เสียงจากกัปตันอีกไม่นานก็ถึงสนามบินสุวรรณภูมิ เครื่องหมายรัดเข็มขัดขึ้น แอร์เดินผ่าน จับฝาที่วางของบนศีรษะ ตามองสายเข็มขัด และเลื่อนพนักพิง มองดูการทำงานจะวุ่นวาย ถามน้ำดื่ม กาแฟ พอถึงเวลาเสิร์ฟอาหารพอทานเสร็จไม่นานเดินมาเก็บกวาด จะพักก็ตอนดึกดื่นที่ผู้โดยสารหลับนอน แต่ถ้าลูกค้าขอน้ำก็ต้องลุก ความชอบพอของแอร์โฮสเตส คือเวลาเครื่องบินลงต่างประเทศได้พักผ่อน ท่องเที่ยว และซื้อของติดตัว

ผมรู้จักคนไทยหลายคนที่วัด ทำงานสายการบิน จะทำแผนกซ่อม ครับอยู่ๆหายหน้าจากวัด พอกลับมาบอกว่าไปพักผ่อนต่างประเทศ เวลาเกษียณของสายการบินไทย ยังไปต่างประเทศได้ ในราคาถูกหรืออาจฟรี

ผิดกับผมเปิดร้านอาหาร ระหว่างเปิดกินฟรีทุกวัน ซ้ำตอนกลางคืน เจ้าของร้านไม่อยู่ (เมีย) 2 ทุ่มก็เริ่มชีวิตสบาย เดินไปที่ตู้เย็น หยิบชาโดเนย์ รินค่อนแก้ว ถือไปในครัว ผ่านคุ๊ก ทำปลาหมึกทอดให้พี่ที่หนึ่ง อยากทานกับไวน์ สั่งเสร็จเดินไปนั่ง พอปลาหมึกเสร็จ คนทำมาให้ พอเกษียณลูกคนโตจบหมอ เปิดคลินิก ช่วยตัวเองได้ ลูกชาย มหาวิทยาลัยมานัว รับเรียนปริญญาเอกให้ทุนไม่มีพันธะ เงินใช้จ่ายมหาวิทยาลัยมีงานสอนหนังสือพอเป็นค่าใช้จ่าย เช่าห้อง นั่งรถเมล์ ทานแซนวิช และงานห้องสมุดอีกเล็กน้อย

ผมกับแม่บ้านหมดห่วง ถึงเวลาเรียนพอดี คิดกับแม่บ้านขายร้านหรือจะเก็บไว้ ยังทำงานปกติก็ทำงานไม่มาก คุ๊กอยู่ตั้งแต่เปิดร้าน จนถึงวันขาย คนล้างจาน คนเสิร์ฟ ไม่หนีไปไหน คนเสิร์ฟเวลาได้ทิป เป็นของใครของมัน เพียงให้คนในครัวบ้าง และเปิดร้านจะมีเงินสดในลิ้นชักทุกวัน ถึงจะพูดถึงสิ่งดีมากมายแม่บ้านสรุป อายุ 65 แล้ว ลูกเรียนจบ บ้านมีอยู่ ทำมากไปเกิดพิการ หมดกันไม่ได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ จะไปไหนก็ห่วง ได้เงินจากรัฐเท่าไหร่ ประหยัดก็น่าจะพอ เพียงรู้จักประหยัด ครับสองคนเลือกขายร้าน ได้เงิน ถ้าไปลาสเวกัสก็นำไปนิดหน่อย ครับหลังจากขายร้านจะพักผ่อนกินของที่คุ๊กเคยทำให้ เลิกกัน

เครื่องบินจอดสนิท คนเดินทางต่างลุก เปิดหยิบกระเป๋าเตรียมชีวิต เพื่อตะลุยกรุงเทพฯ กรุงเทพฯมีมากสิ่งหลบซ่อน ซึ่งวัยผมและความกระตือรือร้นเกือบดับ ย่อมไม่สามารถคนพบกับสิ่งที่อยู่ตามมุม ซอกหลืบ หรือแม้แต่แสงไฟสลัวของกรุงเทพฯได้ ผมยอมรับ บางครั้งความอยากที่เป็นความวุ่นวายก็มีกระตุ้นบ้าง เพียงชั่วขณะก็คลายตัว ความเป็นมงคลกลับมากับสติ คำว่ามงคลของผม คือธรรมชาติของวัย มอบความคิดก่อนพัฒนาในทางยับยั้ง และคำพูดแม่บ้านวัยของเราถ้าจะทำและคิดสิ่งหลบซ่อนอาจนำปัญหามาให้ แม้แต่คิดก็อย่า

