ทุกคนมีชีวิต ต่างเคยเป็นโรคภัยไข้เจ็บ จะป่วยมากน้อยแล้วแต่ชีวิต ส่วนตัวผมอายุเดินทางมา 87 ปี เคยผ่าตัด 2 ครั้ง ปวดหัว ตัวร้อน มีบ้างประปราย ผมฟังหมอจากโรงพยาบาลธรรมศาสตร์ หมอท่านกล่าวว่า โรคที่คนเราเป็นมีประมาณ 7,000 โรค เจ็ดพันโรคในการสัมภาษณ์คุณหมอวันนั้น เป็นข่าวที่มีเด็กอายุขวบกว่าเป็นเด็กผู้หญิง พ่อแม่เด็กมาด้วย โรคที่เด็กเป็นคือเลือดออกตาม หู ตา จมูก ปาก อวัยวะเพศ และตามผิวหนัง หมออธิบายว่า เลือดในกายทุกคนจะเดินตามหลอดเลือด หลอดเลือดเปรียบเทียบเป็นหลอดดูดกาแฟ หลอดบางที่บางเป็นบางส่วน เลือดจะซึมออกมา แล้วซึมตามรู ผิวหนังบางคนจะมีรูอย่างรูขุมขน จะขับถ่ายน้ำ (คือเหงื่อ) ออกมาตามผิวหนัง แต่รายการสัมภาษณ์มีเลือดออกมาปนเปกับเหงื่อ ดูแล้วเยอะน่ากลัว หมอท่านบอกว่า การเรียกโรคนี้ “โรคเหงื่อออกเป็นเลือด” (Hematidosis) หมอบอกว่าไม่อันตราย เพราะเลือดออกมาน้อย ที่เห็นว่ามาก และน่ากลัวคือผสมปนเปกันน้ำ หมอท่านบอกว่าจากสถิติ เคยมีเพียง 5-6 ท่านเป็นกับเด็ก ในจำนวนคน 60-70 ล้าน และจากสถิติ รวบรวมมาเป็น 100 ปี หมอท่านบอกว่าไม่อันตรายและจะหยุดเอง แต่เด็กเมื่อเป็น อาจเกิดจากอาการซึมเศร้า ไม่อันตราย แต่อย่าเอาโรคนี้มาผสมปนเปกับความเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ หรือบาปกรรม

ผมยังขับรถบนถนน มีตึกที่อยู่อาศัยหรือทำการค้า ก่อสร้างหลายตึก สูง 4 ชั้น ปกติเมืองผมบ้านช่องมีภูเขา หันหน้าออกไปเมืองซานฟรานซิสโก เมืองเซ้าท์ซานริโต้ มองเห็นสะพานเบย์บริดจ์ 2-3 ปีมา สะพานนี้เปลี่ยนรูปลักษณ์ เคยเป็น 2 ชั้น สร้างเป็นชั้นเดียว มีไฟเป็นแถวตรงกลาง มีทะเลภายใน ขับบนสะพรานจะเห็นเกาะอัลคราทราช เคยมีชื่อขังนักโทษ จะเห็นสะพานโกลเด้นเกจ

ครับการสร้างตึกสูงชาวบ้านเคยมองลอดหน้าต่างเห็นวิว เมื่ออนุญาตให้ตึก 4 ชั้นเกิด อาจจะบังทัศนียภาพ ตอนต้นอาจหงุดหงิด แต่ทุกอย่างเกิดไม่ใช่เรื่องบังเอิญ ครับคนเยอะขึ้น ความต้องการที่อยู่อาศัยก็ต้องเพิ่ม และรัฐบาลก็คิดว่าตึกสูงย่อมมีคนอยู่หลายห้อง นำเงินจับจ่ายซื้อของ ครับประชาชนทำมาหากิน ก็มีความมั่นคงขึ้น การซื้อขาย รัฐก็มีอินคำจากเซลแท็กซ์ รายได้จากภาษีที่ดิน ครับมากมายรายได้ นิสัยชอบขับรถไปตามที่ต่างๆ ชอบดูบรรยากาศรอบทาง ฝั่งซ้าย ขวา ของถนน ถนน San Pablo เป็นถนนเก่าแก่ บนถนนนี้จากเมืองโอ๊คแลนด์ จะผ่านเมือง เอมเมอรี่วีล มีบ่อนเก่าแก่ เล่นไพ่ เลยปลายถนนจะถึงดาวทาวน์โอ๊คแลนด์ สิ้นสุดที่ตึกของรัฐบาล ถ้าจะไปไชน่าทาวน์ สุดถนน San Pablo เลี้ยวซ้ายเดินไปถนนบรอดเวลย์ อีกไม่กี่บล็อกก็ถึงไชน่าทาวน์ ตอนผมมาใหม่ๆ คนเก่าอยู่มานาน เรียนมหาวิทยาลัย ยูซีเบิร์คเลย์ บอกว่า ไชน่าทาวน์โอ๊คแลนด์เล็กกว่า ไชน่าทาวน์เมืองซานฟรานซิสโก และผู้รู้บอกว่า ไชน่าทาวน์เมืองซานฟรานซิสโกเล็กกว่าไชน่าทาวน์ที่แวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดาฝั่งตะวันตก

