ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



ท่าทีการบูชาเทวดาตามวิถีพุทธ

ท่านผู้มีความสนใจใฝ่ศึกษาในธรรมทั้งหลาย คงปฏิเสธได้ยากว่าเทวดาไม่เกี่ยวข้อง กับพระพุทธศาสนา แล้วถ้าเป็นเรื่องยากในการปฏิเสธความมีอยู่ ก็ลองมาศึกษาท่าทีในการปฏิบัติต่อเทวดาเสียเลยดีกว่าไหม โดยเฉพาะท่าทีการบูชาเทวดานั้น ท่าทีอย่างไรถึงมีความเหมาะสม มีผู้ถามมาว่าเทวดาเกื้อกูลประโยชน์แก่มนุษย์ได้จริงแค่ไหน เพียงไร ?

ในพระพุทธศาสนา ทวยเทพย่อมมาน้อมนมัสการพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อสดับฟังพระธรรมเทศนา บางครั้งก็จะเข้าเฝ้าทูลถามข้อธรรมะ ในแง่นี้ วิสุทธิเทพจึงทรงไว้ซึ่งสถานะที่เด่นกว่าเทพทั้งหลาย บทบาทของเทวดาในพุทธศาสนา และศาสนาพราหมณ์จึงแตกต่างกันอยู่ไม่น้อย เช่น พระอินทร์หรือท้าวสักกเทวราชเป็นผู้พิทักษ์รักษาพระพุทธศาสนา กระทั่งในตำนานการสร้างพระพุทธชินราชก็มีการกล่าวว่าพระอินทร์ลงมาช่วยหล่อจนสำเร็จ หรือท้าวสหัมบดีพรหมผู้เป็นราชาของพรหมก็มีบทบาทในการผดุงพระธรรมในพุทธศาสนา เหล่านี้เป็นต้น

เทวดาในพุทธศาสนานั้นเนื่องมาจากผลแห่งกุศลกรรม คือการจะถือกำเนิดเป็นเทวดาได้จะต้องกระทำความดีประการต่างๆ เช่น ทำบุญรักษาศีล ปฏิบัติสมาธิ ข้อสำคัญคือเทวดาในพุทธศาสนาย่อมอยู่ภายใต้กฎแห่งกรรม เทวดาในพุทธศาสนาอาจแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่มคือ

1. สมมติเทพ คือ พระราชามหากษัตริย์ พระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งทรงมีพระราชอำนาจเปรียบประดุจเทพเทวะผู้สูงศักดิ์

2. อุปปัตติเทพ คือ เทวดาผู้อยู่อีกภพหนึ่งโดยนับตั้งแต่เทวดาในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกภูมิขึ้นไปจนตลอดถึงชั้นสูงสุด

3. วิสุทธิเทพ คือ พระขีณาสพซึ่งแบ่งได้เป็น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระอรหันต์ เทวดาที่เกิดโดยความประพฤติงามเป็นที่สุด

ทางพระพุทธศาสนากล่าวถึงท่าทีการบูชาเทวดา ต้องให้ต่างจากคำจำกัดความของพราหมณ์ อย่างการบวงสรวงนี้เป็นคำที่ใช้ในพิธีของพราหมณ์ แนวทางวิถีพุทธถ้าจำเป็นต้องมี ก็ควรใช้คำว่า "พิธีพุทธบูชา เทวตาพลี" ซึ่งการประกอบพิธีจึงนิยมตั้งพระพุทธรูปไว้เป็นประธานอย่างโดดเด่น เป็นการใช้พิธีเพื่อหล่อมรวมมนุษย์และเทวดาให้เกิดความเกื้อกูลซึ่งกันและกันก็ว่าได้ หรือแม้กระทั้งการใช้คำเรียกพราหมณ์ผู้ประกอบพิธี (เจ้าพิธี) จากที่เรียกห้วนๆ ว่า พราหมณ์ ก็เรียกเป็นการเฉพาะว่า "พราหมณ์บัณฑิต"

ตัวอย่าง เทวตาภิสัมมันตนคาถา ความมุ่งหมายกล่าวไว้ถึงเทวดา มาร พรหม ต่างมีความเคารพพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เคารพพุทธภาษิต เถรภาษิตต่างๆ ดังนั้น เทวดาในพระพุทธศาสนานั้น เคารพและปกป้องคุ้มครองพระรัตนตรัย มีใจความ ดังนี้

ภูตใดพรายใด ภูตผีปีศาจ และเทวดาทั้งหลาย ผู้เป็นเจ้าถิ่นก็ดี ผู้สถิตอยู่ในอากาศก็ดี ซึ่งมาประชุมกันแล้วในโรงพิธีนี้แล้ว, ขอบรรดาภูตผีปีศาจและเทวดาทั้งหมดนั้นเทียว จงเป็นผู้มีจิตยินดี ปราโมทย์ และเอิบอิ่ม,

