สาธุชนท่านผู้มีบุญทั้งหลาย ตามที่สัญญาว่ากันง่าย ๆ เลย วันนี้รายการคอลัมน์ธรรมะสมสมัย ขอนำบุญมาฝาก เมื่อวันอาทิตย์ที่ 18 สิงหาคม ที่ผ่านมา ตามที่ได้นำเสนองาน "มหามงคลพิธี" ณ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี เมืองแลงแคสเตอร์ มลรัฐแคลิฟอร์เนีย บนพื้นที่ดิน เนื้อที่ 20.26 เอเคอร์ (หรือ 51.2578 ไร่) ซึ่งปัจจุบันนับว่าเป็นวัดที่มีพื้นที่มากที่สุดในแคลิฟอร์เนีย กล่าวกันว่าเป็นมหาบารมีที่ขึ้นเกิดจากเมตตาดำริของหลวงปู่คูณ ขันติโก หรือ "พระธรรมวิสุทธาจารย์" เจ้าอาวาสวัดหนองแวง พระอารามหลวง จังหวัดขอนแก่น ด้วยบุญบารมีของหลวงปู่ที่เมตตามาเยี่ยมวัดทุ่งเศรษฐี เมืองเลควูด 15 วัน นับตั้งแต่วันที่ 1 ถึงวันที่ 15 เมษายน 2562 ที่ผ่านมา เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ตามคำที่ได้ปรารภให้พรมงคลโอวาทสั้น ๆ ไว้ว่า "ขอให้สำเร็จทุกประการ"

วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี เมืองแลงแคสเตอร์ เป็นมงคลนามที่พระเดชพระคุณท่านตั้งให้ พร้อมรับไว้ในการกำกับดูแลทุกประการ โดยการรับไว้ให้เป็นสาขาวัดหนองแวง พระอารามหลวง ดังนั้น ต่อไปท่านสาธุชนพุทธบริษัทผ่านไปเมืองแลงแคสเตอร์ จะได้พบกับป้ายทางเข้าวัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี มีคำว่าพระอารามหลวงเป็นแห่งแรกในประเทศสหรัฐอเมริกา ที่แห่งนี้จะเป็น "มหาปูชนียสถานกิตติธรรมดำรง" โดยคณะศรัทธาของเราได้พร้อมใจกันปลูกโพธิ์ต้นแรก ลงบนผืนแผ่นดินเมืองแลงแคลเตอร์ ประเทศสหรัฐอเมริกา

- ปลูกต้นโพธิ์ทวีพงศ์ มั่นคงพุทธศาสตร์

- พิธีเปิดป้าย วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี

- บวชเนกขัมมจารินี ปฏิบัติธรรม นำสืบสร้างทางกุศล

- สาธุชนร่วมใจถวายภัตตาหาร พร้อมให้การอุปถัมภ์

แหล่งที่มาของโพธิสายพันธุ์ เจตนานำต้นกล้ามาจากบริเวณลานพระเจดีย์พุทธคยา สถานที่ที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เพื่อขยายมาปลูกลงผืนแผ่นดินของลุงแซม (อเมริกา) ถือว่าเกิดด้วยความเพียรพยายามของพระธรรมทูตที่เดินทางมาปฏิบัติศาสนกิจ ประจำอยู่ ณ วัดพุทธปัญญา เมืองโพโมน่า แคลิฟอร์เนีย คือท่านพระมหาบาง โดยได้เป็นผู้นำโพธิ์เข้ามาเพาะเลี้ยงไว้ในกระถางตั้งแต่ต้นกล้าอ่อน ๆ (ข้อมูลทราบจากการให้สัมภาษณ์ของ ดร.พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ เจ้าอาวาสวัดพุทธปัญญา) ต่อมาเมื่อต้นโพธิ์ที่เพาะเลี้ยงไว้เติบโตแข็งแรงพอ ก็ได้นำไปปลูกโพธิ์แรกที่วัดพุทธปัญญา เมื่อ วันที่ 4 กรกฏาคม 2551 (4th of July, 2008) โดย ดร.พระมหาจรรยา เป็นประธาน นำปลูกวันชาติของอเมริกา เรียกกันสืบมาทุกวันนี้ว่า "โพธิ์ซิติเซ็น หรือ โพธิ์อเมริกันซิติเซ็น"

