ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
เที่ยวกับเพื่อน ตอนที่ 15

เมืองเบลวิ่ว (Belleville) รอบเมืองล้อมรอบด้วยความสวยงามตามธรรมชาติ ครับพอถึงตอนนี้ ลองนั่งปล่อยใจว่าง ให้ผมได้โม้นำสิ่งสวยงามของเมืองมาแชร์ความเป็นจริงของเมือง ผ่านเข้ามาในความรู้สึก ตัดทิ้งความรู้สึกชอบพอในวัตถุ ความสวยงามของเมืองที่ดี ต้องประกอบด้วยส่วนประกอบหลายๆ อย่าง อย่างน้อยคือความงามที่เป็นธรรมชาติที่เมืองยังเก็บรักษาไว้ อย่างต้นไม้ แหล่งน้ำ เนิน วิว เมืองนี้ยังเก็บรักษาไว้พร้อม และเหลือเชื่อเมืองดีๆ จะมี Trail ทางเดินล้อมรอบด้วยธรรมชาติ อย่าบอกนะเดินในสวนลุมในกรุงเทพฯ มีต้นไม้ มีร้านอาหาร ก็เหมือนกับ Trail ในตัวเมืองนั่นแหละ เมืองใหญ่ๆ ทุกเมืองย่อมมีตึกสูงๆ เยอะ จะห้ามไม่ให้สร้างตึกสูงๆ คงไม่ได้ แต่ความเจริญมันอยู่ที่ว่ามีแปลนแน่นอน และระหว่างบล๊อกมีทางเดินต้องกว้างและปลอดภัย ไม่ได้สร้างตึกสูงที่นี่ และที่โน่น เกะกะสายตา บังการถ่ายเทของอากาศ เท่ากับการกักอากาศเป็นพิษไว้รอบๆ เมือง เมื่อลูกหลานเติบโต สัมผัสกับการมีชีวิตที่ต้องคลุกคลีกับเสียอึกทึก อากาศเป็นพิษ พวกคนรุ่นใหม่ อดคิดไม่ได้ว่า คนรุ่นปู่ย่าทำลายความเป็นชีวิตปัจจุบัน และอนาคตของลูกหลาน คนถูกตัดทอนความคิด ไหวพริบและสติปัญญา คนอาจจะคัดค้านว่าไม่จริง คนที่ขาดความคิดเป็นของตัวเอง กลายเป็นคนง่ายต่อการลากจูง ดึงหูไปไหนก็ได้ และซ้ำร้ายพูดว่า ข้ารู้ข้าเห็นเพียงแต่ทำโง่เพื่อผลประโยชน์ ตามใจเถอะคุณ ถ้าคิดว่าตัวเองฉลาด ไม่เป็นเหยื่อทำลายวิถีทางชีวิตที่ถูกต้อง เมื่อเรายอมเป็นคนถูกลากจูงสังคมย่อมสร้างความแตกต่าง คนชักจูงย่อมมีอำนาจ ใช้ระบบเหนือความถูกต้อง สังคมดังกล่าว คนนายทุนถึงจะมีน้อย แต่ก็มีพลังอำนาจ และทุนทรัพย์ เพิ่มขึ้นรวดเร็ว ในทางตรงกันข้าม คนชั้นกลางลดลง คนชั้นล่างที่ใช้แรงงาน ถูกเอาเปรียบขยายตัวมากขึ้น มองไปทางไหน สายตาเศร้า เต็มไปด้วยปัญหา และจุดสำคัญคือคน คนถ้าพูดตามหลักธรรมชาติ (ศาสนา) ชีวิตย่อมรักสิ่งที่เรียกว่าส่วนรวมมากกว่าส่วนตัว และผังเมืองวางผังในการเติบโตสำหรับพวกชอบใช้เงิน (ท่องเที่ยว) ภาชนะใส่ของหลักจากใช้ ผมหมายถึงเราปรับตัว นำสิ่งใช้แล้วกลับมาใช้อีก

