ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



ภาณยักษ์ กับคติท้าวเวสสุวรรณ

ขอจำเริญพร วันนี้เล่าขานตำนานยักษ์ มาทำความรู้จักบทสวดของยักษ์, เป็นคำที่เรารู้จักในนามว่า "อาฏานาฏิยสูตร" พอดีว่าทางวัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี เมืองแลงแคสเตอร์ เรามีการประดิษฐานเทวรูปองค์หนึ่งที่เราต่างได้รู้จักคือ "ท้าวเวสสุวรรณ" ไหนๆ ได้เล่าเรื่องยักษ์มาแล้ว 3 - 4 ฉบับ ทางวัดเลยได้กำหนดสืบสานพิธีสวดภาณยักษ์ใหญ่ให้เป็นที่ประจักษ์

ซึ่งนับได้ว่าจะเป็นครั้งแรกของทางวัด และจะเป็นครั้งแรกในอเมรกาในการจัดให้มี พิธีสวดภาณยักษ์ (สูตรเต็ม) โดยกำหนดจัดขึ้นในวันที่ 17 - 25 กุมภาพันธ์ ศกนี้ เป็นเวลา 9 วัน ทั้งนี้

- เพื่อเป็นการสืบสานพิธีภาณยักษ์ที่ไม่เคยปรากฏในประเทศอเมริกา ถือเป็นพิธีการบุญการกุศลอย่างหนึ่งก็ว่าได้

- เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองที่ได้ประดิษฐาน องค์ท้าวเวสสุวรรณที่ใหญ่ที่ในอเมริกาไปในโอกาสเดียวกัน

- เพื่อยกพระสูตรที่ชื่อว่า "อาฏานาฏิยสูตร" มาใช้เป็นบทสวดมนต์ที่มีสาระเกี่ยวกับความคุ้มครองป้องกันอุปัทวะภยันตราย ตามคติที่มีมาแต่โบราณนานมา โดยเชื่อว่า "อาฏานาฏิยปริตร" เป็นพระสูตรที่ (จาตุมหาราช หรือ จตุโลกบาล) มีองค์ท้าวเวสสุวรรณเป็นประธานประพันธ์ยกขึ้นถวายพระพระพุทธเจ้า ซึ่งมีมาในพระไตรปิฎกเล่มที่ 11


ตำนานบทสวดมนต์

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงประทับอยู่ ณ ภูเขาคิชฌกูฏ ใกล้กรุงราชคฤห์ ในครั้งนั้น ท้าวจาตุมหาราชซึ่งสถิตย์อยู่เหนือยอดเขายุคันธร หรือที่เรียกว่าชั้นจาตุมหาราชิกา อันเป็นสวรรค์ชั้นล่างสุดในบรรดาสวรรค์ทั้งหมด

พระอินทร์ทรงมีบัญชาให้ท้าวมหาราชทั้ง 4 ทำหน้าที่เฝ้ารักษาประตูสวรรค์ในทิศทั้ง 4 ให้ดี เพื่อป้องกันมิให้พวกอสูรมารบกวน โดยมี

- ท้าวธตรัฐ อยู่ทิศตะวันออก เป็นอธิบดีแห่ง คนธรรพ์

- ท้าววิรุฬหก อยู่ทิศใต้ เป็นอธิบดีแห่ง กุมภัณฑ์

- ท้าววิรูปักษ์ อยู่ทิศตะวันตก เป็นอธิบดีแห่ง นาค

- ท้าวเวสสุวรรณ อยู่ทิศเหนือ เป็นอธิบดีแห่ง ยักษ์

ท้าวมหาราชทั้ง 4 มีจิตเลื่อมใสศรัทธาในพุทธศาสนาปรารถนาจะดูแลพระภิกษุสงฆ์ มิให้พวกอสูรหรือพวกศัตรูมารบกวนการปฏิบัติธรรมของพระภิกษุสงฆ์ จึงคิดจะชวนกันลงมาเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า แต่ก็ห่วงภาระหน้าที่ที่จะต้องดูแลรักษาความสงบเรียบร้อยในประตูสวรรค์ทั้ง 4 ทิศ

