ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
ความจริงหรือความคิด ตอน กรุงเทพฯ 10

หลับสบายครั้งแรกที่เมืองไทย ไม่ต้องเปิดแอร์ เพราะอยุธยาไม่มี ความรู้สึกดูแลโลกร้อน ซึ่งคนกำลังพูดถึง เมื่อปีก่อนๆ ช่วงนี้หยุดพักชั่วคราว เป็นความจริง ทุกวันจะเครื่องยนต์ พัดลม เตาหุงข้าว ตู้เย็น เครื่องตัดหญ้า แม้แต่ตัดต้นไม้ ทำลายแหล่งน้ำ มันคือผลของเพิ่มโลกร้อนทั้งนั้น หลายคนบอกว่าร้อนใจหงุดหงิด เครียด เกี่ยวด้วยไหม น่าจะเป็นทางอ้อมเพราะความคิดไม่ปกติ การใช้อุปกรณ์ตามธรรมชาติ ย่อมขาดสติ จะอนุโลมความคิดเป็นไปได้หรือไม่ แล้วแต่ท่านก็แล้วกันเพราะข้อเขียน ผมก็บอกแล้วความจริงหรือความคิด ความคิดคือความเป็นไปได้

เมื่อคืนช่วงหัวค่ำ ท้องฟ้าอากาศครึ้มรอฝนตก อากาศอ้าว ต้องพึ่งพัดลม หลายสิบปีไม่เคยนอนกางมุ้ง ความคิดพิลึก ทำไม่ยุงและคนจึงไม่รู้จักต่างคนต่างอยู่ เมื่ออยากกินเลือดคน คนก็ทำร้ายตบให้ตาย เหมือนกับสุขก่อนชีวิตจะดับ คงเหมือนคำสอนบอกกล่าวนอนสงบบนเตียงก่อนละสังขาร ญาติพี่น้องบอกเหมือนกันคิดแต่สิ่งดี สิ่งมงคล เมื่อละสังขารสิ่งเป็นความคิดดีๆ ก็ตามไปด้วย จะเกิดในภพใหม่ ท่านผู้รู้บอกว่าแล้วแต่การกระทำช่วงมีชีวิต

ตกใจตื่นช่วงหลับ มองดูนาฬิกาตีหนึ่งกว่า ฝนตก เสียงกระทบหลังคา คล้ายเสียงดนตรีนอนหลับตา ฟังเสียง ม่อยหลับตื่นอีกที 6 โมงเช้ากว่า รีบลุก คนเราถ้านอนหลับสบายพอรู้ตัวตื่น ความไม่อยากลุกจากที่นอนหดหาย เสียงธรรมชาติ ร้องบอกต่อกันเช้าแล้ว เสียงนกเหนือนบ้านในอเมริกาเลย ทุกหัวค่ำและเช้ามืด นกจะร้องที่พุ่มเฟื่องฟ้า และต้นไม้ ครับนกเหล่านั้นอาจคุยกัน อาจจะพูดวันวาน พบแหล่งอาหารใหม่อุดมสมบูรณ์ และคนก็ใจดีด้วย วันนี้ตื่นเช้าชวนกันไปหาอาหาร

เข้าห้องน้ำถึงจะไม่สะดวก เหมือนปกติ แต่ทุกสิ่งก็บริการชีวิตไม่มีลำเอียง อาจจะดูสีเก่า ครับชีวิตแตกต่าง คือความสมดุลย์ของโลก ตราบใจที่มีคนลักตัดต้นไม้ก็มีคนต่อสู้ และชักชวนปลูกต้นไม้ แม่น้ำเคยสะอาด ใช้อาบ ใช้ดื่ม เพาะพันธุ์ปลาตามธรรมชาติ เป็นอาหารกินได้ โดยความชอบธรรมของแต่ละคน มีคนเห็นแก่ตัวทิ้งมลพิษลงน้ำ คนรู้เอะอะ เห็นคนทิ้งถุงพลาสติก หลังจากกล้วยแขกหมด ครับคงจะหาภาชนะทิ้งไม่เจอ หรือเพราะความเคยชิน สังคมไทยน่าจะกล่าวว่าเคยชิน แถวบ้าน ถนนถุงพลาสติกเกลื่อนแปะตามรั้ว ริมถนน เมื่อทุกคนไม่เดือดร้อนน่าจะชินกับสิ่งเหล่านั้น ผมเพียงผู้มาใช้ ลมหายใจในกรุงเทพฯ ชั่วประเดี๋ยว เจ้าของบ้านไม่เดือดร้อนแล้วผมจะทำตัวร้อนใจทำไม ชีวิตผิดปกติไม่ได้สอนกันเดี๋ยวเดียว ต้องเริ่มจากเด็กในโรงเรียนสอนต่อ เมื่อออกนอกบ้าน สังคมของคนทั่วไปเข้ามหาวิทยาลัย สอนหนัก ผลดี-เลว ทำงานก็ยังต้องสอน พอตัวบรรลุภาวะย่อมสอนตัวเองได้ เมื่อยังมักง่าย ครับเห็นทีจะส่ายหน้า คำพูด “เห็นทีสิ่งดี ยากที่จะสอนกัน” ตัวใครตัวมันก็แล้วกัน

