ปกติ จันทร์-ศุกร์ หลังเที่ยงเวลาบ่ายโมง หรือ บ่าย 2 โมง ผมจะมีนัดให้ตัวเองไป YMCA อยู่เมือง “อัลบานี่” เมืองนี้อยู่ติดกับเมืองเบิร์คเล่ย์ 2 เมืองมีถนน “Solano Ave” เป็นถนนยาว 2 ฝั่งถนนเป็นย่านธุรกิจ ถนนส่วนบนเป็นเมืองเบิร์คเล่ย์ เป็นทางขึ้นภูเขา ทางลาดลงกลางถนนด้านล่างเป็นเมืองอัลบานี่ บนถนนระหว่าง 2 เมือง มีทางรถไฟฟ้าวิ่ง ยกระดับสูง รถคนวิ่งเดินได้เป็นปกติ รถ BART ย่อมาจาก Bay Area Bart Transit เป็นรถไฟฟ้าวิ่งบนราง ติดต่อกันหลายเมือง สร้างเพื่อความสะดวก รวดเร็วของประชาชน เพื่อการเดินทาง

รถ Bart จะวิ่งใต้ทะเลภายในจากเมือง เอ็มเมอรี่วีล ไปซานฟรานซิสโก รถไฟฟ้าวิ่งไปที่ซานฟรานซิสโกแอร์พอร์ต สร้างความสะดวก รวดเร็วให้คน

ตอนรถไฟฟ้า (BART) สร้างใหม่ๆ มีวิศวกรจากคนไทย ชื่อ สมเกียรติ์ พงษ์กัณทา ผมสนิทและคุ้นเคย เป็นนักต่อสู้กับชีวิต มีชีวิตที่ดีคนหนึ่งในอเมริกา

ช่วงเลยมา 40 กว่าปี ผมเปิดร้านอาหารไทย ชื่อ “โบราณ” (Boran) เหตุของชื่อเอามาจากชีวิตเกิดอยุธยา มีสิ่งหักพังอย่างเจดีย์ ตัวเมือง ตอนสงครามไทยกับพม่า ครับพม่ามารบที่อยุธยา ตอนเป็นเมืองหลวง เมืองเจดีย์ พระราชวงศ์ยังหลงเหลือ ถูกทำลาย ผมกลับจากกรุงเทพฯ ช่วงเรียนมัธยมและตอนมหาวิทยาลัยจะกลับไปเยี่ยมพ่อแม่

พอลงรถไฟ จะเดินข้ามไปท่าเรือ นั่งเรือเมล์รับส่งข้ามฟาก ไปฝั่งด้านที่อดีตเป็นเมืองหลวง มีตลาด ตึก โรงเรียนเป็นศูนย์การพัฒนาของอยุธยา อดนึกช่วงโน้น พอขึ้นจากเรือข้ามฟาก บ่อยครั้งจะนั่งสามล้อมีคนถีบ ครับให้ไปรอบๆ เมืองหลวง ที่ถูกเผา เหลือซากกลายเป็นความทรงจำที่งดงาม ที่บอกว่าเป็นความงาม คือ นั่งนึกถึงปี 2310 ช่วงพม่าชนะ ก่อนถูกทำลาย ย้ายเมืองหลวงจากอยุธยา ไปธนบุรี อยุธยาคงงดงามด้วยตึก วัด และถนน

