"Will I Be Deported?" "พี่ จะทำไงดี หนูจะโดนส่งกลับมั้ยเนี่ย"

เทคนิคการแปลแบบฉับพลัน (Simultaneous Interpreting Techniques)

เป็นคำถามที่ฉันถูกถามมากที่สุดในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาหลังจากที่ได้ข่าวว่า "โดนัล ทรัมป์" จะได้เป็นประธานาธิบดีคนใหม่ของลุงแซมอันดับแรกที่ทรัมป์อยากจะทำทันทีที่เขาขึ้นรับตำแหน่งก็คือ เนรเทศพวกที่เป็นอาชญากรกรออกนอกประเทศ โดยเฉพาะพวกค้ายา พวกแก๊งต่างๆ

การที่จะส่งอาชญากรกลับประเทศได้นั้น จะต้องเป็นอาชญากรรมที่รุนแรงพอ และต้องพิสูจน์ให้เห็นว่าคนนั้นผิดจริงหรือว่าเขายอมรับผิดเองถึงจะเข้าข่ายการที่จะถูกเนรเทศ (deportation) ให้ออกจากประเทศ อันนี้ก็ต้องใช้เวลาและงบประมาณมหาศาล ต้องผ่านกระบวนการยุติธรรมภายใต้รัฐธรรมนูญของสหรัฐ

จากประสบการณ์เป็นล่ามในศาลอาญาทั้งระดับรัฐและระดับเฟดเดอรัลในสหรัฐกว่ายี่สิบปี ได้เห็นเพียงไม่กี่รายที่ต้องถูกส่งตัวกลับประเทศไทย ฉันได้แปลและรวบรวมคดีอาชญากรรมที่เป็นอาญาสถานหนักที่รุนแรงและสาหัส (aggravated felony) ที่อาจจะทำให้ผู้ที่ทำผิดที่ไม่ใช่ซิติเซ่นถูกส่งตัวกลับประเทศของตนได้ เช่น

- Murder ฆาตกรรม - Drug trafficking (including possession with intent to distribute) การค้ายาเสพติด (รวมทั้งการมียาเสพติดในครอบครองโดยมีเจตนาที่จะนำไปจำหน่าย)

- Money laundering involving over $10,000 การฟอกเงินในจำนวนมากกว่า 10,000 เหรียญ

- Trafficking in firearms or explosives การค้าอาวุธปืนและวัตถุระเบิด

- Crime of violence with a sentence of at least 1 year อาชกรรมรุนแรงที่มีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Theft, receipt of stolen property or burglary with a sentence of at least 1 year การลักทรัพทย์ รับของโจรที่มีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Crimes involving ransom อาชกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเรียกค่าไถ่

- Rape or sexual abuse of a minor การข่มขืนหรือการกระทำชำเรา การทำผิดทางเพศกับผู้เยาว์

- Child pornography สื่อลามกอนาจารเด็ก

- Gambling where a sentence of at least 1 year may be imposed การพนันที่อาจมีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Racketeering where a sentence of at least 1 year may be imposed การกรรโชกขู่เข็ญที่มีอาจมีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Engaging in the business of prostitution or slavery การพัวพันกับการค้าประเวณีและค้าทาส

- Spying การเป็นสายลับ

- Terrorist activities กิจกรรมการก่อการร้ายต่างๆ

- Fraud or deceit worth over $10,000 or tax evasion worth over $10,000 การฉ้อโกงในจำนวนเงินมากกว่า 10,000 เหรียญ หรือการหลีกเลี่ยงภาษีในจำนวนเงินมากกว่า 10,000 เหรียญ

- Smuggling of undocumented people, except a first offense to assist your spouse, child or parent การลักลอบคนไม่มีเอกสารที่ถูกต้องเข้าเมือง ยกเว้นความผิดครั้งแรกเป็นการช่วยคู่ครอง บุตรหรือบิดามารดา

