ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



อุดมคติแห่งพระพุทธศาสนา

ท่านพุทธบริษัทสาธุชนผู้สนในใฝ่บุญทุกท่าน ก่อนอื่นวันนี้ขอประกาศอนุโมทนาในกุศลน้ำใจ แด่เพื่อนพระธรรมทูต สายต่างประเทศทุกรูปและทุกอาราม พระคุณเจ้าท่านเป็นผู้มีส่วนร่วมสร้างรั้วแก้วกำแพงบุญ ไปร่วมปักเสากินข้าวห่อ ก่อสร้างงานสาธารณปการ (สาธารณูปการหมายถึง การก่อสร้างและการปฏิสังขร รวมไปถึงการสงเคราะห์บุคคล) เป็นต้นว่า

1) ท่านอาจารย์ ดร. พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ เจ้าอาวาสวัดพุทธปัญญา เมืองโพโมน่า ที่เมตตาอนุญาตให้ท่านพระอาจารย์บุญพิทักษ์ สุนฺทโร และท่านอาจารย์ ดร.พระมหานรินทร์ พระธรรมทูตในสังกัดจำนวน 2 รูป ไปช่วยงานสาธารณูปการร่วมกับคณะสงฆ์วัดทุ่งเศรษฐี

2) ท่านพระมหาเลอเดช เปรียญธรรม 9 ประโยค เจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนมอเมริกา ที่เมตตาอนุญาตให้ท่านพระอาจารย์โย และท่านพระอาจารย์ไพโรจน์ พระธรรมทูตในสังกัดจำนวน 2 รูป ไปช่วยงานสาธารณูปการร่วมกับคณะสงฆ์วัดทุ่งเศรษฐี

3) ท่านพระอาจารย์สงวน เจ้าอาวาสวัดพุทธมงคล เมืองลองบีช ที่เมตตาอนุญาตให้ท่านพระอาจารย์สกล พระในสังกัดจำนวน 1 รูป ไปช่วยงานสาธารณูปการร่วมกับคณะสงฆ์วัดทุ่งเศรษฐี

4) ท่านพระอาจารย์สมเพียร เจ้าอาวาสวัดพุทธสันติธรรม เมืองเมอริต้า ที่เมตตาอนุญาตให้ท่านพระอาจารย์มหาถวิล ท่านพระอาจารย์โจเซฟ พระในสังกัดจำนวน 2 รูป ไปช่วยงานสาธารณูปการร่วมกับคณะสงฆ์วัดทุ่งเศรษฐี


งานจิตอาสาพัฒนาวัด

ศรัทธา คือ สิ่งเหนี่ยวนำใจของงานจิตอาสาพัฒนาวัด ทุกคนสามารถทำความดีได้ทุกที่ทุกสถาน และทุกสถานของบุคคล ดังนั้นจึงแบ่งเป็น 2 ภาคส่วน คือ

1) ส่วนของพระภิกษุจิตอาสาพัฒนา เสียสละอุทิศบำเพ็ญตนพัฒนาศาสนประโยชน์ โดยอาสาไปช่วยงานขุดหลุมตั้งเสารั้ว ญาติโยมที่เห็นภาพพระภิกษุทำงานบางท่านมีคำถามเหมือนกันว่าไม่จ้างช่างให้ไปช่วยละ คำตอบก็คงต้องเป็นอีกขั้นตอนต่อไป ส่วนไหนที่พระภิกษุสามารถทำได้ก็ทำไปก่อน เช่น

สังฆกิจ หมายถึงกิจสงฆ์ หรือกิจของสงฆ์ ได้แก่การนุ่งห่มให้เป็นระเบียบ ห่มให้เป็นปริมณฑล การรับอาหารบิณฑบาตร การไหว้พระสวดมนต์ ทำวัตรเช้า - เย็น การเคารพอาวุโส - ภันเต การกวาดวิหารลานพระเจดีย์ การบูรณะปฏิสังขร หรือการก่อสร้าง การซ่อมแซม เป็นต้นฯ

สังฆกรรม หมายถึงหน้าที่สำคัญที่ต้องแสดงความเคารพเอื้อเฟื้อต่อกันเป็นอันมาก เช่น การลงอุโบสถประชุมฟังพระภิกษุทรงปาฏิโมกข์ การรับผ้ากฐิน การบรรพชาอุปสมบทยกกุลบุตร การปริวาสกรรมการยกภิกษุที่กระทำคืนอาบัติแล้วให้เข้าหมู่ การสร้างอุโบสถกำหนดเขตหรือการพัทธสีมา เป็นสิ่งที่ควรอนุเคราะห์เอื้อเฟื้อเป็นอย่างยิ่ง