หลังจากนั้น คณะสงฆ์วัดพุทธปัญญา โดยการกำกับใส่ใจของท่านพระอาจารย์ ดร.พระมหาจรรยา ได้ทำความพยายามที่จะขยายสายพันธุ์ได้พยายามปักชำ ทาบกิ่ง ฯลฯ อยู่หลายครั้งมากในการขยายพันธุ์ หากแต่ไม่ครั้งไหน ๆ ที่สามารถรอดจากสภาพอากาศหนาว / ร้อน ได้

แต่กลับมีต้นหนึ่งที่ท่านบุญพิทักษ์ปักไว้ ท่าน ดร.พระมหานริทร์ ท่านพระอาจารย์จักรกฤษณ์ ช่วยกันดูแล และเมื่อวันอาทิตย์ที่ 26 สิงหาคม พ.ศ.2561 ( 26 August 2018 ) ตรงกับวันอาทิตย์ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนเก้า (๙) ปีจอ ท่านพระอาจารย์ ดร. พระมหาจรรยา ก็เมตตามอบให้กับวัดทุ่งเศรษฐี เพื่อนำไปปลูกที่เมืองแลงแคสเตอร์ ตอนนั้นต้นกล้ายังไม่แข็งแรง แต่ท่านพระอาจารย์ได้เมตตามอบให้ " เป็นนัยยะว่าเป็นของขวัญวันคล้ายวันเกิดของอาตมาที่พึ่งผ่านมา 20 สิงหาคม" แถมยังบอกว่าขอมอบให้ท่านนำไปดูแลต่อ เพราะต้นยังไม่แข็งแรงเท่าไหร่ ดูแลดี ๆ มีบุญมีกุศลคงจะรอด คงจะได้นำไปปลูกสมความตั้งใจ หรือท่านอาจจะลองเอากิ่งไปทาบกับต้นโพธิ์ที่เกิดอยู่ตามท้องถิ่นนั้นก็ได้ เพื่อให้เป็นความรู้ใหม่ต่อไป พร้อมกันนั้นท่าน ดร. พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ ท่านได้เมตตาเป็นประธานให้ทุกอย่าง ท่านพระอาจารย์คือกัลยาณมิตร คุ้มครองปกป้องดูแลอาตมาใกล้ชิดตลอดมา ท่านคือพระผู้ให้ พระผู้เสียสละโดยไม่หวังสิ่งใด ๆ ตอบแทน พระผู้มีเมตตาที่ควรค่าแก่การชื่นชมอย่างแท้จริง กระผมและคณะสงฆ์วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี เมืองแลงแคสเตอร์ ขอกราบคาราวะท่านพระอาจารย์ ดร. พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ ด้วยความขอบพระคุณอย่างสูง มา ณ โอกาสนี้ด้วย

เบื้องต้นเกิดจากคำคล้องจอง ปลูกต้นโพธิ์ทวีพงศ์ มั่นคงพุทธศาสตร์ พิธีเปิดป้าย วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี แต่พอนำความหมายยกขึ้นขยาย ก็ได้ความว่า "ปลูกต้นโพธิ์ คือ เป็นการแสดงถึงเอกลักษณ์ของต้นไม้ชนิดให้ร่มเงาแผ่วงกว้าง ทำให้ร่มเย็นอย่างหนึ่ง สำคัญว่าเป็นต้นไม้มงคลปัญญา เป็นต้นไม้แห่งความทรงจำที่ข้ามกาลเวลา เป็นต้นไม้แห่งคุณค่าที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้ อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ส่วนคำว่า ทวีพงศ์ เจตนาจะหมายถึงการปลูกต้นไม้สายพันธุ์ที่พระพุทธเจ้าได้ใช้บำเพ็ญทุกรกิริยานั้นไว้เป็นสัญญลักษณ์ในการเจริญอนุสสติ ระลึกพุทธนุสสติ ธัมมานุสสติ และสังฆานุสสติ และพอโตเต็มที่ก็จะเรียกบริเวณนี้ว่า "ลานโพธิ์ทวีพงศ์ มั่นคงพุทธศาสตร์" อาตมาคิดไว้อย่างนี้

