ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



ปวารณา รสสัมผัสแห่งความคุ้นเคย

ขอความสุขร่มเย็นบังเกิดแก่ท่านพุทธบริษัทสาธุชนทุกคนทุกท่าน ธรรมะสมสมัยวันนี้มีเรื่องราวอนุโมทนามายังศรัทธา ท่านที่ปวารณาถวายความสะดวกเกี่ยวกับปัจจัย 4 เครื่องบริขารบริโภค สิ่งจำเป็นที่เหมาะควรแก่สงฆ์ เช่น การปวารณาถวายอาหารเลี้ยงดูพระเจ้าพระสงฆ์ ซึ่งการถวายข้าวปลาอาหาร การเลี้ยงดูพระสงฆ์นั้น ทุกท่านสามารถทำได้

บุญมาถึงบ้านแล้ว โอกาสดี ๆ ภายในเดือนนี้พระมหาเถราจารย์ จากประเทศไทย มาพักเยี่ยมคณะสงฆ์วัดทุ่งเศรษฐี จึงขอบอกบุญมายังผู้มีจิตศรัทธาทุกท่านให้รับเป็นเจ้าภาพปวารณา ถวายภัตตาหาร ข้าวน้ำปัจจัย จริง ๆ คำว่า "ปวารณา" มีความหมายใน "ปวารณาขันธกะ" มีรายละเอียดประณีตลึกซึ้งอยู่ เรียกง่าย ๆ ว่า เป็นคำพระ ศัพท์ที่ใช้จำเพาะพระ ยกตัวอย่างเช่นคำเหล่านี้ คือ

- ปวารณาวิธี - ปวารณากรรม - มอบปวารณา - มอบฉันทะ - อธิษฐานปวารณา - อติเรกานุวัตติกถา - สามัคคีปวารณา - ญัตติวิธาน - การงดปวารณา - ปวารณาสงเคราะห์ เป็นต้น เอาหละถ้าจะไปติดจำเพาะคำก็จะข้ามผ่านได้ยาก ความหมายตรงตามเนื้อหากว้าง ๆ เช่น

คำกริยา

1) บอกยอมให้ใช้ได้ด้วยความเต็มใจ "ขอปวารณาจะให้ช่วยอะไรก็บอก"

2) เปิดโอกาสให้ภิกษุสามเณรขอ หรือเรียกร้องเอาได้ เป็นต้น ฯ

คำนาม

1) พิธีกรรมทางศาสนาในวันออกพรรษา ที่เปิดโอกาสให้สงฆ์แนะนำว่ากล่าวตักเตือนกันได้ทุก กรณี โดยไม่ต้องเกรงใจว่าจะเป็นพระผู้ใหญ่กว่า, เรียกวันออกพรรษาว่า วันปวารณา หรือวันมหา ปวารณา


ช่องว่างระหว่างวัย

อายุและวัยต่างกัน ยุคสมัยต่างกัน การศึกษาต่างกัน สังคมต่างกัน ความเห็นต่างกัน ความ เข้าใจต่างกัน การปวารณาจึงมีความสะดวกคล่องตัว เพราะย่อมเกิดความคุ้นเคยเป็นกันเอง "พระบาลีว่า วิสฺสาสปรมาญาตี ความคุ้นเคยเป็นญาติอย่างยิ่งนั้น

ผู้มีความคุ้นเคยสนิทสนมกันเป็นอย่างดี แม้มิได้เป็นญาติพี่น้องท้องเดียวกัน แต่ก็เป็นเสมือนพี่น้องคลานตามกันมา มีความรักและห่วงใยซึ่งกันและกัน โดยเฉพาะผู้ที่มีศีลมีธรรม มีทิฏฐิเสมอกัน ผูกพันกันด้วยกุศลความดี เกิดไปกี่ภพ กี่ชาติ ย่อมเป็นที่รักของกันและกันไปตลอด


รสแห่งความคุ้นเคย

พระพุทธเจ้าตรัสว่า "วิสฺสาสา ปรมา รสา = ความคุ้นเคยเป็นรสอย่างยิ่ง" อาหารที่จืด หรือไม่สู้อร่อยนัก แต่เมื่อได้บริโภคกับคนที่รักกันคุ้นเคยกัน ย่อมช่วยทำให้รสอาหารดีขึ้น การนั่งรับประทานอาหารที่คุณภาพดีราคาแพง ต่อหน้าอมิตร หรือคนที่เกลียดชังกัน รสอาหารนั้นไม่อร่อย

อนึ่ง รสแห่งความคุ้นเคยสนิทสนม เป็นรสที่ไม่จืดจางเร็ว เหมือนรสอาหารและเครื่องดื่ม เป็นรสที่สถิตอยู่ชั่วอายุ และยังจะติดตามไปชาติหน้าอีก ความคุ้นเคยรักใคร่จึงเป็นรสอย่างยิ่ง

ดังนั้น การได้ยกความหมายของ การปวารณานั้นก็เพื่อเป็นการเชื่อมรอยต่อ ช่องว่างระหว่างวัย ให้เกิดความสนิทสนมเป็นกันเองประดุจเป็นพี่น้องร่วมสายโลหิต สร้างความความคุ้นเคยระหว่างกันและกันได้ นี้และเป็นญาติที่ยิ่งกว่าญาติ


