ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
ความจริงหรือความคิด 6 กรกฎาคม 2556

ฑูรย์อย่าลืมเซ็นต์ชื่อ เสียงทางโทรศัพท์บอกเมื่อไปถึงวัด เป็นเสียงของคนชื่อแมว คงไม่หนีเรื่องงานที่ต้องทำร่วมกัน แมวบ้านอยู่ไม่ไกลวัดพุทธานุสรณ์ แต่โดยปกติแมวเป็นคนของสังคม ชีวิตวันหยุด จะวิ่งรอกไปมากวัด วัดพุทธานุสรณ์ วัดมงคลรัตนาราม เมืองเบิร์คเล่ย์ วัดพุทธประธีป เมืองซานบรูโน่ และสมาคมไทยนายกอยู่เมืองซานตาครูซ ชีวิตคนไม่มากนัก ที่อุทิศกายและใจให้กับสถาบันที่เรียกว่าส่วนรวม ไม่มีค่าตอบแทนเป็นดอลลาร์ มากคนยังพูดต่อ นอกจากไม่ได้เงิน ค่าน้ำมันรถ เวลา มากคนยังพูดแล้วยิ้มก่อนลงจากรถยังต้องมีสติ เก๊กหน้า ให้ดูแฉ่งตลอด คือยิ้ม ร่าเริง แต่โดยความเป็นธรรมดาของคนชอบทำงาน จะมีนิสัยท่าทางดูดีอยู่แล้ว

อดคิด เอาพลังงานและความคิดช่วยสังคมมาจากไหน นักศึกษาพันธุกรรมบอกว่า คงมาจากยีนส์ที่ได้รับถ่ายทอดมาจากพ่อแม่ และส่วนเด่นจะขยันมานะ และเห็นค่าของความเป็นสังคม หลายปีแมวกับสามี ย้ายกลับไทย ตามความคิดของผม ที่ไหนๆ ก็ไม่อบอุ่นเท่ากับเมืองไทย ใกล้ชิดพ่อแม่ ญาติ หิวหัวถนน กลางซอยมีกินตลอดเวลา และกล้ารับท้าพนัน ราคายุติธรรมที่สุด เผลอๆ ท้องหิว สั่งกินก่อน พอถึงเวลาจ่ายเงินขาดบ้างนิดหน่อยทำหน้าจ๋อย ขอโทษเงินขาด คนขายยิ้มไม่เป็นไรคราวหน้าผ่านมาก็นำมาให้ก็แล้วกัน

พอมีหลานก็กลับมาช่วยลูก เลี้ยงหลาน คนกะเหรี่ยงอย่างพวกเรา ตอนมีลูก ต้องช่วยตัวเอง สามี ภรรยา จะหาคนเลี้ยงที่เป็นญาติไม่มี ดีหน่อยมีโรงเรียนรับเลี้ยง ตั้งแต่เล็กเปลี่ยนโดเป้อร์ ให้นม ร้องอุ้ม อุ่นใจ แต่พอมาถึงรุ่นหลาน คงจะเป็นเพราะกาลเวลาล่วงไป พวกเราเกษียณ มีหลาน ลูกๆ เลยยกหน้าที่ให้ เกือบทุกรายลูกๆ ก็ดูแลพ่อแม่ด้วย พอหลานหลับ งานบ้านเก็บ กวาด และเตรียมอาหาร ครับลูกๆ ไม่สั่งแม่หรอก แต่ความรักที่แม่มีต่อลูก และผมจะอธิบายอย่างไรดี นึกไม่ออกความเป็นแม่ หยิบจับอะไรได้ จะไม่นิ่ง จะทำงานทุกอย่างที่ทำได้ แบ่งเบาภาระ คำพูดออกจากใจคำเดียว "รัก" ครับความวุ่นวายที่ก่อกวนทุกวันเพราะพวกเขาไม่เข้าใจคำว่า "รัก" ที่น่าจะมีให้กัน พอหมดหน้าที่ แมวคงปรับใจให้ว่างจากความคิดวุ่นวาย เข้าหาสิ่งที่ตัวชอบคือเขียนนิยาย ผลงานมีสองเล่มแล้ว "ลิขิตรักจากเถ้าธุลี" และ "จนกว่าฟ้าจะมีหงส์" เป็นเรื่องรักเบาความคิด อาจจะแตกต่างของรักในละครไทย เพราะในละครรักแบบมีตัว อิจฉา เข้าใจผิด ง้อ และเรื่องปวดหัวอีกมากมาย พูดภาษาของผมว่า หลายเรื่องทำลายความคิดที่ถูกต้องของชีวิตเลยอดโมเม คนไทยที่บ้าเรื่อง วัตถุ เรื่อเพ้อฝัน แม้แต่เชื่อ และตื่นเต้นข่าวความประหลาด แล้วประยุกต์เป็นตัวเลข แทงหวยเถื่อน ต้นตอมาจากสังคมที่มีข่าวสารพิการทั้งนั้น เอหรือพวกละครจะเป็นตัวการ ผมรู้แต่ว่าสมองของคน ถ้าไม่ใช้จะตื้อลง ถึงใช้แต่ผิดประเภทก็ตื้ออีกนั่นแหละ ยิ่งพอตื้อพวกโรคร้าย ก็ถือโอกาสหอบหมอน เสื่อ มาหลับนอน ซวยตาย ความเสื่อมทางความคิด เห็นจะกลับสู่ปกติคงยาก เราจึงรับรู้สังคม ทำร้ายคนบริสุทธิ์ด้วยสื่อทุกวัน

