ซุปเปอร์แพท
ปิยะพัชรี ศิลปี



เทศน์มหาชาติคืออะไร?

เนื่องด้วยในสังคมไทยที่แอลเอและเมืองใกล้เคียงได้มีวัดไทยเกิดขึ้นมมากมาย มากกว่าเมื่อ 40 – 50 ปีก่อน เช่นเดียวกับมีพุทธศาสนิกชนเพิ่มมากขึ้นกว่าแต่ก่อนอีกมาก มีเทศกาลงานวัดทุกสัปดาห์ ตั้งแต่เริ่มต้นปีใหม่ จนถึงวันส่งท้ายปีเก่า 12 เดือน 52 สัปดาห์ ไม่รวมวันหยุด อีกต่างหาก ซึ่งบรรดาพุทธศาสนิกชนไม่รู้จะไปทำบุญที่วัดไหนดี บางคนไปทุกวัด บางคนไปเฉพาะวัดใกล้บ้าน แล้วแต่จะเลือก ในส่วนตัวของมาดาม SP.เอง มาอยู่อเมริกา 54 ปี เข้าวัดทำบุญมาตลอดเกีอบทุกวัด ไม่ว่าจะเป็น เจ้าภาพทอดกฐินพระราชทาน กฐินสามัคคี เจ้าภาพทอดผ้าป่า เจ้าภาพกัณเทศน์ เจ้าภาพจัดงานปีใหม่ เจ้าภาพวันงานลอยกระทง เจ้าภาพงานสงกรานต์ และ ฯลฯ.หลายๆวัดมาแล้ว

ปัจจุบันอยู่ในวัยเกษียน มีความสุขกับบั้นปลายชีวิตด้วยการท่องเที่ยว รับจัดงานรื่นเริง ให้กับชมรมส่งเสริมความสุข ที่มี สมาชิกเกษียนแล้วเกือบทั้งหมด ก็ยังรับอุปถัมภ์งานบุญอยู่เสมอ แต่ไม่มากมายเหมือนสมัยก่อน เกือบทุกปีจะมีคนให้เกียรติมาบอกบุญ ให้เป็นเจ้าภาพโน่น นี่ นั่น ซึ่งมีมากมายเกินกำลังจะรับได้ จึงต้องเลือกเป็นงานๆไป ซึ่งน้อยลงกว่าเมื่อตอนยังสาวๆ

ปีนี้รับเป็นเจ้าภาพเทศน์มหาชาติ “พระเวสสันดรชาดก” กัณฑ์ที่ 10 สักกบรรพ ในวันอาทิตย์ที่ 8 ตุลาคม 2566 เวลา บ่าย 1.30 โมง ร่วมกับมูลนิธิธารน้ำใจ - ชมรมส่งเสริมความสุข แอลเอ - วงอัปสรศรี และชมรมรักสุนทราภรณ์ แอลเอ จึงขออบอกบุญมายังทุกท่านที่สะดวกมาร่วมเป็นเจ้าภาพด้วยกันที่ วัดไทย 8225 Cold Water Canyon, North Hollywood CA 91605

เรามาเข้าใจเรื่องทำไม จึงต้องมีกัณฑ์เทศน์มหาชาติ มีความหมาย และสำคัญ อย่างไร? ขอขอบคุณบทความจากอินเตอร์เน็ทมา ณ. ที่นี้ด้วย

เทศน์มหาชาติ คือ เทศนาเวสสันดรชาดก ถือเป็นงานบุญพิธีที่สำคัญ เป็นประเพณีที่มีคุณค่าที่ต้อง สืบทอดที่นิยมจัดให้มีการมาแต่โบราณ ส่วนมากจัดให้มีในวัด เป็นหน้าที่ของชาวบ้านและวัดนั้น ๆ จะตกลง ร่วมกันจัด ปกติจัดหลังวันออกพรรษาและพ้นหน้าทอดกฐินไปแล้วจนตลอดฤดูหนาว ส่วนใหญ่ทางภาคกลาง ๔ นิยมทำกันในวันขึ้น ๘ ค่ าหรือวันแรม ๘ ค่ำ กลางเดือนสิบสอง ซึ่งในช่วงนี้น้ำเริ่มลดและข้าวปลาอาหารกำลัง อุดมสมบูรณ์ จึงพร้อมใจกันทำบุญทำทานและเล่นสนุกสนานรื่นเริง ทางภาคเหนือนิยมจัดเทศน์ในเดือนยี่ จะเป็นประเพณีลอยกระทง