ครับช่วงวันนี้เป็นวันศุกร์ต้นเดือนสิงหาคม สายจะต้องไปออกกำลัง เป็นความจำเป็นของชีวิต วันนี้ผมอายุ 85 ปี ยังโชคดี ยังขับรถได้ สุขภาพสมบูรณ์ไม่มีโรค ไม่เจ็บป่วย ปัญหามีเพียงเดินไม่ตรง หน้าตรง อกตั้ง เดินสามารถเร็วช้าได้ แต่พอถึงวันนี้ ไม่เจ็บขาไม่มีโรค แต่เดินไม่ตรง ตัวเริ่มส่วยเอียง ครับสูตรสำเร็จที่เป็นความจริงของชีวิต จะเป็นคนสัตว์หรือแม้แต่ต้นไม้ที่เรียกว่า มีชีวิต คำว่ามีชีวิต คือ ต้องการอาหาร หายใจ และสิ่งสำคัญ ร่างกาย อย่างต้นไม้ ร่ายกายคือ ลำต้น กิ่ง ก้าน ใบ เริ่มเปลี่ยนเป็นวัยชรา บ้านผมมีต้นเรดหวูด 3 ต้น ผมจะกวาดใบไม้ทุกวัน ชอบนั่งบนศาลาหลังบ้าน ศาลาสร้างแบบทรงไทย กลางศาลามีที่อาบน้ำ น้ำร้อนแช่ตัวน้ำหมุน แต่หลายปีมาปิดที่อาบน้ำเอาไม้ครอบ ใส่พรม รอบๆ ศาลา “กลายเป็นที่ติดภาพมากมาย” กลายเป็นอาร์ทแกลลอรี่

ครับอดีตหลังกลับจากทำงาน จะมาเปิดน้ำร้อนให้หมุนเวียนแช่ตัว ทำไวน์ “ชาโดวเน่ย์” เย็นๆ ติดมือมาด้วยทุกครั้ง ความรับรู้ ซิบชาโดว์เน่ย์ น้ำอุ่นหมุนเวียน รอบๆ บ่ออาบน้ำต้นไม้ใหญ่มีสวนดอกไม้ ภาพบนฝาของศาลา ยิ่งถ้ามีเวลาจะมานั่งใกล้ที่อาบน้ำใต้ต้นเรดหวูด จะมองเห็น ทะเลภายในของหลายเมือง อย่างซานฟรานซิสโก เซ้าท์ซาริโต้ อัลบานี่ เมืองเบิร์คเล่ย์ และเมืองผม เอลเซอริโต้ (El Cerrito)

ระหว่างซิบชาโดว์เน่ย์ อดนึกถึงคำสั่งสอนจากสมเด็จพระสังฆราช วัดราชบพิธองค์ก่อน สังฆราชองค์ปัจจุบัน ผมเป็นศิษย์สมเด็จพระสังฆราช อยู่กับท่านเกือบ 7 ปี เหตุที่ออก สอบทุนเรียนครูได้ เป็นนักเรียนทุนรุ่น 2

ยังจำได้ปี 2502 ตอนเข้าไปเรียนฝึกหัดครู พระนครที่บางเขน เรียนฟรี กินฟรี หลับนอนฟรี อาทิตย์แรกในห้องเรียนจะมีการเลือก “หัวหน้าห้อง” ผมเคยได้รับการอบรม สั่งสอนจากสมเด็จพระสังฆราช อย่างน้อยอาทิตย์ละ 2-3 คืน สังฆราชจะให้ผมไปคุยด้วย ซักถามการเรียน เหตุที่ผมใกล้ชิดท่าน มีลูกศิษย์ประมาณ 4 คน ทุกคนเป็นญาติ แต่ที่ผมคุ้นเคยกับสมเด็จพระสังฆราช

ตอนเรียนประถมศึกษา โรงเรียน “วาสนานุกูล” เป็นนามสกุลของสังฆราช ท่านสร้างโรงเรียนประถมและทุกสิ้นปี สังฆราชจะไปให้รางวัล “เด็กเรียนได้ที่หนึ่ง” ผมอดคุยไม่ได้ ผมได้รับรางวัลทุกปี มาสอบเข้ามัธยมก็สอบได้คะแนนดี จบสอบทุนเรียนครูได้ สิ่งหนึ่งที่ท่านสอนผมเสมอ “คือการหาความรู้โดยประสบการณ์”

ผมยึดคำสอน ท่องเที่ยวคนเดียวปี 1973 ในประเทศยุโรป ซื้อตั๋วรถไฟในยุโรป 4 เดือน เดินทางไปนั่งเครื่องบินจากนิวยอร์กไปโปรตุเกส ระหว่างไปนิวยอร์กได้นั่งรถไปดูน้ำตกไนแอการา

