อันนี้เป็น FAQ เลยค่ะ (Frequently Asked Question - คำถามที่ถามกันบ่อยมาก) เลยจะขอตอบในโพสต์นี้นะคะ
"เอก" ในที่นี้หมายถึงการเรียนเป็นวิชาเอกในระดับปริญญาตรีขึ้นไปนะคะ ไม่ได้หมายถึงปริญญาเอก
คำตอบคือ ไม่จำเป็นเลยค่ะ
ล่ามมืออาชีพหลายๆ คนที่เป็นล่ามมืออาชีพอยู่ไม่ ได้เรียนทางด้านภาษามา บางคนก็จบบัญชี รัฐศาสตร์ นิติศาสตร์ พยาบาลศาสตร์ วารสารศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ สังคมศาสตร์และสาขาวิชาอื่นๆ ที่หลากหลาย
แต่จะมีข้อยกเว้น บางงานหรือบางบริษัทที่ระบุว่าล่ามจะต้องเรียนเอกภาษานั้นๆ มา
หลายๆ หน่วยงานโดยเฉพาะที่อเมริกา เขาไม่สนใจเลยว่าคุณเรียนอะไรมาขอให้ภาษาคุณดีและสามารถแปลได้ อย่างถูกต้อง
ขอย้ำ ที่สำคัญคือภาษาต้องดีมาก จะต้องดีในคู่ภาษาที่ตนแปล เช่นการเป็นล่ามไทยในอเมริกา เราต้องแปลอังกฤษเป็นไทย และไทยเป็นอังกฤษ ให้ได้อย่างรวดเร็วและถูกต้องแม่นยำ ถ้าเก่งแต่อังกฤษ แปลไทยไม่ได้ ก็ทำงานล่ามไม่ได้
หลายๆ คนที่มาอยู่ที่อเมริกานานๆ หรือโตที่นี่ ภาษาอังกฤษดีมาก แต่มักจะทำงานล่ามไม่ได้ดีหรืออาจจะสอบไม่ผ่าน (ถ้ามีสอบภาษาไทยด้วย) เพราะเขาคิดคำไทยไม่ทันหรือพูดทับศัพท์มากเกินไป
ล่ามที่เก่งทั้งไทยและอังกฤษบางคนก็ใช่ว่าจะแปลได้ทุกงาน ต้องมีความรู้เกี่ยวกับสาขาวิชานั้นด้วย เช่น ผู้ที่เรียนพยาบาลมาจะสามารถแปลและเข้าใจเรื่องทางการแพทย์ได้กว่าล่ามที่เรียนเอกอังกฤษมาเสียอีก ถ้าภาษาเขาดี เขาก็จะเหมาะที่จะเป็นล่ามในโรงพยาบาลกว่าผู้ที่เรียนเอกอังกฤษมา อีกตัวอย่างหนึ่งคือถ้าเรียนทางด้านนิติศาสตร์มาก็จะเป็นล่ามกฎหมายได้ดี ถ้าภาษาดี
ฉันเรียนเอกภาษาอังกฤษมา คนบอกว่าภาษาฉันดีมากๆ แต่กว่าจะมาเป็นล่ามกฎหมายได้ ต้องกลับไปศึกษาวิชาด้านกฎหมายด้วยตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องกระบวนการกฎหมาย ประมวลกฎหมายแพ่งและอาญา คำศัพท์ทางกฎหมายที่ใช้กัน ระบบศาลยุติธรรม ต้องศึกษาด้วยตัวเองเยอะมาก ตอนนี้เป็นล่ามกฎหมายมาได้กว่า 20 ปี ยังต้องเรียนอยู่เพราะมีคำศัพท์ และกฎหมายใหม่ๆ ที่เราไม่รู้จักโผล่มาอยู่เนืองๆ
ช่วงหลังๆ ล่ามโรงพยาบาลไม่พอ หมายถึงล่ามที่มีคุณภาพนะคะ มีเหตุการณ์หนึ่งที่ล่ามทางการแพทย์ภาษาไทยแปลผิดอย่างมาก คือแปลม้าม (spleen) ว่า ตับ (liver) ทำให้หมอที่วินิจฉัยงงอย่างมาก พอดีเจ้าตัวรู้ภาษาอังกฤษเลยต้องแก้ล่ามคนนี้ ถ้านานๆ ครั้งผิดที ไม่เป็นไร ล่ามสามารถแก้ข้อผิดพลาดตัวเองได้ แต่ล่ามคนนี้เขาผิดบ่อยมาก และผิดอันที่ง่ายๆ และเป็นกุญแจสำคัญในการวินิจฉัยโรค จึงไม่ถูกเรียกตัวอีก ตอนนี้เอเจนซี่หลายๆ แห่งจึงได้เริ่มมีการสกรีนคัดเลือกล่ามทางการแพทย์ด้วย ไม่ใช่ว่าใครก็จะมาทำได้เหมือนแต่ก่อน