- Illegal entry or reentry after a deportation based on an aggravated felony การเข้าเมืองหรือเข้าเมืองมาอีกหลังจากที่ถูกเนรเทศกลับประเทศเนื่องจากก่อคดีที่สาหัสร้ายแรง

- Document fraud with a sentence of at least 1 year การปลอมแปลงเอกสารที่มีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Failure to appear to serve a sentence for a crime if the underlying offense is punishable by imprisonment for a term of 5 years or more การไม่มาปรากฏตัวเพื่อรับโทษสำหรับคดีอาญาที่ก่อขึ้น ถ้าคดีเดิมที่ก่อไว้นั้นมีโทษที่ต้องจำคุกตั้งแต่ห้าปีขึ้นไป

- Commercial bribery, counterfeiting, forgery or trafficking in vehicles with a sentence of at least 1 year การให้สินบนด้านการพาณิชย์ การปลอมแปลง การค้ายานพาหนะที่ผิดกฎหมายที่มีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Obstruction of justice, perjury or bribery of a witness with a sentence of at least 1 year การขัดขวางกระบวนการยุติธรรม การให้การเป็นพยานเท็จ การติดสินบนพยาน ที่มีบทลงโทษอย่างน้อยหนึ่งปี

- Failure to appear in court under a court order for a felony charge for which a sentence of at least 2 years' imprisonment may be imposed การไม่มาปรากฏตัวในศาลเมื่อศาลสั่งสำหรับผู้ที่ผิดในคดีอาญาสถานหนักที่อาจมีบทลงโทษอย่างน้อยสองปี

- An attempt or conspiracy to commit any of the offenses described above การพยายามหรือการสมคบที่จะก่อคดีที่กล่าวไว้ข้างต้น

นี่เป็นตัวอย่างของอาชญากรรมที่หนักๆ ที่จะทำให้ผู้ที่อยู่ไม่ถูกกฎหมาย รวมทั้งผู้ที่มีใบเขียวและผู้อาศัยในอเมริกาในสถานะอื่น (ยกเว้นซิติเซ่น) สามารถเข้าข่ายที่จะถูกเนรเทศได้

ส่วนพวกที่เข้าอเมริกาโดยวีซ่าประเภทต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นวีซ่าท่องเที่ยว วีซ่านักเรียน แต่วีซ่าหมดอายุ หรือพวกที่เข้าเมืองผิดกฎหมาย ถ้าถูกเจ้าหน้าที่ตม.จับได้ ก็มีสิทธิถูกส่งตัวกลับ อันนี้ก็เป็นกฎหมายที่มีอยู่แล้ว แต่ยังไม่รู้ว่านโยบายของรัฐบาลทรัมป์จะเป็นอย่างไร ทั้งนี้ทั้งนั้น นโยบายก็ต้องทำเป็นร่างกฎหมายที่ต้องผ่านทั้งวุฒิสภาและสภาผู้แทนราษฎรเสียก่อน ถึงแม้รีพับริกันจะมีเสียงส่วนใหญ่ในทั้งสองสภา ก็ใช่ว่าชาวรีพับริกันส่วนใหญ่จะเห็นด้วยเพราะก็มีหลายคนที่ไม่ชอบทรัมป์เหมือนกัน ซึ่งอันนี้เราก็ต้องรอดูกันไปก่อน