ท้าวมหาราชทั้ง 4 จึงมีบัญชาให้คนธรรพ์ กุมภัณฑ์นาค และยักษ์ อย่างละแสนเฝ้ารักษาประตูสวรรค์ทั้ง 4 ทิศ ให้ดีแล้วพากันไปประชุมพร้อมกันที่อาฏานาฏิยนคร ณ สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา พร้อมกับผูกมนต์อาฏานาฏิยปริตร ซึ่งมีเนื้อความสรรเสริญคุณของพระพุทธเจ้าทั้ง 7 พระองค์ คือ

1) พระวิปัสสี

2) พระสิขี

3) พระเวสสภู

4) พระกกุสันธะ

5) พระโกนาคมนะ

6) พระกัสสปะ

7) พระอังคีรส (พระสมณโคดม)

ครั้นผูกมนต์พระปริตรแล้ว จึงประกาศแก่บริวารของตนว่า "หากมีผู้ใดสาธยายมนต์อาฏานาฏิยปริตรนี้ขึ้นแล้ว ถ้าใครไม่ฟังจะต้องถูกลงโทษอย่างรุนแรง"

จากนั้น มหาราชทั้ง 4 ก็พร้อมใจกันลงมาเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า ณ ภูเขาคิชฌกูฏ กราบทูลว่า พวกยักษ์ นาค กุมภัณฑ์ และคนธรรพ์ทั้งหลาย ที่มีเดชมีศักดามีอานุภาพ แต่มีจิตกระด้างหยาบช้า พากันละเมิดศีล 5 เป็นประจำ ยังไม่เลื่อมใสในคุณของพระรัตนตรัยนั้นมีเป็นจำนวนมาก ส่วนพวกที่จิตเลื่อมใสนั้นมีน้อยเมื่อพระสาวกพากันอยู่ในป่าเพื่อบำเพ็ญสมณธรรม อมนุษย์ผู้ไม่เลื่อมใสจะพากันหลอนหลอก กระทำให้เจ็บไข้ เป็นอันตรายแก่ชีวิตและพรหมจรรย์ได้ ตั้งแต่นี้ไปจะไม่บังเกิดเหตุการณ์เช่นนั้นอีกแล้ว หากพระองค์ทรงพระกรุณารับเอามนต์บทนี้ไว้ แล้วประทานให้พระภิกษุสาวกสาธยายอยู่เนืองๆ รับรองว่าอมนุษย์ทั้งหลายก็จะไม่กล้ามารบกวนหลอนหลอกอย่างแน่นอน อีกทั้งยังจะช่วยปกป้องคุ้มครองภัยทั้งปวงให้อีกด้วย

พระพุทธเจ้าจึงทรงรับมนต์พระปริตรนั้นไว้ ท้าวเวสสุวรรณได้สวด "อาฏานาฏิยปริตร" ถวาย แล้วพากันมนัสการลากลับไป

พระพุทธเจ้าจึงทรงมีพระบัญชา ให้ประชุมภิกษุทั้งหลายในที่นั้น แล้วทรงแสดงพระปริตรนั้นให้แก่ภิกษุทั้งหลายได้สาธยาย เสร็จแล้วทรงตรัสว่า "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท่านทั้งหลายจงพยายามสาธยายมนต์นี้ให้บริบูรณ์ จักพ้นจากอุปัทวันอันตรายทั้งปวงได้ อมนุษย์ทั้งหลายก็จะไม่มารบกวนหลอนหลอก เธอทั้งหลายจะได้อยู่เป็นสุข เพื่อประพฤติพรหมจรรย์ให้เจริญก้าวหน้าต่อไป" พระภิกษุทั้งหลายก็น้อมรับแล้วนำมาสวดสาธยาย กลายมาเป็นประเพณีจนถึงทุกวันนี้ เกิดตำนานสวดภาณยักษ์เป็นต้นมา ฯ

ขออานิสงส์แห่งบุญผลา จงรักษาท่านให้เจริญในที่ทุกสถาน ตลอดกาลทุกเมื่อด้วย เทอญ สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี โทร. (818) 392 - 0880 (562) 249 - 3789 Line ID: bmsn2008 ขอเชิญเข้าร่วมพิธีสวดภาณยักษ์ ณ ลานองค์ท้าวเวสสุวรรณ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี แคลิฟอร์เนีย เลขที่ 6763 East Avenue H, Lancaster, CA 93535 ขอความเจริญงอกงามไพบูลย์จงปรากฏแก่ศรัทธาทุกท่าน รูปขอจำเริญพร