ช่วงหลัง ผมคลุกคลีกับคนอายุมากอาทิตย์ละหลายวัน ผมรับรู้คนอายุเกิด 80 ขึ้นไป ความจำ ความคิดอ่านยังแจ๋ว ถามอะไรตอบคล่องไม่ต้องนึก ซ้ำยังมีมุขตลก เคยถามดูแลตัวเองอย่างไร ทุกอย่างจึงยังไม่มีตำหนิ ยังขับรถช่วยตัวเอง ยังมีกิจกรรมของสังคม คำบอกเล่าอย่าเครียด อ่านหนังสือ รู้ไหมงานครัวเป็นตัวช่วยมาก กว่าจะได้อาหารจานถึงไม่ยุ่งยาก แต่เราก็ต้องคิด เพียงทำแซนวิซทูน่า สารความคิดกระตุ้นและหลั่งช่วยให้ระบบความคิดทำงาน เมื่อทำงานย่อมไม่นอนตาย การทำฉันใช้โฮลวีต ผสมเก้าอย่างเป็นขนมปัง ซื้อทูน่าเรียกอบากัว ใช้มายองเน็สแบบอ่อน (Light) ทาขนมปัง ฝานมะเขือเทศ ใส่ผักสลัด บ่อยครั้งใส่ชีส มีในตลาดให้เลือกมาก ฉันชอบอเมริกันชีส และสวิสชีส เวลาก็หมดไปกับงานกินเกินครึ่งชั่วโมงแล้ว คงบอกว่าใช้เวลาเยอะ ก็คนแก่ ก็ต้องค่อยทำค่อยคิด และสิ่งหนึ่งที่เราคิดว่า การช่วยตัวเองทำให้สุขภาพกายใจยังจะอยู่กับเรา ไม่เป็นภาระ ลูกฉันโทรมาถามทุกวัน ว่าทุกอย่างโอเคไหม ที่จริงชีวิตคน มีลูก ถ้าเราใกล้ชิดพึ่งพาให้ความช่วยเหลือก็ถือว่าโชคดีนะ

คนในโลก จะคนเอเชีย หรืออเมริกา ลูกหลาน พ่อแม่จำเป็น คนอเมริกา ถ้าดูในทีวี เรื่องศาล พ่อแม่ฟ้องลูก ลูกฟ้องพ่อแม่ แม่และพ่อฟ้องกัน สิ่งที่เห็นไม่ได้เป็นหมดทุกครอบครัวหรอก น่าแปลก การมีลูกแต่ละคน พ่อแม่ดูแลอย่างน้อย 18 ปี ถ้าครอบครัว รักใคร่ ใกล้ชิดดูแลกันจนตลอดชีวิต เหมือนลูกเรียนมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะเดี๋ยวนี้ ค่าเล่าเรียนแพงมาก ถ้าทางบ้านไม่ช่วย จะไปรอดไหมนี่