ช่วงหลังๆ ฉันได้รับงานล่ามทางการแพทย์ด้วยเพราะถูกขอร้องให้ไปเป็นล่ามงานวิจัยที่มีคณะผู้เข้าร่วมวิจัยมาจากประเทศไทย จึงต้องไปศึกษาคำศัพท์ ทางการแพทย์และกระบวนการรักษาเพิ่มเติม คำศัพท์แพทย์เยอะมากๆๆๆๆ เยอะกว่าศัพท์กฎหมายเสียอีก ตอนไปสอบกับเอเจนซี่หนึ่งก็ต้องอ่านหนังสือพอสมควร แต่ข้อสอบไม่ยากเหมือนเป็นล่ามกฎหมาย เตรียมตัวไปดี เลยผ่านได้คะแนนเกือบร้อยเต็ม ถ้าขยันท่องศัพท์และเรียนรู้ เทคนิคการเป็นล่ามก็จะสามารถเป็นล่ามทางการแพทย์ได้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเป็นล่ามทางโทรศัพท์ด้วย หลายๆ โรงพยาบาลใช้บริการล่ามทางโทรศัพท์เพราะสะดวกในการหาล่ามในกรณี ที่คนไข้
มีเพื่อนที่เป็นล่ามในศาลด้วยกันจำนวนหนึ่งที่จบแค่ไฮสคูล (ม.หก) แต่ก็สามารถเป็นล่ามในศาลได้ ที่รัฐแคลิฟอร์เนียดีอย่างที่ เขาไม่สนหรอกว่าคุณจะจบปริญญาหรือไม่หรือคุณจะเรียนอะไรมา (อย่างน้อยขอให้จบไฮสคูล) ถ้าคุณสามารถทำข้อสอบได้ คุณก็เป็นล่ามในศาลได้ ถ้าผ่านการเป็นล่ามในศาลได้แล้ว เราก็จะมีใบที่จะสามารถไปต่อยอดรับงานเอกชนอื่นๆ ได้อีกมาก
พวกเราหลายๆ คนก็เคยเป็นล่ามกันมาแล้ว จะเคยแปลให้ญาติๆ ที่ไทยตอนสามีไปเยี่ยม แปลให้เพื่อนที่โรงพยาบาล แปลให้กับครอบครัวในต่างประเทศ ฯลฯ เพียงแต่ยังไม่ได้เป็นล่ามมืออาชีพ ยังไม่เคยฝึกเป็นกิจลักษณะเท่านั้น
ตอนนี้ฉันกำลังฝึกเตรียมเป็นล่ามไทย-สเปน ไม่ได้เรียนเอกสเปนมานะคะ แต่รู้ทักษะในการแปลและมีประสบการณ์เป็นล่ามอยู่แล้ว เพียงแต่ต้องเรียนภาษาสเปนให้ ได้ในระดับสูงเสียก่อน ตอนนี้ก็เป็นล่ามอาสาแปลให้ร้านอาหารไทยที่มีชาวละตินอเมริกามาทำงานในครัวแต่มีปัญหาในการสื่อสารเพราะชาวละตินอเมริกาหลายคนพูดภาษาอังกฤษไม่ได้เลย
การเป็นล่ามมืออาชีพไม่ยาก แต่ก็ไม่ง่าย ต้องฝึกบ่อยๆ และฝึกให้ถูกวิธี ฝึกคู่ภาษาที่เราจะแปลให้เก่งๆ ต้องเรียนรู้เทคนิคและจรรยาบรรณของล่าม ก็สามารถที่จะเป็นล่ามมืออาชีพได้ไม่ว่าจะแบบเต็มตัวหรือทำแบบเป็นรายได้เสริม
- deliver the goods ทำตามที่ได้ให้สัญญาหรือตามที่ ถูกคาดหวังไว้
My husband is not treating me the way he said he would before we got married. He isn’t delivering the goods.