ประเพณีการเทศน์มหาชาติ ประเพณีการเทศน์มหาชาติจัดเป็นการทำบุญที่สำคัญและมีความหมายมากที่สุดในสังคมไทยเนื่องจากเป็น ประเพณีของพุทธศาสนิกชนชาวไทยที่ทำสืบเนื่องมาแต่โบราณจนถึงปัจจุบันเพราะความเชื่อว่าถ้าผู้ใดได้ฟังเทศน์ มหาชาติแล้วจะได้กุศลแรงและหากใครตั้งใจฟังให้จบในวันเดียวจะได้เกิดร่วมและพบพระศรีอริยเมตตรัยโพธิสัตว์ ซึ่งจะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในอนาคต สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ทรงโปรดฯให้ประชุมสงฆ์นักปราชญ์ราชบัณฑิตแปลและแต่งมหาชาติคำ หลวงขึ้นเป็นภาษาไทยเมื่อ พ.ศ.๒๐๒๕ส าหรับสวดในพระราชพิธีเข้าพรรษาและสวดให้อุบาสกอุบาสิกาฟังระหว่าง พรรษา เรื่องราวของมหาชาติชาดกมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อพุทธศาสนิกชนเพราะถือว่าเป็นตอนที่พระพุทธเจ้า เสวยพระชาติเป็นพระเวสสันดรอันเป็นพระชาติสุดท้ายที่ทรงบำเพ็ญพระบารมีครบ๑๐ ประการ ก่อนจะทรงตรัส รู้พระสัมมาสัมโพธิญาณด้วยทานบารมีชั้นสุดยอดที่ยากยิ่งจึงเรียกว่า มหาชาติ ความนิยมและความสำคัญของเรื่องมหาชาติชาดกปรากฏให้เห็นได้จากวรรณกรรมที่แต่งขึ้นมากมาย ทั้ง ต่างสำนวนและต่างยุคสมัยเฉพาะที่เป็นฉบับหลวงก็มีมากมายในลักษณะของรูปแบบคำประพันธ์ต่างๆนอกจากนี้ ยังมีมหาชาติฉบับท้องถิ่นต่างๆ อีก เช่นทางภาคเหนือมีมหาชาติภาคพายัพเขียนเป็นภาษาล้านนามีหลายฉบับและ หลาย สำนวนทางภาคอีสานมีมหาชาติคำเฉียงส่วนทางภาคใต้มีมหาชาติชาดกฉบับวัดมัชฌิมาวาสสงขลาเป็นต้น และยังมีมหาชาติสำนวนต่างๆอีกมากมายที่แต่งกันเองโดยอิสระกระจายอยู่ตามหัวเมืองต่างๆประเพณีการฟังเทศน์ มหาชาติจึงปรากฏในสังคมไทยทุกภูมิภาคทั้งในราชสำนักและในหมู่ประชาชนทั่วไป

จะเห็นได้ว่าคติธรรมต่อการดำเนินชีวิตตามหลักพุทธศาสนาโดยเฉพาะคติของการทำบุญให้ทานการกลับ ชาติมาเกิดของพระโพธิสัตว์คือพระเวสสันดรความเชื่อเรื่องบุญ-กรรมอยู่ในสำนึกของชาวไทยทั้งสังคม ด้วยอิทธิพล ของมหาชาติชาดกที่มีบทบาทอย่างสูงในการสร้างบูรณาการทางศาสนาให้เกิดขึ้นต่อชาวไทยทุกภูมิภาคมาเป็น เวลาช้านานแล้วพระสงฆ์เป็นผู้มีบทบาทอย่างยิ่งต่อกระบวนการเชื่อมต่อประเพณีหลวงสู่ประเพณีราษฎร์ทำให้เกิด ความกลมกลืนในทางวัฒนธรรมที่มีพระพุทธศาสนาเป็นสัญลักษณ์แห่งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ร่วมกันท่ามกลางคติความเชื่อใน ท้องถิ่นที่แตกต่างกัน

