ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
มิถุนายน ตอนที่ 6

งานรับปริญญาหมดเวลา ถือได้ว่าเป็นงานรับผิดชอบจะเป็นคนได้รับหรือคนนั่งภูมิใจกับครอบครัว มองดูความสำเร็จของลูก ทุกวันแบกงานรับผิดชอบ หาเงิน มากคนใช้อย่างอดออม แถมกู้ยืมส่งให้ลูกเพื่อเรียน การที่ลูกเรียนจบคือสิ่งติดตัวในการประกอบอาชีพ คำพูดแก่ชราและตายจะได้หมดกังวล เพราะลูกมีความรู้ทำมาหากิน และสำคัญเมื่อมีความรู้ มีงานทำชีวิตจะกระทำสิ่งไม่ดีงามถึงจะมีบ้างก็น้อย เป็นของแน่สังคมที่มีคนดีต่างหลับสบาย การศึกษาที่ถูกต้องคือสามารถเป็นส่วนตัดสินใจ ไม่สร้างความเดือดร้อน

มองเด็กเดินไปรับต่างสดชื่น ยิ้ม วันดีๆ ของวันนี้ไม่ใช่ได้มาอย่างหมูๆ มากคนล้มลุก ทำงานหนักควบคู่กับการเรียน เออถึงเหตุการณ์ข้างหน้ายังมีอีกมาก เมื่อชีวิตมีต้นทุน ถึงจะมีอุปสรรคบ้างก็จิ๊บจ้อย มันเป็นความจริง ความคิดต่อสู้อุปสรรค คือเครื่องมือของความสำเร็จ

งานสิ้นสุด พร้อมใจยืน เดินออกตามจังหวะของแต่ละแถว มองเห็นหลายคนตัดหน้ารีบ แน่นอนชีวิตของแต่ละคนย่อมมีเหตุและผล คงมีบ้างช่วยบ่ายก็ต้องเข้างาน เหมือนกับขับรถ ทั้งๆ ที่รถติด พอมีที่พอเบียดได้มีบ้างแซง ชีวิตที่เป็นอุบัติเหตุเกิดได้เสมอ หลายคนไม่เคยมีความคิด อุบัติเหตุถึงจะเกิดก็ไม่เดือดร้อน เพราะรถมีประกัน ความคิดที่ว่าจะผิดจะถูกรถได้รับการซ่อม แต่ความเป็นจริง รถซ่อมย่อมเสียเวลา สภาพของรถย่อมไม่เหมือนตอนถอยออกจากอู่ เกิดเคราะห์เจ็บตัว ย่อมเดือดร้อน เพิ่มมากขึ้น อาจารย์พุทธทาส ท่านกล่าว “ชีวิตหลีกทุกข์ได้ จะมีแต่สุข”

ตัวหลุดผ่านประตู แดดจ้าใส คนเมืองรัฐแคลิฟอร์เนีย พูดเหมือนกัน รัฐนี้ธรรมชาติดีที่สุด แดดใสตลอดเวลา ถึงไม่ครบ 365 วันในหนึ่งปีมีบางวันมืดมัวบ้างก็ไม่ว่ากัน เหมือนชีวิตถึงจะมีสิ่งอำนวยความสุขมากมาย ก็มีบางวันขุ่นมัวบ้าง อดเข้าข้างตัว ก็คนนี่ชีวิตย่อมมีวุ่นวาย มีทุกข์ มีสุข แม้แต่ความพอใจ ก็ยังประยุกต์ พอใจมากน้อย

ลมเย็นพัด ธรรมชาติจะแดด ลม ฝน มอบให้กับคนตลอดเวลา สิ่งธรรมชาติทำงานไม่เคยหยุด เพียงเปลี่ยนทิศทาง สถานที่บ้างก็เท่านั้น รอบทางเท้าระหว่างตึก มีต้นไม้ยืนต้นครับสูงมากน้อยก็ให้ร่มเงาและความร่มเย็น แปลกจริงคนเพียงปลูกให้กับบ้านรอปี สองปี ต้นยืน แผ่กิ่งก้านให้ใบเขียว ช่วงฤดูกาลออกดอก วงการของคนรักธรรมชาติบอก ปลูกต้นไม้กับบ้านในและนอกชีวิตจะสุข อายุยืน และเมื่อความคิดปลอดโล่งความคิดที่เป็นมงคลก็เกิด