เดี๋ยวนี้สังคมไทย ครอบครัวเริ่มห่าง ไม่อยู่ใกล้ชิดเหมือนก่อน จึงเห็นได้พ่อแม่ถูกทิ้งให้บ้านคนแก่ดูแล เพราะอะไรหรือ เพราะคนใฝ่ระบบวัตถุนั่นเอง วงการวิเคราะห์กันว่า อเมริกาครอบครัวที่ดูแลอบรมลูกแบบใกล้ชิด พ่อแม่รักเน้นทำตัวเป็นแบบอย่าง ลูกจะซึมซับสิ่งดีๆ พอเรียนจบ ทำงาน บ้านเช่าแพง พ่อแม่ไม่รังเกียจที่ลูกจะย้ายมาอยู่ด้วย กลับเป็นความอบอุ่นเสียอีก

สังคมไทย นักสังคมสงเคราะห์ คุยเสียงดัง คนไทยกำลังจะแยกครอบครัว ความใกล้ชิดลดลง เหตุผลมากมายจะเชื่อหรือค้านเชิญเลย บอกว่าคนไทยเริ่มชอบความเป็นอิสระ

แมวที่ผมรู้จัก มานานมาก เป็นคนขยันงาน คนรวยทุกคน ทำงานวันละเกิน 10 ชั่วโมง และวันหยุดน้อยมาก และก็แปลกคนทำงานที่พบกับความสำเร็จของชีวิต ไม่ค่อยมีเวลาคิด การตัดสินใจรวดเร็ว คล่อง ผมเหมาว่าแมวคงจะเป็นพวกเดียวกับที่กล่าว อยากถามยูชอบงานอะไรมากที่สุด แต่ไม่เคยถาม แต่เดาว่างานที่ทำแต่ละงาน อย่างน้อยชอบพอ มีความสุข และเชื่อหรือไม่ ทำให้อายุยืน คำว่าอายุยืน หมายถึง เก้าสิบอัพ แม่ของแมวท่านอายุเกิน 90 ปี เมื่อคนเราลงความเห็น สารของพันธุกรรม คือหัวใจในการถ่ายทอดชีวิต เมื่อแม่อายุเกิน 90 ลูกก็น่าจะเกินเหมือนกัน ยิ่งตอนนี้ช่วยงานมากที่ เมื่อใจสบาย กล้ามเนื้อขมวดเกลียว เป็นประเภทคลาย อายุย่อมยืน เวลาเข้าโบสถ์ นั่งพิจารณาพระพักตร์ พระพุทธวโรสุโขทัย พระประธานของวัดพุทธานุสรณ์ พระพุทธองค์ปางมารวิชัย เวลานั่งกราบ เงยหน้าสายตาสพกับพระเนตรของพระพุทธองค์ รับรู้ความอ่อนโยน พระเมตตา คำนึงคิดใจสงบสุข เงียบ ใจเกิดสติ สิ่งถูกต้องที่บังเกิดในโลก บังเกิดในความคิดสิ่งดีงาม ความรู้สึกเย็นกายสบายใจ ผ่อนคลาย ความรู้สึกรับ งานหนักที่ทำ เป็นทางถูก ผมนั่งสงบมองดูแมว คงขอสิ่งเป็นมงคลกับชีวิต ผมรับรู้ว่า การที่แมวทุ่มเทงานเพื่อสังคม คงมาจากพุทธองค์เหมือนกัน การขอ การอ้อนวอน จะสำเร็จลุล่วงก็ด้วยการลงมือกระทำงาน สร้างาน ต่อสู้ไม่ย่อท้อต่อคำติ ไม่ยินดีต่อคำชม ผมเขียนเหมือนปรัชญา ยอมรับปรัชญาถ้าลงมือกระทำมันคือ ผลของความสำเร็จ หลวงพี่เพิ่งเทศน์จบ ลุกออกจากธรรมมาศ การกระทำทุกอย่างคือธรรมะ แม้แต่ทำผิดแต่รู้จักปรับก็เป็นธรรมในที่สุด เคยสังเกตตัวเอง แม้แต่ก่อนมาเขียน นั่งอ่านหนังสือ อ่านไปคิดเรื่องอื่น อ่านเกือบหน้า ยอมรับไม่รู้เรื่อง หยุดมีสติ อ่านใหม่ ตำราจึงว่าผิดถูก มันอยู่ด้วยกันรู้จักเลือกเอาแต่สิ่งถูก สิ่งไม่ดี ทิ้งขว้าง