ส่วนตัวพอมาอเมริกา ไชน่าทาวน์ถือว่าเป็นที่โปรดเรื่องอาหาร ยังทานอาหารฝรั่งไม่เป็น ตอนเรียนมหาวิทยาลัยที่ออริกอน (1969) เวลาหิว เข้าร้านโรงเรียบนมีแต่อาหารฝรั่ง ฮ็อตดอก แฮมเบอเกอร์ แซนวิช เคยซื้อมาลองทาน ครับความรู้สึก ไม่รู้ว่าทานแล้วรสเป็นอย่างไร พอถึงวันนี้ อาหารชาติไหนๆ ไม่เคยรังเกียจ สามารถทานได้ ครับจากผู้รู้เคยเล่า ทุกสิ่งทุกอย่างครั้งแรกที่สัมผัส อาจจะไม่สามารถปรับตัวตนได้ แต่พออยู่นานวัน ทุกอย่างกลายเป็นส่วนของชีวิต

ถ้าจะพูดถึงอาหาร แต่ละชาติแตกต่างหลายชายผม 3 คน เกิดและเติบโตในอเมริกา รอบๆ ชีวิต จะมีอาหารแตกต่าง หลายชาติ หลายภาษา เด็กรุ่นใหม่จะลองทานดู ครับสำหรับชีวิตของเด็ก เกิดมาที่ผู้ใหญ่เรียกเด็กๆว่า “ไร้เดียงสา” คงจะหมายถึง ความคิด การกระทำตัวตนเป็นธรรมชาติ ไม่มีมารยาท เสแสร้ง มีความสนุกสนานในจิตวิญญาณ และสิ่งดีงาม คือ การอยากเรียนรู้

เหตุผล เมื่อผู้ใหญ่เข้าใจในพฤติกรรมของเด็ก ผู้ใหญ่ย่อมทำตัวเป็นแบบอย่างที่ดีงาม เพื่อให้ลูกหลานเดินตาม

บรรยากาศรอบตัว ถ้ารู้จักมองศาสนาบอกว่า “การมองด้วยความรู้สึกจากสายตา และสติปัญญา” คือมองให้รู้ถึงความเป็นจริง ถูกต้อง และกระทำตาม เป็นหลักของพุทธศาสนา ผลที่ได้คือการ “สลัดทุกข์ทิ้ง”

บนถนนสายหลักของเมือง ผ่านแต่ละเมือง ย่อมมีความแตกต่าง งดงามน่าสนใจ หลักของมูลฐานของการศึกษา เรามีความรู้และเข้าใจ อยู่สองส่วน คือการเรียนรู้ ช่วงเล็ก พ่อแม่จะสอนจะจดจำและนำไปใช้ ยังดีที่เด็กมากมายพัฒนาความรู้จากพ่อแม่ จากโรงเรียน การเรียนจากพ่อแม่ พ่อแม่จะนำประสบการณ์ที่ท่านสัมผัสและเป็นการสัมผัสที่ถูกต้อง ดีงาม สั่งสอนลูกหลาน โรงเรียนก็เหมือนกัน หลักสูตร จะเกิดจากการรวบรวม “หลักเกณฑ์” ในการรับรู้มาจากความจริงที่คนอื่นบอกเล่า

การเรียนอีกแบบเกิดจากการสัมผัส เห็น รับรู้ด้วยตัวเอง อาจจะเรียกว่าประสบการณ์ของชีวิต

ครับจะเรียนจากการบอกเล่า หรือ ใจ สายตา จมูก สัมผัส ด้วยตัวของเราแล้วกักตุนเอาไว้ ถ้าเราเลือกนำมาใช้ คือตัวนำทางให้ชีวิต เลือกสิ่งดีงาม ชีวิตย่อมรู้จักพัฒนา

ครับผมยังขับรถ แวะบ้าง หยุดมองดูสิ่งรอบตัว แวะร้านแม็คโดนัล ชอบกาแฟร้อนๆ ราคาผู้สูงอายุ ไม่เสริมต่อใส่น้ำตาลหรือครีม ราคาราวๆ เหรียญเดียว ความรับรู้ เหมาะสำหรับความชอบพอของผม บางครั้งจะเพิ่มแฮมเบอเกอร์ และเฟร้นฟราย ทุกสิ่ง คือส่วนประกอบของชีวิต