ครับเมืองจะพูดถึงนโยบาย อยากให้นักท่องเที่ยวใช้เงิน แต่สิ่งล่อใจก็บอกอยู่กับสายตา นักช็อปปิ้งที่เรียกว่ามีเงินเหลือใช้มองเห็น ร้านเกิดที่นี่อย่าง นอร์ทสตอม, เอ็ดดี้ บลาวเวอร์, มากัส, จิมมี่ ชู, คนใช้เงินติ ที่คุณพูดเมืองไหนๆ ก็มีทั้งนั้นแหละ ถ้าอย่างงั้นเรายังมีร้านที่เรียกว่าแตกต่าง รับว่าทื่อื่นไม่มีแล้วอย่าบ่นว่ากระเป๋าเบาไปเยอะ คนรวยๆ อย่างพวกคุณ คงชอบร้านที่กำลังจะพาไปเรียกว่า "พิพิธภัณฑ์ตุ๊กตา" การออกแบบแม้แต่หลายคนไม่เคยสนใจศิลปะ การออกแบบคุณหลุดปากแม่เจ้าสวยมาก มีตุ๊กตา ยืน นั่นนอน ในตู้ ตามซอกหลืบ บางทีมีสปอร์ตไลท์ ส่องทำมุมเห็นเงาสวยงาม เราโชว์และสามารถซื้อเป็นของฝาก นำกลับบ้านย่อมแตกต่าง คนมาเที่ยวอดถาม ตุ๊กตามากมาย สวยงามคุณหามาได้อย่างไร

คนขายคือตัวแทน ทางความคิดของเจ้าของ ตุ๊กตาสวยงามทั้งหมด เราคัดเลือกความเป็น "เอกลักษณ์" นอกจากจะแปลกที่การออกแบบ แต่จุดเด่น คือความเป็นหนึ่ง เราขนมาจากทั่วโลก มาวางไว้ ภายในตึก ที่มีอุณหภูมิเพื่อเหมาะกับสิ่งที่เราโชว์ หลายคนถามว่าทำไม สำคัญมานักหรือกับอากาศ ครับอากาศร้อนไป หนาวไป จะกัดกร่อนชุดเสื้อผ้าวัสดุ ให้สลายในทางเสื่อม เราคำนึงถึงจุดนี้ ซื้อจากเราราคาแพง จะอยู่กับบ้านนานหลายชั่วอายุคน ถ่ายทอดเป็นสมบัติ นานปีกลายเป็นศิลปะลายครามหายาก

เลยบ่ายก๊วนหิว แวะร้านก๋วยเตี๋ยวภายในมอลล์ใหญ่ ติดริมถนน ภายในร้านตบแต่งทันสมัย ครับพอนึกถึงก๋วยเตี๋ยว อดนึกถึงราคาไม่แพง หากินได้ตลอด 24 ชั่วโมง มีขายทั่วไป ริมถนน ตรอก ซอย ร้านใหญ่หน่อย เดี๋ยวนี้แม้แต่โรงแรมใหญ่ๆ อย่าง "แมริออท" ที่ราชประสงค์ เป็นอาหารบุฟเฟ่ย์มีทั้งผัดไทย ก๋วยเตี๋ยวแห้ง น้ำ ครับ นักท่องเที่ยว มาเที่ยวไทย ถ้าลองนั่งแล้วสั่งบะหมี่น้ำ หรือจะบะหมี่เกี๊ยวหมูแดง รู้จ้าใส่พริกน้ำส้ม พุ้ยด้วยตะเกียบจะเวลาไหนดึกดื่น กลางวัน หิว ท้องอิ่ม เงินในกระเป๋าไม่แฟบเลย ความประทับใจเต็มร้อย