ผมไปวัดบ่อย เป็นเด็กเคยนอนวัด เคยอยู่วัด เติบโตกับวัด แต่พอโตช่วงที่สามารถปรับใจ ให้รับรู้สิ่งถูกและผิดได้ สารภาพไม่เคยไปนอนวัด ยิ่งเห็นคนรู้จักนุ่งขาว ใส่เสื้อขาว เดินระมัดระวัง พูดสำรวม ทานอาหารสองมื้อ มานอนวัด ตัดความกังวลของชีวิต หลวงตาเคยสอนถ้ามีสติ นำเอาปัญหามาพิจารณา จะได้ผล คนเคยมีชีวิตแบบนี้ บอกว่า ชีวิตที่มาอยู่วัดเพียงวันหรือสองวัน ใจจะสงบ ความรู้สึกถูกต้อง คำพูดถ้าไม่ลงมือทำ เห็นทีจะสรุปไม่ได้

จอดรถที่ลานวัด ความหนาแน่นของรถวันอาทิตย์ ช่วงมีร้านอาหารกับไม่มีร้านแตกต่าง ความคิดของผม คงแตกต่างกับคนบริหารเมืองที่ตั้งของวัด ข้าราชการพูดว่า วัดเป็นเขตอยู่อาศัยห้ามขายของ ครับในโลกถ้าจะสร้างกฎตายตัว แล้วไม่ปรับปรุงตามความเจริญของโลก คงจะได้ชื่อว่าล้าหลัง เหมือนคนเป็นพ่อแม่ เลี้ยงลูกสมัยนี้ ต้องยืดหยุ่น ปรับตัว เด็กนักเรียนวิ่งเล่นเยอะ ครับวัดคือสถานที่สอนและอบรมมากสิ่งให้กับลูกหลาน ผู้ใหญ่มากคนเดินหิ้วอาหารมาถวายพระ มากคนเดินขึ้นบันได ถอดรองเท้า เข้าพระอุโบสถ

ถือโอกาสเดินอ้อมโบสถ์ ต้นไม้มากต้นให้ร่มเงา แผ่กิ่งก้านใบเขียว หลายโต๊ะ หลายมุม มีคนนั่ง จะบอกว่าวัดคือสถานที่สะสมคุณงามความดี น่าจะถูกต้อง

เดินไปกุฏิท่านนิวัติ เซ็นชื่อไม่นาน แมวมาติดตามผล ทุกอย่างเรียบร้อย คำถาม "เยส" ครับคนทำงานอย่างแมว ไม่เพียงคิดว่าจะทำ ต้องลงมือทำ และสำคัญติดตามผล ผมอดที่จะคิดเปรียบเทียบตัวเอง แล้วผมจะทำงานที่ได้รับมอบหมายได้ไหมนี่ มองดูตัวเหมือนกับผู้บริโภค แมวคือผู้ผลิต ผมต้องปรับตัวให้ขยับเป็นผู้ผลิตให้ได้

ชีวิตของคนทำงาน ยกเว้นเวลานอนเท่านั้นคือชั่วโมงของการตื่น เพื่อหน้าที่ แมวกำลังจะมีนิยายเรื่องใหม่ ส่งโรงพิมพ์ ซ้อมระนาดทุกอาทิตย์ วางแผนพาหลานไปเยี่ยมยาย อีกไม่กี่เดือนนายกสมาคมไทยก็ต้องเลือกตั้งใหม่ คนชอบทำงานอย่างแมวไม่รู้อยากสมัครไหม ผมเดินไปที่ตู้เย็นท่านนิวัติ หยิบไอสกรีมแท่ง ถือวิสาสะ ผมเคยขออนุญาตท่านแล้ว คำอนุญาต เหมือนกับคำมั่น จะยกเลิกก็ต่อเมื่อคุยกันใหม่ รสหวานเย็นอร่อยของไอศกรีมคงเหมือนทุ่มงานของแมว รสหวาน เย็น และชื่นใจ