทุกบ้านที่ยังมีโอกาสอยู่เคียงข้างกัน……

(ขอขอบคุณ สำหรับข้อมูลดีๆ จากผู้ใช้ชื่อ LINE ว่า “มลิวรรณ 289”)