ในอเมริกา คลุกคลีกับลูก และหลานเล่นของเล่นเสร็จต้องเก็บ ทีวีดูเป็นเวลาต้องรับผิดชอบการเรียน กินเสร็จจานต้องเอาไปไว้ในซิ้งล้างจาน ซื้อของต้องรู้จักเข้าแถว เศษกระดาษ เศษขนมเหลือ บ้วนน้ำลาย ต้องไม่บนถนน จามไอปิดปาก ส่วนตัวสอนเข้ม ทางกฎหมายเข้มงวดโยนเศษขยะทิ้งเห็นกับตา ย่อมได้ตั๋วเสียเงิน และตั๋วปรับเงินจะสะสมในบัญชีขับขี่รถ

ออกจากห้องน้ำ ความเคยชิน กาแฟร้อนๆ ขม กลิ่นหอม เริ่มชีวิตที่ดี ครับมากสิ่งเราต่อเติมฝึกชีวิตให้ติด อย่างดื่มชา กาแฟต้องเติมหวานมัน ก่อนกินอะไร ติดบุหรี่ต้องดูดควัน 1 มกราคม 2014 ห้ามสูบบุหรี่ในอพาร์ทเม้นท์ ภายในบ้าน เพราะลูกเมียรับควันเป็นมะเร็งได้ แต่สำคัญมองเห็นพฤติกรรมนอกความถูกต้อง พ่อสูบแม่สูบ ลูกเห็นทุกวันคุ้นก็สูบด้วย และมากที่เพิ่มเติมกฎเกณฑ์เข้มงวด

เปิดแก๊ส เติมน้ำในกา ระหว่างรอน้ำเดือด เอากาแฟสำเร็จยี่ห้อ “เนสกาแฟ” ตักพูนช้อนใส่ถ้วยกาแฟ เสียงน้ำร้องออกจากกา เดือดแล้วจ้า จะทำอะไรเชิญ แต่เสียงที่บอกเตือน ควรดับแก๊ส ใช้มากจ่ายเงินเพิ่ม กว่าจะได้แก๊ส เกิดจากการเปลี่ยนแปลง มากสิ่งใต้พื้นโลก ใช้โดยขาดความระมัดระวัง สักวันจะหมด ก่อนหมดราคาจะขึ้นทุกวัน เมื่อราคาแพงขึ้น คติ ราคาสูงขึ้น ขึ้นแล้วขึ้นเลย จะบ่นจะหงุดหงิด พูดด้วยโทสะจริต ข้าจะไม่ใช้แก๊สของเอ็งอีกแล้ว ขึ้นราคาได้ขึ้นดี

มองทั่วครัว หาครัวซอง ขนมปังอยากให้กรอบทาเนย ทาแยม ทุกอย่างไม่ต้องถามน้องไม่เคยรู้จัก ไม่มีความจำเป็น กินไม่เป็นแล้วจะซื้อทำไม ราคาก็แพง กว่าจะสำเร็จเป็นแผ่นขนมปังย่าง ต้องใช้อุปกรณ์มากสิ่ง ไม่อย่างงั้น โรตี ขนมครก ปาท่องโก๋มีไหม ถ้าถามน้อง คำตอบคนบ้านนอกเขาจะกินก็ต่อเมื่อโอกาสดีๆ ไปตลาดอยากกิน แต่ตอนนี้มีข้าวและปลาเค็ม และแกง ยิ้มตอบ เพียงคิดหลายสิบปีผ่านมา นิสัยดัดจริต ใช้ชีวิตแบบตะวันตก อาจมีไข่ ขนมปัง ตอนหลังชอบมอร์นิ่งเบรดหวานนิด มันด้วยเนย ผิวกรอบ เนื้อในเหนียว