ภูมิปัญญาไทย ภูมิปัญญาท้องถิ่น หรืออาจเป็นภูมิปัญญาแต่ครั้งเก่าโบราณนานมาจากไหน ๆ แล้วก็เป็นได้ ทราบจากบัณฑิตนักปราชญ์ ท่านผู้รู้เล่าขานสืบต่อกันมาเรื่องการสืบค้นทฤษฎีทางด้านโบราณคดี มีการค้นพบหม้อไหบรรจุกระดูกบ้าง หม้อดินเปล่าบ้างบริเวณโคนต้นโพธิ์ บางท่านให้ความเห็นว่าเป็นหม้อดินบรรจุเถ้ากระดูกบรรพชน

แต่มีเหตุผลหนึ่งที่น่าสนใจมาก คือ เหตุผลว่าต้นโพธิ์เป็นไม้ใหญ่ห้ามปลูกใกล้บริเวณบ้าน แต่ถ้าต้องการปลูกเพื่อรำลึกถึงการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ต้องปลูกให้ห่างจากสิ่งปลูกสร้างและที่อยู่อาศัย ความหมายว่าเป็นการปลูกโพธิ์เพื่ออุทิศแก่พระพุทธเจ้า จึงจัดอยู่ในประเภทอุทสิกเจดีย์ แม้นกระทั้งหม้อดินที่เป็นวัสดุเปราะบางแตกหักง่าย ยังเป็นวัตถุธรรม เป็นเครื่องมือ เป็นอุปกรณ์การสอนธรรมของพระพุทธเจ้าถึงเรื่อง "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" โดยปรมัตถ์โบราณยังถือว่าเป็นอุทสิกเจดีย์เลย

1) "อุเทสิกเจดีย์" คือสิ่งที่สร้างขึ้นโดยเจตนาอุทิศแก่พระพุทธเจ้าหรือแทนองค์พระพุทธเจ้า เช่น เจดีย์ บัลลังก์ รอยพระพุทธบาท พระพุทธรูป พระพิมพ์ เป็นต้น

2) "อุเทสิกะเจดีย์" คือสิ่งที่สร้างขึ้นเพื่ออุทิศถวายพระพุทธเจ้า ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นอะไรก็ตาม หากนอกเหนือไปจากธาตุเจดีย์ บริโภคเจดีย์ และธรรมเจดีย์แล้ว ให้ถือเป็นอุเทสิกะเจดีย์ทั้งสิ้น

ดังนั้น โบราณจึงนำหม้อดินมาฝังลงดินครึ่งหนึ่งแล้วใส่น้ำบรรจุให้เต็ม น้ำในหม้อดินจะซึมลงดินให้ความชุ่มชื้นแก่ต้นไม้ที่ปลูกอยู่ไกลบ้าน (ปัจจุบันคงได้แก่ระบบน้ำหยุดหรือการทำโอเอซีส Oasis) จนมาเป็นวิชาการเกษตรแบบภูมิปัญญาไทย และที่นำมาเสนอวันนี้นั้นเพราะปัจจุบันไม่มีใครใช้ทฤษฎีนี้แล้ว พอดีก็ได้คุยกับ "ท่านอาจารย์สุพจน์ สารีบุตร" ฝ่ายข่าวของไทยแอลเอนิวส์ โยมเห็นว่าไม่เคยมีใครนำมาเขียน ฉบับนี้อาตมาจึงตัดสินใจเขียนเรื่องนี้ ให้เข้ากับบรรยากาศการปลูกต้นโพธิ์กลางทะเลทราย และนี่คือที่มาของ "บุญปลูกต้นโพธิ์ทวีพงศ์ มั่นคงพุทธศาสตร์ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี เมืองแลงแคสเตอร์" รูปขอจำเริญพร