ถ้ามีเหตุการณ์ที่จะต้องถูกส่งตัวกลับ ก็สามารถปรึกษาทนายอิมมิเกรชั่นได้ มีช่องโหว่และจุดอ่อนของกฎหมายที่ทนายความอาจจะช่วยได้ เป็นแค่ข้อมูลคร่าวๆ โดยทั่วไปนะคะ ไม่ได้พูดถึงรายละเอียดเรื่องกฎหมายลหุโทษหรืออาญาสถานหนักอื่นๆ ดังนั้น เมื่อฉันถูกถามคำถามข้างต้น ฉันก็จะตอบไปว่าจะไปห่วงไปกลัวอะไรกับเรื่องที่ยังไม่เกิดขึ้น ไม่มีใครรู้อนาคต เราแค่มาอยู่ประเทศเขาเพื่อหาเลี้ยงชีพหรืออยู่กับครอบครัว ถ้าเราเป็นคนดี ทำแต่ความดี มีศีลธรรม ไม่ทำผิดกฎหมาย หลีกเลี่ยงอบายมุข ตั้งใจทำมาหากิน พระคุ้มครองแน่นอน ไม่ต้องมาห่วงว่าทรัมป์จะทำอะไรกับคุณได้

****************

กรรมที่ได้รับจากการบันดาลโทสะบนท้องถนน (Road Rage Karma)

ฉันได้เป็นล่ามให้จำเลยคนหนึ่งชื่อนายสมบัติ (นามสมมุติ) เมื่อ 19 ปีที่แล้วที่ซานฟรานซิสโก

คืนนั้นเขาค่อนข้างเมา เขาขับรถไปกับเพื่อนชาวเขมร พอมาถึงหน้าร้านขายของชำแห่งหนึ่งเกือบจะกลางเมืองซานฟรานซิสโก ปรากฏว่าเขาขับผ่านต่อไปไม่ได้เพราะมีรถข้างหน้าคันหนึ่งจอดซ้อนขวางอยู่ เป็นรถส่งพิซซ่า เขาโกรธจัด มองหาคนขับรถ...เพียงชั่วครู่เดียว คนขับรถคนนั้นก็เดินกลับมาที่รถ เมื่อเห็นคนส่งพิซซ่าเดินมา เขาก็ตะโกนด่าด้วย f-word ต่างๆ แต่คนขับพิซซ่าก็ไม่โต้ตอบ เพราะจะรีบขับรถไปส่งพิซซ่าต่อ จำเลยคนนี้เลยยิ่งบันดาลโทสะ

ก่อนที่คนขับพิซซ่าจะเปิดประตูขึ้นรถ นายสมบัติได้ชักปืนออกมา แล้วยิงใส่คนขับพิซซ่า แต่พลาดไปถูกขาขวาแทน เขาเลยวิ่งหลบหาที่ซ่อน นายสมบัติยังไม่สะใจ ไล่ยิงคนส่งพิซซ่าต่อ

ในช่วงที่ตามไล่ยิงอยู่นั้น ลูกกระสุนนัดหนึ่งได้พลัดไปถูกชายโฮมเลสคนหนึ่งที่ยืนอยู่หน้าร้านขายของชำนั้น ชายคนนั้นโดนลูกหลงจนถึงแก่ชีวิต

นายสมบัติถูกจับกุมเพียงไม่กี่นาทีหลังจากนั้นและถูกนำตัวไปดำเนินคดี

คดีนี้ได้ใช้ล่ามห้าภาษาด้วยกัน คือภาษาลาว (จำเลย) ภาษาเขมร (เพื่อนจำเลย) ภาษาโปรตุเกส (คนส่งพิซซ่าชาวบราซิล) ภาษาอาหรับ (เจ้าของร้านขายของชำชาวจอร์แดน) ภาษาสเปน (พยาน) เมืองซานฟรานซิสโกนี่อินเตอร์สุดๆ เลย