ถือถ้วยกาแฟ มานั่งนอกชาน ชีวิตเช้าของคนต่างจังหวัด ยิ่งเกษียณชีวิต คนกรุงอิจฉา เช้านั่งลมสะอาดไม่มีควันกลิ่นลอยมา ลมเย็นอ่อนๆ พัด ดวงอาทิตย์เริ่มส่งแสงขึ้นขอบฟ้า แต่ตัวยังรอเวลาขึ้นจากซีกโลกอีกด้านหนึ่ง มองเห็นทุกอย่างชัด กลางน้ำจะมีเรือยนต์ (เรือมีเครื่อง) วิ่งลากเรือบรรทุกของหนัก กาบเรือเรียบเกือบติดน้ำ นี่ดีนะวิ่งตามกระแสน้ำ ถ้าวิ่งทวนน้ำ เรือยนต์คงต้องเพิ่มกำลังถึงจะเร่งสุด แต่ก็ไปได้ช้า

การทำมาหากินของเรือ สอนตัวเสมออย่าใจร้อน ค่อยเป็นค่อยไป ทางน้ำตรงสันเท แม่น้ำกว้าง สายน้ำไหลมาบรรจบ น้ำวนเชี่ยว เรือต้องเปลี่ยน และหลีกเลี่ยง เคยมีเรือบรรทุกของหนักจมน้ำ เรืออื่นๆ ต้องรีบตัดเชือก ไม่งั้นเรือจมจะดึงเรืออื่นจมไปด้วย

พอสายหน่อย พระท่านเดินบิณฑบาตรชีวิตเช้าชาวบ้านตื่นแต่เช้า หุงข้าว ทำกับข้าว เจตนาทำบุญตักบาตร ชีวิตคนถ้ามีโอกาสมาถึงได้ทำบุญ คือความดีงาม ทำเถอะเป็นแบบอย่างให้กับลูก ผมชอบดูคนตักบาตร พระเดินเป็นแถว กิริยาสงบ พอเห็นชาวบ้านยืนรอหรือไม่ยืนรอ ท่านจะมาหยุดรอ เพราะเคยนิมนต์ไว้ ชาวบ้านจะถอดรองเท้าเวลาตักบาตร นอกจากจะสงบเสงี่ยมกายใจ ยังแสดงออกถึงความเคารพ ผมมีความเชื่อเรื่องของบุญ บุญคือความอิ่มเอิบ สุขกาย สุขใจ บุญเกิดจากการกระทำเสมอ การทำบุญจะมีสิ่งของ หรือไม่มีของอย่างน้อยทำใจให้คิดสิ่งดีงาม ที่เรียกว่าใจมีกุศลก็รับบุญแล้ว คำว่าบุญคือการกระทำสิ่งดีๆ เท่านั้นไม่มีสิ่งไม่ดีเจือปน

เดี๋ยวนี้ชาวนาไม่เหมือนก่อน ก่อนโน้นอาศัยควาย เมื่อจะไถนาต้องอาศัยน้ำฝน ให้ดินร่วนอ่อน ไถเสร็จ น้ำขังนิดหน่อย จะคลาดเอาหญ้าที่เราไถออก การคลาดยังทำให้ดินแยกจากกัน แล้วหว่านข้าว พอต้นข้าวงอก ต้องระวังวัชพืช ปูกัดกินต้นข้าว ข้าวออกรวงเกี่ยวข้าว ปล่อยให้แห้ง แยกข้าวจากรวงข้าว ซังข้าวมัดรวมเป็นอาหารวัวควาย ข้าวที่แยกเรียกข้าวเปลือก ขนใส่ฉาง คือที่เก็บข้าวเปลือกต้องสะอาด อากาศถ่ายเท กันรา ความชื้น พอถึงเวลาก่อนโน้น พ่อค้าจะนำเรือ หรือรถมาซื้อข้าวเปลือกไปสีเองที่โรงสี ข้าวดี คือข้าวออก หมายถึงข้าวสารมีหักน้อย เป็นทั้งเม็ดมาก ข้าวเปลือกสีเสร็จจะมีแกลบ คือเปลือกของเม็ดข้าว รำ คือยิ่งขัดข้าวให้ขาว ปลายข้าวคือข้าวหักป่น ไม่คงไว้ซึ่งความสมบูรณ์ของเม็ด