ผมกับแม่บ้าน แอร์มาบอกให้ลงหลังสุด เพราะจะนั่งเก้าอี้ มีคนเข็น ครับระบบการใช้รถเข็น แม่บ้านใช้มานานแล้วและบอกตั้งแต่ออกจากซานฟราน ระบบที่จะมีคนมารับด้วยรถ จะโชว์ทุกประเทศอดขอบคุณระบบ ที่บริการผู้สูงอายุ อย่างจดรถ ที่หยอดมิเตอร์ ถ้าเป็นผู้สูงอายุจะมีแผ่นป้ายบอกว่าสามารถจอดในที่คนพิการได้ สิ่งดี สถานที่จอดจะใกล้ทางเข้าออก จอดนานเท่าไหร่ไม่มีข้อโต้แย้ง และถ้ามีมิเตอร์ไม่มต้องหยอดเงิน แต่จำไว้ ถ้าไม่มีบัตรแขวนไว้หน้ารถ คนให้ตั๋วมาปรับหลายร้อย ผมเคยขอหมอเรื่องป้ายคนพิการ เอาไว้เดินไม่สะดวก พิการจริง จะเป็นตา หู หรือสุขภาพ หมอจะออกให้ และสิ่งดีๆของคนพิการและสูงอายุที่เดินไม่ถนัด สนามบินส่วนมาก ทางออกจากเครื่องบิน ถึงทางออกที่ไปเอากระเป๋า เช็คพาสปอร์ตส่วนมากจะไกล สิ่งดีคือมีทางเลื่อนช่วยการเดินไม่สมดุลของขาผม แต่ความรู้สึกก็เหนื่อย ยิ่งตั๋วราคาถูก คนเดินทางเยอะ เครื่องบินก็ต้องตัวใหญ่ มีที่นั่งเยอะ ครับคล้ายกับมีเสียงกระซิบในความรู้สึก การดูตัวเองได้ไม่เป็นภาระ น่าจะเป็นสิ่งดีงามของชีวิต

ผ่านด่านเช็คพาสปอร์ต ถ้าเป็นพาสปอร์ตต่างด้าวอย่างคนไทยอยู่อเมริกานาน ได้เป็นเรสซิเด้น พอถึงเวลาก็เปลี่ยนเป็นอเมริกัน ครับพาสปอร์ตต่างชาติ อยู่ในไทยหนึ่งเดือนไม่เสียเงิน แต่ถ้าอยู่เกินเดือนต้องไปเสียเงิน

ตอนผมเป็นนายกสมาคมไทยในแคลิฟอร์เสียเหนือ ปี 1991 เคยเสนอทางกงสุลให้รายงานเพิ่มเวลาอยู่ในไทยของพวกอาสาสมัครซึ่งทำผลประโยชน์ให้ประเทศชาติ ไม่ต้องออกนอกประเทศแล้วได้วีซ่าใหม่ แต่ตอนนั้นผมทำไม่สำเร็จ

ผมเอากระเป๋าขึ้นรถเข็น มี 3 ใบ ของฝากเยอะ ญาติพี่น้อง ชอบยา Move Free แก้ปวด เจ็บเข่า ผมมีไวน์ มีครัวซองและขนมจาก Costco ชื่อ Delacre รูปร่างเหมือนทองม้วน มาจากยุโรป กรอบมันด้วยเนย ผมชอบมาก ซื้อทานมานานแล้ว แต่เพิ่งมีที่ Costco ความดีของสนามบินไทย รถใส่กระเป๋าไม่ต้องเสียเงิน และมานอนเรียงเป็นแถว รอการใช้ ติดกับกระเป๋ามา ครับเข็นรถ ผ่านด่านคนตรวจ สิ่งที่นำติดตัวมาถามว่า มีต้นไม้ไหม สัตว์ เนื้อสัตว์ และอีกหลายอย่าง บอกว่าไม่มี จะให้เปิดกระเป๋าใหม่