2) ภาคคฤหัสถ์ฝ่ายญาติโยมจิตอาสาพัฒนา บุญเป็นเครื่องนำพาใจให้เกิดจิตอาสา ศรัทธ คือ สิ่งเหนี่ยวนำใจให้ได้พบสนทนา การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ดังนั้นจิตอาสาย่อมเป็นผู้มีวิสัยทัศน์ คือมองการกว้าง และมองการไกล

มองการกว้าง หมายถึง จิตที่ไม่คับแคบ มองว่าสิ่งที่ลงมือทำเป็นประโยชน์สาธารณะ เป็นแบบอย่างแก่ทุกคนให้ได้ปลูกสร้างจิตใจที่ยิ่งใหญ่ คือการเสียสละอุทิศตนบำเพ็ญตนพัฒนาศาสนประ โยชน์ โดยไม่คิดหวังสิ่งตอบแทนเป็นสินจ้าง แต่กลับปลูกศรัทธาอันยิ่งใหญ่ด้วยหัวใจที่ปริ่มบุญ การเป็นต้นแบบนำทางแห่งความดีไม่ใช่ทำกันได้ง่าย ๆ ต้องเป็นผู้มองโลกกว้าง มีจิตใจดี มีน้ำใจใสสะอาด การมีศีลมีธรรมเสมอกัน คือประตูแห่งสันติภาพ เป็นต้นฯ

มองการไกล หมายถึง ประโยชน์แห่งจิตวิญญาณของมนุษย์ สามารถพัฒนาสู่ ความเป็นอริยชนอย่างสูงได้ วัดและศาสนาเป็นสัญลักษณ์ทางจิตใจ ก่อให้เกิดความดีงามอย่างมหาศาล จิตอาสาภาคคฤหัสถ์ญาติโยม นั้นมองทั้งประโยชน์เพื่อบุญกุศลของตน ๆ แล้วยังมองประโยชน์ที่จะสนองต่อมนุษยชาติที่อยู่ร่วมกันด้วยเมตตาและความผาสุก บุญเป็นที่พึ่งของสัตว์ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า ทั้งด้านกายภาพและทางด้านจิตภาพ ความภาคภูมิใจ ความปลื้มปริ่มที่ได้สร้างมรดกทางธรรม มรดกทางศาสนาไว้ในยุคสมัยในความเป็นหน้าที่ของตน ๆ


หลักสูตรอบรมพรธรรมทูต

พระธรรมทูตไม่ทราบว่ารุ่นที่เท่าไหรแล้ว แต่ทุก ๆ รุ่นที่จัดให้มีโครงการอบรมก่อนสำเร็จหลักสูตรเดินทางไปทำงานพระศาสนาในฐานะพระธรรมทูต ได้มีการอบรมหลักสูตร 3 หลักใหญ่ ๆ คือ

1) ภาคนวกรรม ในทางพุทธศาสนา นวกรรม หมายถึงงานสาธารณูปการ คืองานที่เกี่ยวกับการก่อสร้าง การบูรณะปฏิสังขร การดูแลจัดการวัดเรื่องเสนาสนะและถาวรวัตถุต่างๆ ภายในวัด รวมถึงการทำให้วัดสะอาดร่มรื่นเป็นต้น เรียกรวมว่า งานนวกรรม

นวกรรม แปลว่า การทำให้ใหม่ คือการก่อสร้าง โดยปกติเป็นงานของชาวบ้าน พระสงฆ์มีหน้าที่อำนวยการหรือควบคุมดูแลให้งานเป็นไปด้วยความเรียบร้อย ดังเช่นพระมหาโมคคัลคานะได้รับมอบ หมายจากพระพุทธเจ้าให้เป็นผู้อำนวยการก่อสร้างบุพพารามของนางวิสาขา เรียกภิกษุผู้ทำหน้าที่นี้ว่า นวกัมมัฏฐายี (ผู้อำนวยการก่อสร้าง) บ้าง นวกัมมิกะ (ผู้ดูแลนวกรรม) บ้าง นวการ (ผู้ก่อสร้าง) บ้าง