ทุกเช้าผมนั่งที่โต๊ะ เขียนหนังสือ อ่านหนังสือ แม้แต่ดื่มกาแฟ สายตามองผ่านไกล เห็นซานฟรานซิสโก มีคนจูงหมามากมาย และก็แปลกหมาชอบเยี่ยว อึตามต้นไม้ ตามริมถนน ผมอดคิดว่าไม่น่าดูเลย หรือเป็นเพราะชีวิตผมไม่มีหมาที่จะพาเดินตอนเช้า มือถือถุงพลาสติก ค่อยๆ เก็บขี้หมา อดคิดตรงข้าม คนเราก็แปลกหาเรื่อง และภาระให้กับตัว ถ้าชีวิตว้าเหว่ ศูนย์กลางของสังคมมีงานให้ได้ช่วยเหลือเยอะ อย่างศูนย์กลางผู้สูงอายุ วันหนึ่งผมพาหลานไปเรียนหนังสือวัดมงคล ราวๆ บ่ายโมงมีฝรั่งขี่จักรยาน เข้าวัดคุยกับเจ้าอาวาส อยากทำงานช่วยวัด ตัดหญ้า ลิดต้นไม้ เก็บกวาด แม้แต่ทาสี ครับชีวิตมากคนคลุกคลีกับการอุทิศแรงงาน แม้แต่สิ่งของ ชีวิตย่อมมีบุญกุศล คุณงามความดีโอบอุ้ม ไม่โม้คุณความดีคือบุญกุศล หาได้ตลอดเวลา เพียงแต่มองข้าม

ระหว่างยืนคุย มองรอบๆ อดนึกถึงคำพูดของ คณะบดี “การศึกษาที่พวกเธอได้รับ เรียนจบมีความรู้ เป็นเพียงเครื่องมือของการทำมาหากิน เครื่องมือที่จะใช้ทำงานได้ ต้องดูแล รู้จักใช้และต้องใช้ให้เป็น ใช้นานวันเครื่องมืออาจล้า กาลเวลา ต้องเปลี่ยน คือชีวิตต้องหาความรู้เพิ่มเติมตลอดเวลา ต้องปรับปรุงตัวอยู่เสมอ เรียกว่าทันกาลและเวลา คงเหมือน คนคิดดีอย่างเดียวไม่พอ ต้องลงมือทำด้วย”

อดคิดสังคมคนไทย ลูกๆ ถูกสอนให้ดูแลพ่อแม่ยามแก่เฒ่า สังคมไทยเกี่ยวกับเรื่องนี้เริ่มหดตัว คงเหมือนตอนนี้เด็กเรียนจบจากสถาบัน อย่าลืมสถาบัน ถ้าจะบริจาคบ้าง ซื้อเครื่องมือ พัฒนาโรงเรียน อยากให้เป็นความคิดอยู่ในใจ หลายมหาวิทยาลัยเอกชน ศิษย์เก่าจะหาเงินบริจาคช่วยมหาวิทยาลัย อุปกรณ์คือความรู้ของเด็กรุ่นหลัง ลูกสาวเรียนโรงเรียนมัธยม โรงเรียนเอกชน เข้าเรียน 1991เดี๋ยวนี้โรงเรียนก็ยังส่งหนังสือ จดหมายมาให้ ขอเงิน โรงเรียนที่เรียน Collage Preparatory ครับเด็กต่างช่วยกันตามกำลัง จะมากหรือน้อย หรือเป็นเพียงจิตสำนึกยังระลึก จะอะไรก็ตาม เมื่อยังคิดถึงกันจะครอบครัว บ้าน พ่อแม่ ครู วัด หมู่บ้าน คิดดีความหมายเป็นมงคลย่อมบังเกิดชีวิตดีๆ ไม่ต้องรอฤกษ์ ยาม ข้างขึ้น ข้างแรม เราสามารถรับรู้ และกระทำสิ่งดีๆ เพื่อส่วนรวมได้ตลอดเวลา

ผมรู้จักคุณวัลลภ คชินทร ความเจริญจากโรงเรียนและวัดหลอม บวกคุณธรรม เดี๋ยวนี้ทุ่มเทชีวิตเพื่อสมาคมไทย โดยเฉพาะวัดมงคล คุณงามความดีทุกคนเห็นได้รับการตอบแทน ได้รับเครื่องราช ขอจำเริญครับ