ครับเขามองผมแล้วยิ้ม คงคิดว่าจากการมองหน้าท่าทาง ลงความเห็นเป็นผู้สูงอายุ คำพูดที่บอกกล่าวน่าจะเป็นคำพูดที่ออกจากพื้นฐานจิตใจที่สะอาด ไม่เคลือบแคลง คนสูงอายุส่วนมากที่ฝักไฝ่ในคุณธรรมย่อมไม่ก้าวหลุดจากความถูกต้อง เพราะช่วงชีวิตตอนนี้ผมไปออกกำลังวายเอ็มซีเอ มีแต่คนสูงอายุ ทุกคนมีจิตคิดอยากพัฒนาสุขภาพตัวเองให้เดินได้ดีตามสภาพของวัย และสำคัญคนอเมริกันสูงอายุ ยังอยากมีความเป็นอิสระอยากอยู่กับคู่ชีวิต ถึงชีวิตทางกามอารมย์ ทางเพศเกือบดับสนิท อาจจะมีคุบ้างเป็นเพียงจินตนาการ ปรารถนาอยากช่วยตัวเอง ดูแลตัวเอง ไปตลาด ขับรถ เลือกของกินของใช้ สำหรับคนไทยก็อยากจะไปวัดบ้าง เมื่อคนตรวจกระเป๋า มองดูอาจจะสรุป คนอายุปานนี้ท่าทางย่อมไม่ยุ่งเกี่ยวกับสิ่งที่ผิดกฎหมายที่นำติดตัวมาจากต่างประเทศ อย่างพืช สัตว์ เนื้อสัตว์ ถ้านำมาแล้วละเลยบอก ถูกจับได้ย่อมผิดกฎหมาย อาจถูกปรับหรือติดคุก ถ้าของประเทศไทย จะกล่าวเพิ่มเติมทั้งปรับทั้งจำ ครับผมส่วนตัวชอบเรื่องกฎหมาย เพราะเป็นพื้นฐานในกฎเกณฑ์ของชีวิตอย่างมีบ้านปลูกต้นไม้ริมรั้วก็อย่าให้กิ่งไม้ไปเกะกะเพื่อนบ้าน กฎหมายและจริยธรรมสอนให้เกื้อกูล พึ่งพา เมตตาต่อกัน เป็นเพื่อนบ้านที่ดี สำหรับผม การมีความรู้เรื่องกฎหมายจำเป็นมากเพราะชีวิตแต่ละวันเราดำเนินชีวิตควบคู่กับโอกาสทำผิดกฎหมายได้ตลอดเวลา เมืองไทยทุกเช้าผมจะติดรถออกจากบ้านไปส่งหลาน สิ่งที่เห็นคนทำผิดกฎหมายทุกวัน อย่างรถมอเตอร์ไซด์รับจ้าง ห้ามขับขี่บนฟุตบาธ ครับยังเห็นมีบ่อย กับอีกอย่างเวลาขับมอเตอร์ไซด์และคนซ้อนต้องมีหมวกที่เราเรียกว่ากันน็อค จะเห็นบ่อยคนว่าจ้างซ้อนจะไม่ค่อยสวมหมวก และคนว่าจ้างซ้อนท้ายส่วนมากจะเล่นเฟสบุ๊ค มือไม่เกาะรถหรือคนขับ เกิดอุบัติเหตุ รถเบรคแรงอาจหงายหลัง ครับความพิการย่อมยื่นมือ

ผมเข็นรถกระเป๋า ออกจากประตู คนมากมายยืนรอญาติ ผมมองเห็นหลานมารับ โบกมือ ผมเดินไปที่แลกเงิน ครับที่แรกอาจกเป็นของธนาคาร ช่วงนี้เงินบาทแข็ง ปีที่ผ่านมาเคยและหนึ่งดอลล่าร์ได้ 32-33 บาทไทย แต่วันนี้ราคาแลกเปลี่ยน หนึ่งดอลล่าร์ แลกได้ 28 บาท กับ 30-40 สตางค์ มีบ้างที่ไม่ไกลกันแลกได้ 29 บาท ครับเมื่อเงินบาทแข็งตัว ความรู้สึกเศรษฐกิจท่องเที่ยวซบ และยิ่งสินค้าเข้าอเมริกา เคยละเว้นภาษีมากรายการ ปี 2563 ต้องเสียภาษี โรงงานในไทยหลายโรงหยุด คนงานเริ่มหางาน นักการศึกษาบอกว่า คนจบมหาวิทยาลัยหางานยาก ปีผ่านมาคนเรียนมหาวิทยาลัยน้อยลง ทุกปัจจัยขึ้นกับเงิน คนรวยกินไข่คาเวียร์ ก้ามปูจากอลาสก้า ไวน์ขวดละหลายพัน แล้วคนจนประเทศผผมล่ะ มีอะไรกิน แม้แต่เป็นต้อตากำลังจะบอดก็ยังมีข่าวไม่มีคนสน