ครับลงสนามบิน ประเทศโปรตุเกสอยู่ 3 เดือน หาโรงแรมราคาถูกทุกประเทศที่ไปจะตื่นเช้ามืด ไปตลาดสดหาซื้อผลไม้และแซนวิช

ผมนั่งรถไฟไปทั่วยุโรปจากโปรตุเกสไปสเปน แล้วเลยไปประเทศโมนาโค ไปดูแข่งรถกรังส์ปรี ระหว่างดูปีนที่ไหล่าเขาออกจากโมนาโค ไปฝรั่งเศส พบเพื่อนตอนเป็นนักเรียนทุนด้วยกัน “ด็อกเตอร์ ชัชวาล สุวัสวดี”

ครับผมท่องเที่ยวเกิน 3 เดือนในยุโรป แม้แต่สแกนดิเนเวีย นอร์เวย์สวีเดน เดนมาร์ค แต่ไม่ได้ไปฟินแลนด์ นั่งเรือไกล ต้องการข้ามไปประเทศเบลเยี่ยม และอีก 2 ประเทศ นั่งเรือจากฝรั่งเศสไปประเทศอังกฤษ ไปสถานีรถไฟ นั่งไปลอนดอน หาโรงแรมราคาถูกอย่างโรงแรมโฮลเต็ลไม่มี กลับไปสถานีรถไฟ นอนกลางคืนในรถไฟขึ้นเหนือไปสก็อตแลนด์ สัญญากับตัวเองจะมาเที่ยว “ลอนดอน” ตอนมาขึ้นเครื่องบินกลับซานฟรานซิสโก ครับอยู่ลอนดอนหลายคืน เหลือเชื่อผมท่องเที่ยวคนเดียวไปทั่ว เคยนั่งเรือจากซีแอตเติ้ล ไปตามเกาะต่างๆ อย่าง “เกาะซานฮวน” ก่อนถึงเมือง เห็นฝูงปลาวาฬ กระโดดกันสนุกสนาน

ครับการท่องเที่ยวอ่านหนังสือ การเรียนเป็นพฤติกรรมของชีวิตผม เคยนั่งเรือเที่ยวฮ่องกง สิงคโปร์ และญี่ปุ่น

ผมเชื่อเรื่อง “ยีนส์” คือ พันธุกรรมพ่อแม่ผม ชอบเดินทางค้าขาย วันนี้ด็อกเตอร์พหล สุขกสิกร เดินทางไปฮาวาย คงไปหาเพื่อน จบปริญญาเอกจาก มานัว ยูนิเวอร์ซิตี้ ลูกสาวผม ด็อกเตอร์สุภัคร สุขกสิกร (MD) จากแคมบริดจ์ อังกฤษ โทรถามแม่ ค่าอาหาร หอ หนังสือ ไม่รวมค่าเล่าเรียน ต้องใช้เงินเดือนละ 2-3 พันเหรียญ แม่มีให้ไหมแม่ตอบ เยส จะอดทนอดออมส่งให้ลูก

เมื่อเดือนที่แล้ว หลานชาย 3 คน ลูกของลูกสาวไปเที่ยวในยุโรปกัน หลานชายคนกลาง แข่งเรือใบได้ที่ 2 คนเล็กและคนโตเล่นซ็อกเกอร์เก่ง

ครับฉบับนี้ที่เล่าเรื่อง ผมเชื่อแรงกระตุ้นจิตใจให้อย่างสัมผัสกับสิ่งดีงาม ไม่ว่าการเรียน การท่องเที่ยว ครับแรงบันดาลใจให้เริ่มชีวิตที่เรียกประสบการณ์นั้นจำเป็น อีกอย่างที่ผมภูมิใจ คือการทำงานให้สังคม แม้แต่ตอนเป็นนายกสมาคมไทยเคยเป็นกรรมการวัด เมื่องานวันแม่ไปวัดทำบุญกับแม่บ้าน ประมาณ 50 ปีขาดเกิน มีชีวิตด้วยกัน ครับหลักของชีวิต คือ “การวางแผนชีวิต”