ญาติ หนึ่งในกัลยาณมิตรธรรม

ญาติ แปลตามตัวอักษรว่า คนรู้จักกัน คนคุ้นเคยกัน พอจะรวมลงได้เป็น ๒ ประเภท

1) ญาติโดยสายโลหิต คือ พงศ์พันธุ์ ที่สืบสายเลือดกันลงมาเท่าที่พอจะนับได้

2) ญาติโดยธรรม คือ ผู้ที่คุ้นเคยกัน เอื้อเฟื้อช่วยเหลือกัน สุข ๆ ด้วยกัน ทุกข์ ๆ ด้วยกัน ญาติ

อย่างนี้ทรงเรียกว่า วิสสาสญาติ ความเป็นกัลยาณมิตร ความมีกัลยาณธรรมพระพุทธองค์ทรงยกย่องว่าเป็นญาติอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ปลูกญาติโดยคุณธรรม ญาติโดยสายโลหิตนั้นมีได้จำกัด แต่ญาติโดยธรรมมีได้ไม่จำกัด ใครมีคุณสมบัติปลูกมิตรได้มากก็ได้ญาติมาก

อนึ่ง คนที่แม้จะเป็นญาติโดยสายโลหิต แต่ไม่เอื้อเฟื้อช่วยเหลือกัน มีแต่จะแก่งแย่งแข่งดีกัน ใส่ร้ายป้ายสีกัน ด่าว่าเสียดสีให้เจ็บอาย ยามสุขก็ริษยา ยามทุกข์ก็กระหน่ำซ้ำเติม ญาติอย่างนี้ เหมือนโรคในกาย ไม่มีประโยชน์ อย่ามีเสียดีกว่า คือ หลีกเสียให้ห่างไกล

ส่วนคนที่ไม่ใช่ญาติ แต่มีคุณสมบัติแห่งญาติ กล่าวคือ เอื้อเฟื้อ ช่วยเหลือเมื่อขาดแคลน ช่วยค้ำเมื่อเซ ช่วยยกเมื่อล้ม ช่วยเตือนเมื่อเหลิง ช่วยให้กำลังใจเมื่อท้อถอย คนอย่างนี้เป็นมิตรแท้ และเป็นญาติอย่างยิ่ง ดีกว่ามีเงินทองเสียอีก

:- "แม้นมิได้เป็นชาติเป็นเชื้อ หากมีความเอื้อเฟื้อก็เหมือนเนื้ออาตมา"

:- "แม้นเป็นชาติเป็นเชื้อ หากไม่มีความเอื้เฟื้อก็เหมือนเนื้อในป่า"


อนุโมทนาท้ายบท

ท่านทั้งหลายคงได้ทราบถึงความสำคัญของ การปวารณาแล้ว นับได้ว่าเป็นสะพานเชื่อมใจต่อใจอย่างแท้จริง ในความหมายนี้ได้มีการอุทิศตน การเสียสละทรัพย์ปัจจัย สละกำลังสติปัญญา สละเวลาและอื่น ๆ อีกมากมายตามมา กิจกรรมที่เกิดจากการปวาราณาในวันที่ผ่านมา

25 มีนาคม 2562

ขอนุโมทนาคุณป้าพะเยาว์ ชอบชม และสายบุญ ถวายภัตตาหารเพลคณะสงฆ์วัดทุ่งเศรษฐี ตลอดถึงเจ้าภาพร่วมทุกท่าน คุณแม่มาลี คุณสุขสม คุณป้อม คุณโจ้ คุณแป๋ว น้องนาตาลี ร้าน Royal Thai Orchid Restaurant 1315 N Tustin St B, Orange, CA 92867

1 เมษายน 2562 ขอนุโมทนาคุณก้อง ถวายภัตตาหารเพลเลี้ยงต้อนรับ “พระธรรมวิสุทธาจารย์” เจ้าอาวาส วัดหนองแวง (พระอารามหลวง) อ. เมือง จ. ขอนแก่น คณะศิษยานุศิษย์ วัดทุ่งเศรษฐี รับเป็นเจ้าภาพเลี้ยงรับรอง พระเดชพระคุณ ฯ พร้อมคณะพระสงฆ์ จำนวน 10 รูป และญาติโยมผู้ติดตาม 20 คน ที่ร้าน The Silver Lake House 1737 Silver Lake Blvd., Los Angeles CA 90026

2 เมษายน 2562 ขอนุโมทนาคณะศิษยานุศิษย์วัดทุ่งเศรษฐี ถวายภัตตาหารเพล ต้อนรับ “พระธรรมวิสุทธาจารย์” พร้อมพระติดตาม จำนวน 9 รูป

3 เมษายน 2562 ขอนุโมทนาคุณวิลดี้ ร้าน Thai President นครลอสแองเจลิส ถวายภัตตาหารเพล ต้อนรับ “พระธรรมวิสุทธาจารย์” พร้อมพระติดตาม จำนวน 10 รูป

4 เมษายน 2562 ขอนุโมทนาคุณสุมาลี ดร. บัณฑูรย์ วิวัฒน์พัฒนกูล คุณศศิญา เชียงกราว ถวายภัตตาหารเพล ต้อนรับ “พระธรรมวิสุทธาจารย์” พร้อมพระติดตาม จำนวน 9 รูป

จึงขออนุโมทนาสายบุญทุกท่านทุกสถานที่มา ณ โอกาสนี้ บุญกิริยาตลอดถึงบารมีธรรมใด ๆ ที่มีปรากฏ คณะสงฆ์ขอมอบประทานให้ทุกท่าน และน้อมรับหัวใจทุกดวงไว้ในความทรงจำตลอดไป รูปขอจำเริญพร