พวกเราเดินเข้าร้าน ผมสั่ง ต้มข่าบะหมี่ทะเล สาบานไม่ต้องเติมอะไร รสจัดจ้าน เปรี้ยวด้วยมะนาว เผ็ดด้วยน้ำพริกเผา จานที่เสิร์ฟจานใหญ่ อาหารค่อนถ้วย ลองใช้ช้อนตักซด หอมกะทิแบบต้มข่า เปรี้ยว เผ็ด หวาน ลงตัว เผลอไม่นานคุยและกิน เกือบหมดถ้วย คนในเมืองไทยกินก๋วยเตี๋ยวโดยเฉพาะคนกรุง เห็นจานก๋วยเตี๋ยวหรืออาหารอย่างอื่น เสิร์ฟในอเมริกา ถ้าเห็นตาคงลุกโพรง ตายแล้วเผลออุทาน ทำไมจานจึงใหญ่โต ก๋วยเตี๋ยวเต็มถ้วย เนื้อเยอะถ้าเทียบในกรุงเทพฯ ปริมาณมากกว่าอย่างน้อย 2-3 ถ้วย เอากำไรมาจากไหน ผมอดที่จะภูมิใจก๋วยเตี๋ยวไทย หลายประเภท มาเจริญมีชื่อในอเมริกา และยิ่งภูมิใจมากยิ่งขึ้น อย่างร้านผมกำลังกิน คนปรุงคือคนอเมริกัน

ผมถามคนเสิร์ฟ คนปรุงอาหารเป็นคนไทยหรือเปล่า คำตอบเปล่า เป็นคนอเมริกัน ครับเดี๋ยวนี้ อะไรๆ ก็เปลี่ยนไป ผมไปที่ชิคาโกประมาณ 10 กว่าปี ร้านอาหารไทยที่ขายดีในครัว มีคุ๊ก 2 กรุ๊ป พวกก๋วยเตี๋ยว 4 คน เป็นแม๊กซิกันทั้งนั้น เหมือนเชฟร้านอาหารฝรั่งเศส ร้านมีชื่อคนไทยเป็นเชฟโดยปกติอาหารไทยรสจัดอยู่แล้ว อย่างผัดกระเพราหมูหรือไก่สับ ใส่พริก กระเทียม กระเพาะเยอะๆ ทอดไข่ดาววางบนข้าว มีน้ำปลาพริกขี้หนูมะนาว อร่อยติดใจ เมื่อทำอาหารฝรั่งเศสเชฟไทย มือหนักเกี่ยวกับ เนย ครีม และไวน์ ไม่คุ๊กนาน เสิร์ฟร้อนๆ ครับคนกินติดทั้งนั้น สิ่งที่ติดไม่ใช่รสอาหารอย่างเดียว แต่รวมกับรสโอ้อวด (Ego) พูดว่าลิ้นที่เต็มไปด้วยคุณภาพ

หลังจากท้องอิ่ม หลายคนถามหาห้องนอน แต่หลายคน มาทั้งทีอยากใช้จ่ายเงิน ผมขอเดินไปเรื่อยๆ ถือโอกาสเดินเข้าร้านขายอาหาร ผัก เนื้อ ที่เรียกว่า ร้าน Whole Food ร้านนี้ผมชอบใช้บริการโดยเฉพาะพวกผัก ประเภทออแกนิคเยอะ สดแต่ราคาอาจจะแพงหน่อย ปกติผมรังเกียจราคา แต่ชอบคุณภาพของผัก อาหารทะเลสดเยอะ เดือนนี้ปลาฮาริบัดสด แต่ราคาปวดหัว ปอนด์ละ 23 เหรียญ ผมเห็นราคา ไม่กล้าแม้แต่เข้าใกล้

