ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



เลือดย่อมข้นกว่าน้ำ

ความกตัญญู คือ ความทรงจำของหัวใจ ท่านผู้เจริญด้วยอารยะธรรมทุกท่านธรรมชาติให้กำเนิดโลก ให้กำเนิดชีวิต ทุกชีวิตในโลกอยู่รอดได้ด้วยความรักความกตัญญู เพราะด้วยความตระหนักรู้อยู่ในใจอย่างลึกซึ้งถึงความอบอุ่นและปลอดภัย เป็นนิมิตทำให้เราได้สติอยู่เสมอว่า ต้องระลึกถึงผู้มีพระคุณอยู่เสมอ ดังนั้นสตินั่นเองเป็นด่านหน้า หรือไม่ก็เรียกว่าเป็นนายประตู ทำให้เราเกิดสำนึกดี สำนึกดีเป็นธรรมฝ่ายกุศลเท่านั้น นำพาจิตใจให้ตั้งมั่นในความดีงามหลายๆ อย่าง

ตลอดมา 12 สิงหาคม ของทุกปี เป็นวันแม่แห่งชาติ นับเป็นประโยชน์ทางธรรมอย่างสูงค่า นำมาเป็นวันสัญลักษณ์แห่ง ความกตัญญู คือ การรู้คุณ และเป็นวันที่เหล่าลูกหลานได้แสดงความกตเวที คือ รู้ตอบแทนคุณ มีนัยยะตามหลักธรรมทางพระทธศาสนาแสดงไว้ถึงบุคคลที่หาได้ยาก 2 ประการ (องฺ. ทุกฺ.) คือ

1. บุพการี บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน

2. กตัญญูกตเวที บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้วและทำตอบแทน

บุพการี หมายถึง ผู้ทำอุปการะแก่คนอื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน ประกอบด้วยพรหมวิหารธรรม 4 ประการ เป็นลักษณะ จำแนกไว้ 4 ประเภท คือ

1. มารดาบิดา กับ บุตร/ธิดา

2. อุปัชฌาย์อาจารย์ กับ สัทธิวิหาริก/อันเตวาสิก

3. พระมหากษัตริย์ กับ พสกนิกร

4. พระสัมมาสัมพุทธเจ้า กับ สาวก/ศาสนิกชน

1. มารดาบิดา ได้ชื่อว่าเป็น บุพการี เพราะมีเมตตาจิต บำรุงเลี้ยงดูบุตรธิดาของตนให้ได้รับความสุข มีความปลอดภัย คอยห้ามไม่ให้ทำความชั่ว คอยแนะนำให้ตั้งอยู่ในความดี ส่งเสริมให้ศึกษาศิลปวิทยา จัดหาภรรยาหรือสามีให้ตามสมควร มอบทรัพย์สมบัติให้สมควรแก่กำลัง

2. อุปัชฌาย์อาจารย์ ได้ชื่อว่าเป็น บุพการี เพราะมีเมตตาจิต อนุเคราะห์ศิษย์ด้วย 5 ประการ คือ แนะนำให้รู้ว่าประโยชน์มิใช่ประโยชน์ บอกศิลปวิทยาให้แจ่มแจ้ง บอกศิลปวิทยาไม่ปิดบัง ประกาศเกียรติคุณศิษย์ให้ปรากฏในเพื่อนฝูง ป้องกันศิษย์ในทุกสถาน

3. พระมหากษัตริย์ ได้ชื่อว่าเป็น บุพการี เพราะทรงประกอบด้วยพรหมวิหารธรรม มีเมตตาจิต ทรงประกอบด้วยศีลธรรม เสียสละเพื่อส่วนรวม ทรงปกครองพสกนิกร โดยไม่ลำเอียงด้วยอคติ 4 เพื่อมุ่งประโยชน์สุขของประชาชนเป็นหลักสำคัญอย่างแท้จริง

4. พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้ชื่อว่าเป็น บุพการี พระองค์ทรงอาศัยพระเมตตาจิต ทรงแสดงธรรมสั่งสอนเวไนยสัตว์ให้รู้ตามเห็นตามด้วยกำลังสติปัญญาความสามารถของผู้นั้น ทรงสั่งสอนด้วยพระโอวาท 3 ประการ คือ ให้เว้นจากการทำชั่วทุกอย่างทั้งทางกาย วาจา และใจ ให้ประพฤติชอบ ให้ทำจิตใจของตนให้ผ่องใส