การเทศน์มหาชาติ เป็นที่นิยมของพุทธศาสนิกชนชาวไทยทุกภาคของประเทศ ซึ่งถือ ปฎิบัติสืบด่อกันมาเป็นเวลาช้านานจนเป็นประเพณีอย่างหนึ่งของสังคม ชาวพุทธไทย โดยมีความเชื่อว่า การฟัง เทศน์มหาชาติท าให้ผู้ฟังได้บุญมาก และในขณะที่ฟังก็ได้รับความสนุกสนานเพลิดเพลินไปด้วย ถ้ายิ่งพระเทศน์ เสียงดี ๆ ก็ยิ่งทำให้ฟังซาบซึ้งยิ่งขึ้น

การเทศน์มหาชาติ คือการมหากุศลที่เตือนบุคคลให้น้อมรำลึกถึงการบำเพ็ญบุญ คือความดีที่ยิ่งยวด อันมีการสละ ความเห็นแก่ตัว เพื่อผลประโยชน์สูงอันไพศาลของมวลมนุษยชาติเป็นสำคัญเป็นเทศกาลที่คงความหมายอย่าง แท้จริง การเทศน์ทุกกัณฑ์จะมีผู้เป็นเจ้าภาพจัดกัณฑ์เทศน์ถวาย เมื่อพระที่ตนรับกัณฑ์เทศน์ขึ้นเทศน์เจ้าภาพจะจุดเทียน บูชาคาถาหว่านข้าวตอกข้าวสาร การเทศน์ในสมัยก่อนพระเจ้าของกัณฑ์จะอ่านจากอักษรธรรม(อักษรลาว) ซึ่งจาร ๖ ลงบนใบลานเป็นแผ่นยาว คำว่า"จาร" มาจากภาษาเขมรแปลว่า การเขียนด้วยเหล็กแหลมบนใบลาน แต่ปัจจุบันจะ นิยมพิมพ์ลงบนใบลานเป็นตัวหนังสือไทยปัจจุบัน เป็นเรื่องราวในแต่ละกัณฑ์ ทั้งนี้เพื่อความสะดวกสำหรับพระรุ่น ใหม่ เมื่อจบกัณฑ์จะตีฆ้องเป็นสัญญาณ การเป็นเจ้าของกัณฑ์

ในที่นี้จะขอกล่าวถึงกัณฑ์ที่ ๑๐ สักกบรรพ ซึ่งพวกเราจะเป็นเจ้าภาพกัณเทศน์ กัณฑ์ที่ 10 เป็นกัณฑ์ที่พระอินทร์จำแปลงกายเป็นพราหมณ์มาขอพระนางมัทรี แล้วถวายคืนพร้อม ถวายพระพร 8 ประการ ท้าวสักกะเทวราชเสด็จแปลงเป็นพราหมณ์เพื่อทูลขอนางมัทรี พระเวสสันดรจึงพระราชทานให้ พระนางมัทรีก็ยินดี อนุโมทนาเพื่อร่วมทานบารมีให้ส าเร็จ พระสัมโพธิญาณ เป็นเหตุให้เกิดแผ่นดินไหวสะท้าน ท้าวสักกะเทวราชในร่างพราหมณ์จึงฝากนางมัทรีไว้ยังไม่รับไป ตรัสบอกความจริงและถวายคืนพร้อมถวายพระพร 8 ประการ

การทำบุญ ทำทาน คือการให้ การเสียสละอย่างหนึ่ง ที่ทำไปแล้ว สร้างความสุข ความพึงพอใจให้กับผู้ให้ จึงนับได้ว่าเป็นบุญอย่างหนึ่งที่ทำให้ตนเองเกิดความพึงพอใจ ในผลบุญนั้นๆ จึงขออนุโมทนาบุญมายังผู้ให้ทุกๆคนมา ณ.ที่นี้ด้วยเจ้าค่ะ

ด้วยรักและปรารถนาดี จาก มาดาม SP. (323)702-0788