กว่าจะเป็นข้าว กระบวนการมากมาย ชาวนาทำนาทั้งปี ส่วนมากจะยากจน เหตุผลที่ดินทำนามีน้อย มากคนเช่านาทำ ส่วนมากจะแบ่งข้าวคนละครึ่ง หรือตกลงเช่าไร่ละกี่ถัง

เดี๋ยวนี้ชาวนาอาจทำนาได้ 2-3 ครั้งต่อปี โดยใช้รถไถ และสำคัญต้องมีน้ำพอเพียง

แม่น้ำยังมีมากสิ่งลอย พืชผักเป็นเรื่องธรรมดา แต่วัสดุที่เกิดจากคนทิ้ง น่าจะหมดสมัยแล้ว

สายแล้ว เสียงน้องเรียกทานข้าว นั่งกับพื้นคุยกับน้อง มองหน้าเออไม่เจอนาน ผมเปลี่ยนสีหน้าแสดงอายุมากขึ้น ผิวบางส่วนเหี่ยวย่นมันเป็นความปกติของชีวิต โดยความเป็นจริงธรรมชาติทางกายจิตจะรับรู้และเปลี่ยนตามไปด้วย เพียงแต่มากคนจิตคิดทวนกระแสความถูกต้อง ครับไม่นานผม น้อง ญาติ เพื่อนคงจากกัน ศาสนาบอกว่ากายจะจากไป แต่คุณความดี ยังยืนยงอยู่คู่กับหมู่บ้าน ตำบล คนทำดีต่อประเทศชาติจะยาวนานแค่ไหน เด็กรุ่นใหม่ก็เรียนและรับรู้

บอกลาน้องแล้วเจอกันอีก 2-3 ปี ทุกครั้งจะให้เงินน้อง ถึงไม่มากความมีน้ำใจ เผื่อแผ่ เกื้อกูล ถือกระเป๋าใส่บ่าเดินไม่ไกล มาถึงถนนใหญ่ ยืนรอที่ศาลา อดขอบคุณคนคิดและสร้างศาลาป้องกันแดด ลมฝน เดินทางกลับจากกลางทุ่ง อ่อนแรง ล้า เพลีย หยุดพักที่ศาลฯ มองดูศาลา มีคนเขียนที่เสา “นิดฉันรักเธอ” ครับคนเขียนคงคิดถึง อาลัย นิดคงมีน้ำใจให้บ้าง อเมริกาจะมีคนเขียนด้วยสี ตัวอักษรเป็นแบบอย่างคล้ายกัน เรียก “กราฟฟิตี้” ตามข้างรถทรัค สะพาน ตึก มากที่คนปวดหัว มากสิ่งจะชอบหรือไม่ ก็มีเกิดขึ้นเสมอ

ครับการแสดงออกแตกต่าง คนเขียนหนังสือขาย เขียน พิมพ์ส่งขาย คนวาดรูปวาดจากใจใส่กรอบขาย ผมไปวัดเห็นอาจารย์แสวงทาสี วาดลายไทยที่วัด สะพานที่เมืองริสม่อนด์ มีคนวาดรูปนก วิว และคน ดูดีสวย ตู้รถไฟยืนบนรางไม่เคลื่อนย้าย คนมีฝีมือ เขียนมากสิ่งลงดูเท่าไหร่ ยืนพิจารณา ความคิดมองไม่ออก ครับคนยุค พ.ศ. เดียวกัน แต่ความรับรู้ต่าง รถวิ่งมาจอดรับ เดินขึ้น จุดหมายกรุงเทพฯ