หมดเวลาจะอิดออด ทำตัวชอบเมือเออไวด์ ขออยู่ค้างคืนต่ออีก ความรู้สึกผลักไส ความสัมผัสรับรู้หดตัว หมดความสนใจ คงแตกต่างจากความรักของหนุ่มสาว ถึงจะถูกผลักไสต่อว่า งอน หลบหน้า แปลกแท้คิดถึงไม่สามารถจะห้ามความคิด ไม่เจอะเจอ คงยอมไม่ได้ เหลือเชื่อยอมปรับตัว ตามข้อเสนอ อยากเจอหน้า ฟังเสียง อยากนั่งมองหน้า จับมือ สาบานไม่คิดเรื่องเซ็กนะ

จุดปลายทางลาสเวกัส เหมือนคนใจแตกได้ใบอนุญาตออกจากบ้าน จะทำตัวเกินเวลาตกลงไว้เสมอ เพราะใจคิด บ้านคือสถานที่อบอุ่นที่สุด จะนั่งที่ไหนก็ได้ จะเข้าห้องน้ำโดยเฉพาะฉี่ ชอบเก็บไว้หลายครั้งจึงฟลัสเสียครั้งหนึ่ง แม่บ้านถ้าเดินผ่านมาที่หน้าห้องจะเผลอใช้ห้องน้ำด้วย อดบ่น คนอะไร กักตุนทำให้ห้องน้ำมีกลิ่น ทำอย่างไงได้ล่ะ เดี๋ยวนี้แผนกบิลล์ของน้ำจะบอกเสมอ น้ำของรัฐแคลิฟอร์เนียยังไม่ปกติ โดยเฉพาะทะเลสาบ ลำธาร แม่น้ำ และน้ำใต้ดิน คราบที่เคยเอ่อสูงขึ้น ยามฝนตกสม่ำเสมอ น้ำอุดมสมบูรณ์ ผักผลไม้ ต้นไม้ ใช้ได้เต็มที่ ราคาถึงจะขยับบ้างก็ไม่เคยบ่น รถเคยได้น้ำอาบอาทิตย์หรือสองอาทิตย์ครั้ง มีบ้างถนนหน้าจอดรถเป็นทางเชื่อมถนนได้รับการขัดถูกรดน้ำ ถือว่าเป็นความโชคดีบ้านเรือนมีน้ำใช้อุดมสมบูรณ์ และยิ่งน้ำสะอาดปราศจากสารยาฆ่าแมลงไหลลงปะปน หรือเกิดจากความมักง่ายของคนที่มีหน้าตาเหมือนคุณและผม แต่ความแตกต่างเกิดจากจิตสำนึก ทิ้งขว้าง โยนสิ่งสกปรกลงในน้ำ เพียงเปิดหน้าต่างเห็นสิ่งเหลือใช้ลอยไปมาในแม่น้ำ ใจก็หดหู่แล้ว หลายคนหลงเข้าใจเป็นวิถีชีวิตของประชาธิปไตย คงจะเข้าใจผิด โดยเนื้อแท้ของประชาธิปไตย คืออิสระในการกระทำ แต่ต้องอยู่ภายใต้กฎเกณฑ์ แม้แต่คนบริหารประเทศ เมื่อทำหน้าที่ สัญญาแล้วไม่เคยพัฒนาท้องถิ่น

และพัฒนาความอยู่ดี มีกินมีใช้ให้กับประชาชน ถึงไม่ผิดกฎหมาย แต่ก็อยู่ในข่ายไม่ชอบด้วยประชาธิปไตย ครับคนอีกเยอะมีชีวิตเพียงเสี้ยวของคนมีอำนาจเงิน บารมี และตำแหน่ง

ครับจะกลับบ้านเร็ว หรือช้า บ้านไม่เคยบ่น ไม่เคยหนี ยกเว้นบ้านยังจ่ายไม่หมดกับธนาคาร ค้างชำระหลายเดือน คำโต้ตอบถูกออกจากงาน ครับอาจถูกยึด หรือจ่ายทุกเดือน แม้แต่บ้านมีอิสระจากหนี้สิน อาจถึงเวลาคนนอนพูดคุย หาความสุขด้วยกัน หมดเยื่อใยไม่อยากมีชีวิตร่วมสร้างสิ่งดีงามด้วยกันให้กับชีวิตอีกต่อไป คำขาด “หย่าร้าง” แน่นอนสมบัติทุกสิ่งที่หาด้วยกันจากเงิน ย่อมถูกหารสองเสมอ หลายคนหย่าร้างอ้างทำงานคนเดียว อีกคนอยู่บ้าน เลี้ยงลูก ส่งลูกไปโรงเรียน สอนการบ้าน ซักผ้า ไปตลาด คุ๊กอาหาร เก็บกวาด ที่กล่าวคืองาน สมบัติทุกสิ่งเกิดจากตอนอยู่ด้วยกันคือสมบัติส่วนร่วมกัน แม้แต่เงินเม้มไว้ ถ้ารู้ ค้นพบ ถูกนำมาหารสองเสมอ ถ้าศาลสั่งลูกอายุไม่เกิน 18 คุณต้องจ่ายทุกเดือนคงเข้าใจความทุกข์