สามีฉันไม่ได้ปฏิบัติต่อฉันอย่างที่เขาพูดไว้ก่อนที่เราจะแต่งงานกัน เขาไม่ได้ทำตามที่สัญญาไว้
- chase one’s tail เร่งรีบหรือยุ่งกับอะไรสักอย่างโดยไร้ประโยชน์
No need to chase your tail collecting that data. It’s not going to be used.
ไม่ต้องเร่งรีบเก็บข้อมูลนั่นให้เปล่าประโยชน์ เขาจะไม่เอามันไปใช้หรอก
- acid test การทดสอบเพื่อที่จะให้เห็นคุณค่าของบางสิ่งหรือบางคน
I did well in the interpretation course but the acid test will come when I actually interpret in a real-life situation.
ฉันทำได้ดีในคอร์สการเรียนล่ามแต่การทดสอบจริงๆ จะมีขึ้นตอนที่ฉันได้ แปลในสถานการณ์การจริง
- explore all venues พยายามทุกวิถีทางที่จะได้ผลที่ ต้องการ
Do not give up your dream yet. You have not explored all possible venues.
อย่าเพิ่งเลิกล้มความฝันของตัวเอง คุณยังไม่ได้พยายามทุกวิถีทาง
- think on one’s feet คิดและตัดสินใจได้อย่างรวดเร็ว
A good interpreter must be able to respond quickly and think on her feet.
ล่ามที่ดีจะต้องสามารถโต้ ตอบและคิดได้อย่างรวดเร็ว
- work like a charm ทำได้ดีและให้ผลตามที่ต้องการ
The herb I took for my cold worked like a charm. My cold was gone in just one day.
สมุนไพรที่ฉันกินแก้หวัดมันได้ ผลอย่างวิเศษมาก หวัดหายภายในวันเดียว
- champagne taste on a beer budget รสนิยมสูง รายได้ต่ำ
Peter only earns ...minimum wage, but he can't stop eating at the best restaurants. He’s got champagne taste on a beer budget.
ปีเตอร์มีรายได้ในค่าแรงขั้นต่ำ แต่ก็อดที่จะไปกินอาหารในร้านหรูๆ ไม่ได้ เขาเป็นคนที่มีรสนิยมสูง แต่รายได้ต่ำ
- place in the sun สิ่งที่ต้องการในชีวิต ความสุขและความสำเร็จ
I finally found my place in the sun because I retired when I was still young.
ในที่สุดฉันก็ได้พบกับความสุขและความสำเร็จเพราะฉันได้เกษียณจากงานในขณะที่ยังหนุ่มอยู่
- smash hit เป็นที่นิยมอย่างมาก
Paiboon Language Academy became a smash hit in less than one year.
สถาบันภาษาไพบูลย์ได้เป็นที่นิ ยมอย่างมากในระยะเวลาไม่ถึงหนึ่งปี
- rags to riches จากยาจกเป็นเศรษฐี
Her one best-selling book took her from rags to riches.
หนังสือที่ติดอันดับขายดีเล่มหนึ่งของเธอทำให้ เธอกลายจากยาจกเป็นเศรษฐี
- let something slip through one’s fingers เสียโอกาสดีๆ ไป ปล่อยให้โอกาสหลุดลอยไป
Tonight is your time to shine up on the stage. Don’t let it slip through your fingers.
คืนนี้เธอจะได้เกิดบนเวทีนี้แล้วนะ อย่าปล่อยให้โอกาสดีๆ นี้หลุดลอยไปเสียล่ะ
- live on the breadline อยู่อย่างคนไม่มีจะกิน หาเช้ากินค่ำ
After I got laid off from my job, our family is living on the breadline.
หลังจากที่ฉันถูกให้ออกจากงาน ครอบครัวของเราก็อยู่อย่างหาเช้ากินค่ำ
- live beyond one’s means ใช้จ่ายเกินกำลัง
Many people are in debt because they live beyond their means.
หลายคนเป็นหนี้เป็นสินเพราะใช้จ่ายเกินกำลัง
- flying start ประสบความสำเร็จตั้งแต่เริ่มต้น
The restaurant got a flying start because of all the attention from the media before they opened.
ร้านอาหารนั้นประสบความสำเร็จตั้งแต่เริ่มต้นเพราะได้รับความสนใจจากสื่อต่างๆ ตั้งแต่ก่อนที่จะเปิดร้าน
- sick and tired เกลียด ไม่ชอบเอามากๆ
I’m sick and tired of washing the dishes three times a day.
ฉันเกลียดที่จะต้องล้างจานวันละสามเวลา
รวบรวมและแปลโดยล่ามเอ๋ เบญจวรรณ