สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
เรื่องของคนวัยสูง

พอมีอายุมากขึ้น เรื่องก็มากขึ้น ไหนจะน้ำตาลสูง (Diabetes) โคเลสเตอรอลสูง (High Cholesterol) ความขี้เกียจสูง อยากนอนอย่างเดียว ไม่มีแรง โอกาสที่จะล้มสูง (Vertigo) ความจำเสื่อมสูง ทุกอย่างดูเหมือนว่าสูงไปหมดตามอายุ มีต่ำอย่างเดียวที่คนวัยสูงจะรู้เอง เรียกว่าโรคต่างๆตามมาพร้อมกับวัย ทีแรกก็บอกว่าคนสูงอายุมีโอกาสติดไวรัสโคโรน่า ตอนนี้เด็กก็มีโอกาสแล้ว แม้แต่นักฟุตบอลอายุแค่ 14 ปี ก็เกือบตายจากไวรัสโคโรน่าได้ ประธานาธิบดีเคยเชื่อว่าเด็กมีภูมิต้านทานสูง กลายเป็นไม่แน่ เพราะเด็กอายุไม่ถึง 10 ขวบก็ติดโคโรน่าได้

มีหลายสาเหตุที่ทำให้ร่างกายอ่อนแอเมื่อวัยสูงขึ้น แน่นอนว่าระบบการทำงานเริ่มเฉื่อยชา เพราะความเสื่อมสภาพตามธรรมชาติ กล้ามเนื้อไม่มีแรง หัวใจไม่แข็งแรงที่จะเต้นตูมตามเหมือนตอนเป็นหนุ่มเป็นสาว แถมกินอาหารไม่เลือกว่าอะไรคือผลดีต่อร่างกาย เพราะเบื่อที่จะฟังเรื่องความรู้ อยากกินอยู่สบายๆมีความสุขกับการบริโภค มากกว่าที่จะไปคำนึงถึง Mediterranean diet ที่เน้นการบริโภคผัก ผลไม้ สมุนไพร เม็ดถั่ว และข้าวคุณภาพ ซึ่งจะได้รับการดูดซึมสารอาหารที่เป็นประโยชน์โดยตรงต่อระบบการทำงานของร่างกาย จากผลการทดลอง 1 ปี ให้คนบริโภคอาหารในระบบนี้ ผลปรากฏว่ามีแบคทีเรียชนิดดีช่วยส่งเสริมการทำงานของร่างกายให้ต้านทานเชื้อโรคและป้องกันความอ่อนแอของร่างกาย ปราศจากโรคต่างๆที่เกิดขึ้นเมื่อวัยสูงขึ้น และมีการทำงานของระบบความคิดของสมองดีขึ้นด้วย

โรคที่มาพร้อมกับอายุมากขึ้น เรื่องแรกคือ ระดับน้ำตาลในเลือดไม่ปกติ มี 2 อย่าง ได้แก่

1.High blood sugar ศัพท์การแพทย์เรียกว่า Hyperglycemic มีอาการวิงเวียน ปัสสาวะบ่อย เบื่ออาหาร ผิวแห้งแดง อ่อนเพลีย ลมหายใจมีกลิ่น

2.Hypoglycemic บางที่เรียกวว่า Prediabetes หรือ Type 2 diabetes or low blood sugar มีอาการอ่อนเพลีย เวียนหัว ปวดหัว คลื่นไส้ ลุกลี้ลุกลนกระวนกระวาย กระสับกระส่าย หัวใจเต้นถี่เร็ว ขาดความอบอุ่นของร่างกาย ขาดสมาธิ

ทั้งสองอย่างนี้ไม่เป็นผลดีต่อความเป็นอยู่ที่ปลอดภัย แพทย์จีนจ่ายยาเพื่อป้องกันไว้ก่อน แต่ก็มักเกิดผลข้างเคียง เช่น อินซูลิน ที่ร่างกายตามปกติสามารถผลิตได้เองจากตับอ่อน ยาบางอย่างอาจลดตับให้ปล่อยกูลโคสเข้าสู่เซลล์น้อยลง หรือส่งผลให้กระเพาะอาหารผลิตน้ำย่อยที่จะสังเคราะห์แป้งให้เป็นประโยชน์ต่อกล้ามเนื้อน้อยลง และบางทีก่อให้เกิดต่อต้านอินซูลิน แพทย์จึงมักให้แอสไพรินเพื่อรักษาการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ ผู้เขียนเองก็ไม่กินแอสไพริน ก็ไม่ปวดหัวนี่นา เลยมีอาการเจ็บที่หัวใจ ก็คิดว่ามากจากการที่แคลเซี่ยมพอกตามเส้นโลหิตไปสู่สมองทำให้ปวดหัว หรือพอกตามเส้นโลหิตที่หัวใจเลยทำให้ปวดหัวใจ เรื่องจึงสับสน แพทย์ก็บอกว่าแคลเซี่ยมมีโอกาสพอกตามเส้นโลหิต เรื่องของเรื่องต้องรู้สาเหตุให้แน่ชัดว่าปัญหาอยู่ที่เส้นโลหิตสู่หัวใจอุดตันเพราะอะไร เพราะผลข้างเคียงของยา หรือกล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอเพราะสาเหตุอะไรทำให้เกิดปวดหัวใจเพราะอะไร ตอนนี้ผู้เขียนยุติยาทุกชนิด ยังเจ็บหัวใจอยู่ ไม่บ่อยนัก ก็สงสัยว่าคงมาจากไวตามิน Co-Q10 ที่มีผลต่อการทำงานของหัวใจ ก็ยุติไวตามินตัวนี้ไว้ก่อนเพื่อดูผล และหันมาทานอาหารครบหมู่ พืชผักผลไม้เพียบ ดูเหมือนว่าจะดีขึ้น สังเกตดูจากเจ้าแมวเหมียวของผู้เขียน Bibi เขาเคี้ยวสาหร่ายทะเลเป็นว่าเล่น และชอบกินผักเช่นใบลักกี้แบมบูกินจนใบโกร๋น ต้องซื้อเพิ่มเติม นั้นคือสัญชาตญาณที่คนควรเอาเยี่ยงอย่าง คือกินผัก กินปลา อย่างน้อยก็ได้บทเรียนว่า ไม่มีโคเลสเตอรอลให้เกิดปัญหาต่อระบบร่างกาย และได้แคลเซี่ยมช่วยการทำงานของหัวใจและการสื่อสารระหว่างเซลล์