เพียงแต่บ้าน ไม่อยู่หลายวัน ก็ต้องรอบคอบ โดยเฉพาะจดหมาย จะปล่อยให้อัดแน่น คนหากินจากความเผลอเลอ งัดแงะบ้านเห็นตู้จดหมาย เอ่อล้น เรี่ยราด อยู่ข้างนอก ความคิดคงไม่อยู่บ้าน อาจถือโอกาสงัดแงะ ผมเคยมีประสบการณ์ ตอนเปิดร้านกลับบ้านดึก เปิดประตู ทีวี วิทยุหาย ครับบ้านถูกงัด บางครั้งคนร้านอาจเดินหาห้องอื่น ถ้าเผชิญหน้าคนร้ายอาจทำร้ายเราได้ โชคดีผมมีน้องชายอยู่ไม่ไกล วานมารดน้ำ เข้าออกบ้าน เก็บจดหมาย ถ้าไปเป็นเดือนก็ไปบอกไปรษณีย์เก็บไว้ มาเมื่อไหร่จะมาเอา

พอถึงวันนี้ จดหมายลดลงโดยเฉพาะจดหมายทวงหนี้ หลายปีชีวิตผมไม่ใช่คนดีนักหรอก สร้างหนี้ ครับหนี้เราสร้าง แต่คนรักเรา เมียและลูกเดือดร้อนไปด้วย เพราะบิลล์ทวงมาหน้าซีด ชีวิตหมุนเงินไม่ทัน จริงอย่างศาสนาสอน “หนี้คือทุกข์” ลูกและเมีย ตามจ่ายทุกรายโดยเฉพาะเครดิตคาร์ด จ่ายเสร็จ ลูกเมียร้องขอ “พ่ออย่าสร้างหนี้ ให้ชีวิตมีภาระอีกได้ไหม” เครดิตคาร์ดถ้าพ่อใช้ไม่เป็น ลูกและเมียคงหมายถึงรูดตลอด ควรฉีกทิ้ง และถ้าธนาคารเขียนมาเสนอ ถ้าสมัครอีกให้ดอกเบี้ยต่ำ ก็อย่าเห็นดีงามตามข้อเสนอ ครับคนเป็นพ่อสร้างความเจริญให้ครอบครัวลูกๆ ได้ แต่ตัวเองกระทำสิ่งเป็นปัญหา ย่อมกล่าวได้ว่าทำให้ชีวิตตกต่ำน่าละอาย ครับผ่านมาหลายปี ทำได้ ชีวิตเดินตามวิถีชีวิต ถึงจะไม่มีอะไรโดดเด่น แต่เมื่อโล่งจิตใจ ครับคำเทศน์ของหลวงพี่ มันคือบุญกุศล บุญกุศลคือการสามารถหักห้ามใจในทางไม่ดีงามได้

บิลล์ตอนหลัง เป็นเพียงส่วนประกอบของชีวิต ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าประกัน รถ บ้าน สุขภาพ มีบ้างไวน์ดีหิ้วมาบ่มในตู้เย็น บอกเมียหมอสั่งเพื่อสุขภาพ พอนึกชีวิตย้อมหลัง เออทำผิดทำถูกมีมาตลอด เพียงแต่ชีวิตทำในสิ่งถูกต้องมากกว่า เรียนหนังสือ ทำมาหากิน ส่งลูกเรียน เป็นหนทางของชีวิตที่พอนึกอดยิ้ม แต่จุดปลายหมายเคยถูกทำร้ายมาบ่อยครั้งจากบ่อน และครั้งนี้เราจะวางตัวอย่างไรจะเดินเมียงมอง เล่นนิดๆ ได้เสียพอเป็นส่วนของดื่มไวน์ สัญญาจะไม่งก ได้เสียไม่มากพอสุขทำได้ไหม