บันทึกจากล่าม 20 กุมภาพันธ์ 2559

คำศัพท์ด้านกายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยา

anatomy กายวิภาคศาสตร์

physiology สรีรวิทยา

kinesiology วิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหว

anatomical position ตำแหน่งทางกายวิภาค

medial line เส้นผ่ากลางของร่างกายหรืออวัยวะ

superior or cranial (toward the head) ด้านข้างบนของลำตัว

inferior or caudal (toward the feet) ด้านล่างของลำตัว

anterior or ventral ทางด้านหน้าของลำตัว

posterior or dorsal อยู่ทางด้านหลังของลำตัว

medial (close to the midline) ใกล้เส้นกลาง

lateral (away from the midline) เป็นส่วนที่ไกลออกไปจากเส้นผ่ากลาง

superficial เป็นส่วนที่อยู่ใกล้กับพื้นผิวด้านนอกของส่วนใด ๆ หรืออวัยวะใด ๆ

proximal (closer to the origin of structure) ใกล้กับจุดเริ่มต้นของโครงสร้าง

distal (further away from the origin of structure) อยู่ห่างออกจากกับจุดเริ่มต้นของโครงสร้าง

cephalad (toward the head) ไปทางหัว

caudad (toward the tail or feet) ไปทางหางหรือเท้า

supine หงาย

prone คว่ำ

cervical เกี่ยวกับคอ

femoral เกี่ยวกับต้นขา

lumbar เกี่ยวกับช่วงเอว

gluteal เกี่ยวกับช่วงก้น

anatomical planes of the body ระนาบทางกายวิภาคศาสตร์

frontal or coronal plane ระนาบที่แบ่งร่างกายออกเป็นด้านหน้าและด้านหลัง

median or midsagittal plane ระนาบที่ผ่าแนวกลางตัว

horizontal or transverse plane ระนาบที่แบ่งร่างกายออกเป็นท่อนบนและท่อนล่าง

sagittal plane - any plane parallel to the median plane ระนาบที่ขนานกับระนาบที่ผ่าแนวกลางตัว


Terms of Movement ศัพท์ที่บอกถึงตำแหน่งการเคลื่อนไหว

medial line เส้นผ่ากลาง

flexion ≠ extension การงอเข้ามาในส่วนนั้นเหยียดอยู่ก่อนแล้ว เช่น การงอแขน การงอข้อมือ การก้มตัว ≠ การเหยียดออกไป ในเมื่อส่วนนั้นงออยู่ก่อน

abduction ≠ adduction - moving away from or toward the sagittal plane การเคลื่อนไหวระหว่างลำตัวกับแขนขาเพื่อให้ห่างออกไปจาก

medial line ของลำตัว ≠ การเคลื่อนไหวที่เข้ามาใกล้

protraction ≠ retraction - moving forward or backward along a surface การเคลื่อนไหวไปทางหน้าหรือหลังบนพื้นผิว

elevation ≠ depression - raising or lowering a structure การเคลื่อนยกโครงสร้างขึ้นหรือลง

rotation การเคลื่อนไหวในลักษณะของการบิดรอบแกนแต่ไม่ครบรอบ โดยหมุนอยู่กับที่หันไปมาไม่รอบ เช่น การบิดคอ การบิดข้อมือ

medial rotation ≠ lateral rotation - movement around an axis of a bone การหมุนเข้าใน ≠ การหมุนออกนอก

pronation ≠ supination - placing palm backward or forward (in anatomical position) การวางฝ่ามือไปด้านหลัง ≠ การวางฝ่ามือไปด้านหน้า (ในตำแหน่งทางกายวิภาค)

circumduction - combined movements of flexion, extension, abduction, adduction การหมุนควง

medial and lateral rotation circumscribe a cone การเคลื่อนไหวชนิดที่หมุนแกว่งอย่างรูปผ่าซีกเป็นวงกลม เป็นการเคลื่อนไหวแบบผสมผสาน

opposition การเคลื่อนไหวแบบนำเอาอวัยวะตรงกันข้ามมาประกบกัน เช่นเอาปลายนิ้วอื่นๆ มาประกบกับนิ้วโป้งเพื่อยกของขึ้น

eversion – turn the sole of the foot laterally การหมุนฝ่าเท้าออกไปทางด้านนอก

inversion – turn the sole of the foot medially การหมุนฝ่าเท้าเข้ามาทางด้านใน

lateral เป็นส่วนที่ไกลออกไปจากเส้นผ่ากลางของร่างกาย

peripheral เป็นส่วนที่อยู่ไกลออกไปจากเส้นส่วนกลางหรือส่วนปลาย

central เป็นส่วนกลางหรือส่วนต้น

internal เกี่ยวข้องกับส่วนภายในของร่างกายหรืออวัยวะภายในซึ่งใกล้เคียงกับคำว่า visceral

external มีความหมายที่เกี่ยวข้องกับภายนอกร่างกายซึ่งใกล้เคียงกับคำว่า parietal

ankle plantar flex – extension of the ankle การเหยียดข้อเท้าออกไป

appendage รยางค์ คือส่วนที่ยื่นออกไปจากร่างกาย

ankle dorsiflex – upward movement of the foot at the ankle joint การเคลื่อนยกเท้าขึ้น