คดีนี้เป็นข่าวหน้าหนึ่งของซานฟรานและเป็นคดีฆาตกรรมคดีแรกที่ฉันได้แปลให้กับจำเลยตั้งแต่วันขึ้นศาลวันแรก (arraignment) การรับฟังหลักฐานพยานเบื้องต้น (preliminary hearing) การพิจารณาคดีโดยคณะลูกขุน (jury trial) จนถึงวันตัดสิน (sentencing) ซึ่งใช้เวลาปีกว่า ตอนนั้นยังเป็นล่ามมือใหม่อยู่ เพิ่งจะสอบผ่าน อายุยังไม่ถึงสามสิบเลย เขาก็จับให้ทำคดีฆาตกรรมเพราะไม่มีล่ามที่มีคุณวุฒิที่สามารถแปลในศาลได้ในตอนนั้น (ฉันเป็นล่ามไทยและล่ามลาวคนแรกที่สอบผ่านและที่ขึ้นทะเบียนกับสภาตุลาการของรัฐแคลิฟอร์เนียในปี 1995 ซึ่งเป็นปีแรกที่เปิดให้มีการสอบล่ามอย่างเป็นทางการสำหรับหลายๆ ภาษา) หลักฐานมัดตัวแน่น คณะลูกขุนตัดสินว่าจำเลยผิด (guilty) ข้อหาฆาตกรรมโดยเจตนาที่เกิดขึ้นทันทีทันใดโดยอารมณ์โกรธ (voluntary manslaughter) และผู้พิพากษาตัดสินให้จำคุก 17 ปี (ตอนนี้นักโทษคนนี้ออกจากเรือนจำแล้ว เลยสามารถเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้ ปกติฉันจะเขียนโดยทั่วๆ ไปไม่กล่าวถึงคดีใดอย่างเฉพาะเจาะจง)

แค่อารมณ์โกรธชั่ววูบและสุราทำให้ดับอนาคตของตัวเองได้โดยพริบตา เช่นเดียวกับนักแสดงและพิธีกรคนไทยชื่อดังที่ไปต่อยคู่กรณีที่เป็นคนขับมอเตอร์ไซค์ แล้วบังคับให้เขามากราบรถ อันนี้โดนหนักเพราะสมัยนี้คนมีกล้องและวิดีโอในมือ สามารถถ่ายภาพได้ทุกเมื่อ มีทั้งวัตถุพยานและจักษุพยาน ณ จุดเกิดเหตุ (สมัยนี้จะทำบาปหรือทำผิดกฎหมายต้องดูตาม้าตาเรือดีๆ นะ บางทีไม่โดนถ่ายภาพ แต่โดนอัดเสียงก็มี ทางทีดี ไม่ทำเลยจะดีกว่า จะได้ไม่ต้องทุกข์) แค่ไม่กี่ชั่วโมง เรื่องราวของเขาก็ได้แพร่กระจายในสื่อสังคม นักแสดงคนนี้ก็ได้ถูกคณะลูกขุนซึ่งก็คือประชาชนชาวไทยตัดสินว่าเขาผิด จนต้องถูกปลดจากงาน ยกเลิกสัญญา ไปใช้กรรมตามระเบียบ

นอกจากคดีของนายสมบัติแล้ว ฉันก็ได้ทำคดีมากมายเกี่ยวกับเรื่องบนท้องถนน คนเรานี่ก็ช่างโกรธง่ายและให้ความสำคัญกับวัตถุเสียเหลือเกิน ตัวฉันเองยังเคยโดนนะ แค่เราบีบแตรใส่นิดเดียว เขาก็ยกนิ้วกลางให้ กลับรถผิดนิดนึงก็หันมาบอกเราว่า "stupid bitch" ดีที่เราควบคุมอารมณ์ได้ และโชคดีที่ตอนหลังๆ ไม่ค่อยได้เจออะไรแบบนี้ เพราะได้เรียนรู้ทางหนีทีไล่และวิธีหลีกเลี่ยงคนพวกนี้ แต่ถ้าเจอ ก็ไม่ห่วงเพราะเดี๋ยวนี้ใช้มรรคแปดเป็นตัวช่วยทุกสถานการณ์


ศัพท์ที่ควรรู้จากบทความนี้

ชักปืน draw a gun (อย่าแปลว่า "วาดปืน" นะคะ) จอดรถซ้อน double-park การบันดาลโทสะบนท้องถนน road rage จักษุพยาน eyewitness