เหตุที่เรียกบุคคล 2 ประเภท คือ บุพการีและกตัญญูกตเวทีว่า เป็นบุคคลหาได้ยาก เพราะ คนเรานั้นถูกอวิชชาและตัณหาครอบงำ มุ่งแต่ประโยชน์ตนฝ่ายเดียว เมื่อตนเองได้รับความสุขแล้ว ก็ไม่คำนึงถึงผู้อื่น ฉะนั้น จึงเป็นการยากที่จะทำตนให้เป็นบุพการีได้ ส่วนผู้ที่ได้รับอุปการะจากผู้อื่นแล้ว โดยมากมักรู้จักแต่คุณ ไม่รู้จักตอบแทน จึงเป็นการยากที่จะทำตนให้เป็นกตัญญูกตเวทีได้

ความตระหนักรู้ในความกตัญญูกตเวที นับเป็นคุณธรรมอันสูงส่ง ตั้งต้นจากสถาบันทางครอบครัว ย่อมมีความรัก ความห่วงใย มีจิตใจอ่อนโยน มีความเคารพยกย่อง ตลอดถึงรู้ผิดชอบชั่วดี ทั้งต่อตนเอง ต่อสังคม ประเทศชาติ ต่อโลกและมนุษยชนทุกชาติภาษา ความว่า "เลือดย่อมข้นกว่าน้ำ" ขอมุ่งหมายถึง การให้ความสำคัญในพ่อแม่ผู้ให้กำเนิด ตลอดถึงการให้ความรักบุคคลในครอบครัว พี่น้องสายโลหิตต้องรักใคร่สามัคคี อย่าคิดทำร้ายทำลายกัน การปลูกฝังคุณธรรมในครอบครัว คือการขยายผลคุณธรรมทางสังคมในอุดมคติ นับเป็นประโยชน์ของมวลนุษยชาติ และเป็นประโยชน์สูงสุดต่อโลกด้วยกตัญญูกตเวที


อานิสงส์ของความกตัญญู มี 11 ประการ คือ

1. ได้ชื่อว่าเป็นสัตบุรุษ

2. เป็นที่ยกย่องสรรเสริญของนักปราชญ์

3. เป็นเหตุให้ได้มนุษยสมบัติ สวรรค์สมบัติ นิพพานสมบัติ

4. เป็นทางไปสู่มหากุศลตามลำดับ

5. ชื่อว่าเป็นผู้ไม่ประมาท คือมีสติทุกเมื่อ

6. เป็นผู้มีแก่นธรรมประจำใจ

7. ได้รับประโยชน์โลกนี้ ประโยชน์โลกหน้า และปรมัตถประโยชน์

8. ย่อมรักษา ปริยัติธรรม ปฏิบัติธรรม และปฏิเวธธรรมได้

9. เป็นผู้ชื่อว่าเจริญรอยตามนักปราชญ์

10. ย่อมเป็นผู้มีที่พึ่งอันประเสริฐ

11. เลิศด้วยคุณธรรมทั้ง ๓ ประการ คือ ศีล สมาธิ ปัญญาแล ฯ

วันอาทิตย์ที่ 17 กันยายน 2566 กำหนดการ 10 โมงเช้าเป็นต้นไป งานพิธีเทวาภิเษก บวงสรวงองค์ท้าวเวสสุวรรณ เบิกเนตรพญานาค โดยคุณก้อง จรัสพงษ์ วิจิตรสุนทรกุล พราหมณ์บัณฑิต ในโอกาสครั้งนี้ขอจำเริญพรเชิญศรัทธาสานุศิษย์ทุกท่าน มาร่วมเป็นบุญเป็นงาน เป็นพลังเหนี่ยวทรัพย์โชคลาภ โดยพร้อมเพรียงกัน ณ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี 6763 E Avenue H Lancaster CA 93535 เบอร์โทรศัพท์ (562) 249 3789

ขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัย บารมีหลวงพ่อเพชรมีชัย พระประธานวัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี บารมีท่านท้าวเวสสุวรรณ บัลดลให้ท่านปลอดภัยโชคดี ลาภผลพูนทวี ชีวิตดี การงานมั่นคง สำเร็จทุกสิ่งสมประสงค์ สมเจตน์จำนง แห่งผู้ปฏิบัติบำเพ็ญจงทุกประการด้วย เทอญ ฯ รูปขอจำเริญพร