ระดับแคลเซี่ยมไม่ปกติอาจส่งผลให้เกิดโรคไต และไวตามินดีไม่สามารถทำงานกับแสงแดดให้เป็นประโยชน์ต่อภูมิต้านทาน และเกิดมะเร็งของกระดูก

สารอีกอย่างหนึ่งจำเป็นสำหรับการทำงานของร่างกาย เรียกว่าอัลบูมินผลิตโดยตับ ได้จากโปรตีนจากอาหาร ถ้าขาดอัลบูมิน ทำให้เกิดการบวมตามใบหน้าและแขนขา เนื่องจากไตทำงานไม่สมบูรณ์ มีเลือดคั่งบางส่วนของเส้นโลหิต ให้เลี่ยงการบริโภคเกลือ อัลบูมินต่ำอาจส่งผลไปสู่การมีเลือดคั่งในช่วงท้อง และส่งผลให้มีแบคทีเรียอยู่ในระบบโลหิตซึ่งอันตรายต่อชีวิต เพราะกล้ามเนื้อเริ่มเล็กลีบ ขาไม่มีกำลังเพราะเล็กลง แพทย์จะทำการทดลองเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงจากอาการและร่างกาย ว่ามีอาการสับสนหรือไม่ ขาดการเจริญอาหารหรือเปล่า คลื่นไส้ไหม

การทำงานของหัวใจโดยทั่วไปเป็นเรื่องจำเป็นต้องสังเกตในภาวะสูงวัย ว่ามีการปวดหัวใจหรือปวดหน้าอกหรือเปล่า ขาดการทรงตัวไหม อาเจียนไหม ปวดกราม หรือตามสันหลังหรือตามแขนขาไหม การหายใจขาดช่วงไหม เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาหัวใจหยุดเต้น

การทำงานของระบบประสาทโดยรวม อาจสังเกตได้จากความผิดปกติของการทำงานของสมอง โดยทั่วไป ตั้งแต่ สายตาพร่ามัว มองเห็นภาพซ้อน หรือความปวดที่ดวงตา ถ้าเคยบาดเจ็บที่กระดูกสันหลังอาจมีอาการชาหรือเหมือนเจ็บแปลบอย่างเข็มแทง ถ้าไม่มีญาติที่เคยป่วยลักษณะนี้มาก่อน ให้สังเกตว่าเกิดจากน้ำหนักตัวมากเกินหรือไม่ ขาดไวตามินดีหรือเปล่า สูบบุหรี่ไหม หรือมีแบคทีเรียไวรัสแซกซ้อนหรือเปล่า เพื่อหาทางแก้ไขให้ตรงเรื่อง

อีกอย่างหนึ่งมี่ไม่พบบ่อยในวัยสูง คือ มะเร็งในระบบการย่อยอาหาร อาจพบในรายที่มีอาการตัวเหลือง หรือ เป็นคนสูบบุหรี่จัด

เขามีการทดสอบว่าร่างกายมีธาตุเหล็กสมบูรณ์เพียงพอหรือมากเกินไปหรือไม่ เพื่อสร้างภูมิต้านทานของร่างกาย สร้างเม็ดเลือดแดง และช่วยนำออกซิเจนเข้าสู่เซลล์และกล้ามเนื้อ ส่งเสริมการทำงานของคอลลาเจนทำให้ผิวแต่งตึงในสูงวัย ได้จากอาหารประเภทเนื้อสัตว์ ผลไม้แห้ง ฟักทอง เม็ดทานตะวัน ผัก และถั่ว น้ำลูกพรุน ข้าวบราวน์ไรซ์

เดี๋ยวนี้ผู้เขียนทำข้างผัดบราวน์ไรซ์ง่ายๆโดยใส่หัวหอมใหญ่แยะๆเพราะชูรสหวาน ใส่ไข่ ลูกเกด และโรยด้วยเนื้อ Barbacoa ฉีกฝอยทอดกรอบ รวมทั้งเนื้อสเต็กหั่นแผ่นบางๆทอดสุกซื้อได้จากคอสโค ของแกล้มชูรสคือแอปเปิลฝานชิ้นเล็กๆ กับลูก Blueberry และ Black cherry ถ้ามีแกงส้มปลาแซลมอนไม่มีก้างเพื่อได้ไขมันดีไว้ขับไล่ไขมันร้ายด้วยก็สมบูรณ์ จบรายการอาหารทุกมื้อด้วยส้มซื้อเป็นกล่องจากคอสโคเพื่อสร้างไวตามินซีสำหรับภูมิต้านทานยอดรักโคโรน่า เท่านี้ คืออาหารของคนสูงวัย ที่จำเป็นต้องเน้นครบคุณค่าประจำวัน