2) ภาคจิตภาวนา การเจริญไตรสิกขา หรือสิขา 3 คือ ศีล สมาธิ ปัญญา อย่างเคร่งครัด จิตตภาวนา 2 กรรมฐาน 2 ในที่นี้เป็นสถานที่อบรมจิตตภาวนา หรืออบรมกรรมฐาน ทั้งสองคำนี้มีความหมายเป็นอย่างเดียวกัน จิตตภาวนาแปลว่าการอบรมจิตให้ได้สมาธิ และได้ปัญญาในธรรม ส่วนกรรมฐานนั้นก็แปลว่าตั้งการงาน คือตั้งการปฏิบัติให้ได้สมาธิ ให้ได้ปัญญาเช่นเดียวกัน จึงแบ่งกรรมฐานเป็น 2 ได้แก่สมถะกรรมฐาน ตั้งการงาน คือปฏิบัติทำจิตให้สงบด้วยวิธีปฏิบัติทางสมาธิ

คำว่าสมถะแปลว่าสงบ คำว่าสมาธิแปลว่าตั้งมั่นในทางที่ชอบ มีความหมายเป็นอย่างเดียวกัน สมาธิคือตั้งจิตในทางที่ชอบ ก็คือตั้งจิตไว้ในอารมณ์ของกรรมฐาน เพื่อสงบระงับนิวรณ์ จิตจึงสงบจากนิวรณ์ วิปัสสนากรรมฐาน กรรมฐานคือทำให้ได้ปัญญาเห็นแจ้งรู้จริง ก็เป็นตัวปัญญาคือความรู้เข้าถึงธรรมนั้นเอง กรรมฐานจึงมี 2 สมถกรรมฐาน วิปัสสนากรรมฐาน

จิตตภาวนาก็มี 2 เช่นเดียวกัน ก็คืออบรมจิตให้สงบตั้งมั่น ก็เป็นสมถะเป็นสมาธินั้นเอง อบรมจิตให้ได้ปัญญาเห็นแจ้งรู้จริงในธรรม ก็เป็นตัวปัญญานั้นเอง ปฏิบัติทำจิตตภาวนา หรือปฏิบัติทำกรรมฐานจึงเป็นอย่างเดียวกัน และบางทีก็มักจะชอบเรียกกันว่าทำวิปัสสนา บางทีก็ชอบเรียกกันว่าทำสมาธิ ก็ต้องปฏิบัติกันทั้งสองอย่างนั้นแหละ คือทั้งทำสมาธิและทำวิปัสสนา

3) ภาควิชาการ หมายถึง การศึกษาหลักสูตรวิชาความรู้ทั่วไป เช่นการศึกษาทักษะการใช้คอมพิวเตอร์ ด้านการสื่อสารสัมพันธ์ การศึกษาภาควิชาการมีมากมาย มากคณาอาจารย์ที่มาให้องค์ความรู้จนล้นใจ มันเยอะมาก ๆ ในเวลานี้จึงไม่ขอกล่าวถึง

ท่านทั้งหลายแท้จริงการสร้างวัดในอเมริกามิใช่เรื่องง่ายนั้นจริงมาก ๆ เลย อย่างที่ดินบริเวณก่อสร้างนั้นต้องมีเอกสารแสดงถึงความเป็นกรรมสิทธิ์ ที่เราเรียกกันว่าโฉนด และต้องมีเอกสารใบสำรวจรางวัตร (Survey) ต้องเสนอแบบ Site planning and design การออกแบบสร้างวัดไทยในประเทศอเมริกา ที่มีโบสถ์ มีศาลา มีกฏิ มีเจดีย์ มีที่จอดรถ มีห้องน้ำสาธารณะนอกอาคาร มีซุ้มประตูเข้า 3 ด้าน มีป้ายวัดเป็นต้นฯ

การจารึกประวัติศาสตร์และผลงานของพี่น้องเราทุกคน ณ เวลานี้ก็รอเสนอไซท์แพลนไปยัง Los Angeles County ที่จริงต้องวางตำแหน่งอาคารสถานที่ ดังกล่าวไว้ให้เป็นระเบียบอย่างไรดีนั้นแหละ การนี้ได้ปรึกษานักออกแบบเขาดู เราคิดอย่างคนไทยที่มีคติวัฒนธรรมของชาวพุทธ ขอให้ทุกๆ ได้มีส่วนแห่งบุญ ตอนนี้เราได้คุณลุงท่านหนึ่งที่มีลายเส้นเป็นสถาปนิก ท่านอุทิศตนให้ฟรีทุกอย่าง แต่ท่านอายุมากแล้ว วันนี้หากได้ลูกหลานท่านใดช่วยกันคนละด้าน 2 ด้าน ก้าวไปด้วยกันพร้อมกันอาตมาก็ว่าเป็นบุญใหญ่กับทุกคน สาธุ วันนี้ไปละนะ ญาติโยมอีกหลาย ๆ ท่าน ไม่ได้กล่าวถึงเลยหมดพื้นที่ละ รูขอจำเริญพร