ผู้ต้องสงสัย suspect

จำเลย defendant

นักโทษ prisoner วัตถุพยาน physical evidence, real evidence หลักฐานมัดตัว overwhelming evidence, evidence against someone การลงประชาทัณฑ์ lynching สภาตุลาการของรัฐแคลิฟอร์เนีย Judicial Council of California


คำศัพท์เกี่ยวกับการฆาตกรรม

- homicide, murder การฆาตกรรม - manslaughter = การฆาตกรรมโดยไม่มีการไตร่ตรองไว้ก่อน หรือ การทำร้ายร่างกายผู้อื่นจนถึงแก่ความตาย - voluntary manslaughter การฆาตกรรมโดยเจตนาที่เกิดขึ้นทันทีทันใดโดยอารมณ์โกรธ - involuntary manslaughter การฆาตกรรมโดยประมาท - first degree murder การฆ่าผู้อื่นโดยเจตนาและไตร่ตรองไว้ก่อน - second degree murder การฆาตกรรมโดยเจตนาแต่ไม่ได้ไตร่ตรองไว้ก่อน และไม่ได้ฆ่าโดยอารมณ์โกรธ - negligent murder การฆาตกรรมที่เกิดจากความประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย

ไม่เอาล่ามค่ะ I Don't Want an Interpreter

เคสที่ศาลวันนี้ "คุณมาทำไม ไม่ได้ขอล่ามสักหน่อย" "พี่พูดได้ค่ะ มาอยู่ได้ 30 ปีแล้ว ไม่เอาล่ามค่ะ"

ฉันเลยตอบว่า "งั้นตอนผู้พิพากษาเรียกเคสพี่ พี่ค่อยบอกทางศาลนะคะว่าพี่ไม่ต้องการล่าม หนูจะยืนอยู่ข้างๆ"

"อ้าว คุณต้องไปยืนข้างๆ ด้วยหรือ"

"ใช่ค่ะ ศาลเรียกหนูมาเป็นล่ามให้พี่"

"อ้าวเหรอ งั้นพี่ต้องจ่ายเงินมั้ยเนี่ย"

"ไม่ต้องค่ะ ในคดีอาญา จำเลยในคดีอาญามีสิทธิตามรัฐธรรมนูญอเมริกาที่จะได้ล่ามฟรีในทุกขั้นตอนค่ะ"

"เหรอค่ะ งั้นคุณแปลให้พี่ก็ได้"

พอศาลเรียก เขาฟังไม่ค่อยรู้เรื่องเลยและตื่นเต้นมาก พูดอังกฤษก็ตะกุกตะกัก ตกลงเลยต้องให้ฉันแปลให้ตลอดรายการ

ที่พี่เขาไม่อยากได้ล่ามเพราะกลัวว่าจะต้องเสียเงิน เขาไม่รู้ว่ามีบริการล่ามฟรี อีกอย่างเขาชัวร์ภาษาอังกฤษตัวเองมาก แต่เขาไม่รู้ว่าภาษาที่ใช้ในศาลนั้นมีคำศัพท์พิเศษอยู่มาก ขนาดคำเบสิคๆ เช่น คำว่า arraignment, plea, infraction, misdemeanor, conviction ยังไม่เข้าใจเลย การมาอยู่ประเทศอเมริกานาน แต่ไม่ได้ศึกษาหรือไม่ได้ใช้คำเหล่านี้ ก็จะไม่รู้เรื่อง ไม่เข้าใจ อาจยอมรับผิดหรือรับข้อเสนอสุ่มสี่สุ่มห้าได้

พอเคสจบลง พี่เขาบอกขอบคุณอย่างมากและบอกว่าถ้าไม่ได้ล่ามวันนี้ คงไม่รู้เรื่อง ต้องได้กลับมาใหม่ตอนที่มีล่าม และก็ดีใจที่ไม่ได้เสียตังค์