อนึ่ง ขอท่านทั้งหลายจงฟังธรรมที่เรากล่าวโดยเคารพเถิด, เราจะกล่าวคำแม้บางประการ แก่ท่านทั้งหลาย, ซึ่งเป็นธรรมที่ช่วยเตือนสติในเหตุอันเป็นบุญ มิใช่เป็นบาป, เป็นอุบายเครื่องแนะนำอันชอบธรรมสำหรับผู้ทำตาม,

เพราะเหตุนั้นแล ภูตผีปีศาจและเทวดาทั้งปวง จงฟัง, ขอให้ท่านทั้งหลายจงกระทำไมตรีจิตกับหมู่มนุษย์, ซึ่งหมู่มนุษย์ได้คบหานับถืออย่างมั่นคง ในบรรดาภูตผีปีศาจและเทวดาทั้งหลาย,

อนึ่ง พวกมนุษย์ทั้งหลาย ผู้หวังให้ท่านช่วยเหลือ ได้พากันนำพลีกรรมมาสังเวยพวกท่านทั้งกลางวันและกลางคืนนั้น เขาเป็นผู้มีอานุภาพน้อย,

ส่วนท่านทั้งหลาย ผู้เป็นภูตผีปีศาจ และเทวดา เป็นผู้มีฤทธิ์มาก มีฤทธิ์แปลกแตกต่างกัน ซึ่งพวกมนุษย์รู้จักแต่ไม่สามารถมองเห็นท่านทั้งหลายได้, เพราะฉะนั้นเเล ขอท่านทั้งหลายผู้มีฤทธิ์จงเป็นผู้ไม่ประมาท และจงปกปักรักษามนุษย์เหล่านั้นเถิด ฯ

เหตุปัจจัยการทำเทวตาพลีนั้น ถือเป็นการบูชาด้วยอามิส การบูชาทางพระพุทธศาสนากลล่าวไว้ 2 นัยย์คือ 1. อามิสบูชา 2. ปฏิบัติบูชา ข้อสังเกตการบูชาทำเทวตาพลี ที่เรียกการบวงสรวงจนขาดความลึกซึ้ง ห่างจากวิถีพุทธออกไปหลายๆ อย่าง เช่นการไปถืออุโบสถศีล บางที่ยังเรียกบวชชีพราหมณ์ (ไม่โกนผม) ถ้าจะไม่ใช้คำว่าอุโบสถศีล ก็ควรเรียกให้ตรงตามแนวพุทธบ้างก็จะไม่ก้าวถอยหลัง บางแห่งเรียกได้ไพเราะและตรงตามเจตจำนงแนวพุทธมากๆ เลย คือ "การประพฤติวัตร ปฏิบัติศีลพรหมจารินี" เห็นไหมไพเราะและซ่อนความมุ่งหมายไว้อย่างลึกซึ้ง โดยไม่ต้องเรียกว่า ไปบวชชีพราหมณ์ อัตตลักษณ์ที่บ่งบอกถึงการเป็นผู้บริสุทธิ์ได้แก่เครื่องนุ่งห่ม คือชุดสีขาว ถือเป็นการบวชกาย นั่นเป็นระเบียบอย่างหนึ่ง ส่วนการบวชจิตอุทิศบุญนั้น คือความไม่เบียดเบียนเป็นต้น นั่นเองฯ

วันอาทิตย์ที่ 17 กันยายน 2566 กำหนดการ 10 โมงเช้าเป็นต้นไป งานพิธีเทวาภิเษก บวงสรวงองค์ท้าวเวสสุวรรณ เบิกเนตรพญานาค โดยคุณก้อง จรัสพงษ์ วิจิตรสุนทรกุล พราหมณ์บัณฑิต ในโอกาสครั้งนี้ขอจำเริญพรเชิญศรัทธาสานุศิษย์ทุกท่าน มาร่วมเป็นบุญเป็นงาน เป็นพลังเหนี่ยวทรัพย์โชคลาภ โดยพร้อมเพรียงกัน ณ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี 6763 E Avenue H Lancaster CA 93535 เบอร์โทรศัพท์ (562) 249 3789

ขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัย บารมีหลวงพ่อเพชรมีชัย พระประธานวัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี บารมีท่านท้าวเวสสุวรรณ บัลดลให้ท่านปลอดภัยโชคดี ลาภผลพูนทวี ชีวิตดี การงานมั่นคง สำเร็จทุกสิ่งสมประสงค์ สมเจตน์จำนง แห่งผู้ปฏิบัติบำเพ็ญจงทุกประการด้วย เทอญ ฯ รูปขอจำเริญพร