ทั้งๆ ที่ใจชอบปลาประเภทนี้ เพียงแต่ใส่เตาอบ ใส่ขิงซอย ต้นหอม วางบล็อคเคอรี่ หรือเอสพารากัส ใส่น้ำมันมะกอกนิดหน่อย กระเทียมทั้งหัว พอสุกเนื้อสีขาวหนา ครับ ชีวิตดีๆ เริ่มได้เสมอ คนใช้เงินเป็นปลาประเภทอื่นราคาถูกก็ดีเหมือนกัน ผมเดินไปแผนกอาหารสำเร็จรูป สั่งกาแฟ 1 แก้ว ไปหยิบหนังสือเกี่ยวกับกรีน (Green) ตอนนี้ทั่วไปรณรงค์ เกี่ยวกับอนุรักษ์ธรรมชาติ เรามาคุยเรื่องกรีนกันนิดหน่อย โดยเฉพาะเมืองเบบวิ่ว ถือว่าเป็นเมืองกรีน คำว่ากรีน คือรักษาความเป็นธรรมชาติ ไม่สร้างมลพิษ ถ้าจำเป็นจะนำสิ่งที่ธรรมชาติมาใช้ก็พยายามใช้ให้คุ้มค่า ใช้แล้วนำกลับมาใช้ใหม่ เหมือนตรงหน้าผม กาแฟ ควรเป็นกาแฟปลอดสาร (ออแกนิค) แก้วใส่กาแฟ ไม่ควรใช้โฟม ควรใช้กระดาษแล้วนำกลับไปรีไซเคิ้ล หนังสือกรีนที่ผมอ่าน อ่านเสร็จก็ส่งลงถังกลับไป ทำกระดาษใหม่ น้ำตาลที่ใส่กาแฟควรใช้น้ำตาลบราว ไม่ขัดสี ระยะทางไม่ไกลควรเดิน ดีกว่าขับรถ เพราะรถยิ่งเก่า ทำให้อากาศเป็นพิษ แกะกะถนน เสื้อผ้าของใช้ไม่ใช้ก็ควรนำไปบริจาค อาหารถ้าทำมาก จะนำไปแจกเพื่อนบ้านให้คนแก่ คนไทยโชคดีเติบโตกับวัด พ่อ แม่ วัดสอนให้มีเมตตา ถ้าผิดยอมรับผิด รู้จักช่วยสังคม เห็นคนด้อยกว่าหยิบยื่นคุณธรรมให้ ดังกล่าวคืออาณาจักรสีเขียวทั้งนั้น

ผมอ่านผู้หญิงไทย เสียค่าไฟฟ้าเดือนไม่กี่สตางค์ น้ำใช้ไม่จำเป็นก็ไม่เปิด เวลาแปรงฟันไม่เปิดน้ำไหลเสียเปล่า อาบน้ำแบบทหารเรือ เสื้อผ้าใช้ซ้ำเป็นลักษณะของความเข้าใจอนุรักษ์ธรรมชาติ ก็คือความว่า กรีนหรือสีเขียวนั่นเอง

ชีวิตของพวกเรา 7 คนเวลาผ่านไปอย่างเร็วและมีค่า ชีวิตคนทุกคน ย่อมพบกับความทุกข์และปัญหา แต่พวกเราไม่ยึดติด ปัญหาที่เราพบ ยึดตามหลักพุทธศาสนา เป็นสิ่งให้เราได้รู้จักการแก้ไข พอถึงวันนี้หลายคนเคยถามเกษียณ เบื่อไหม เพราะมีเวลามาก ไม่ทำงาน ที่จริงเป็นช่วงของชีวิตอะไรๆ ก็ถึงจุดช้าลง ถ้าเรารู้จักบริหารเวลา ตื่นเช้า สวดมนต์ อ่านหนังสือ ทำสวน ทำอาหาร ไปออกกำลัง เข้าห้องสมุดบ้าง ศูนย์กลางผู้สูงอายุ ดูละคร ดูทีวี พบปะเพื่อนฝูง ไปวัด เวลาแต่ละวันหมดไปเร็ว โทรศัพท์คุยกับลูกหลาน เผลออ้าปากหาว กู๊ดไนท์กับตัวเอง ดับไฟนอน เผลอฝัน ได้อุทิศแรงงานเพื่อสังคม

พวกเราออกมาข้างนอก ตะเวนดูโน่นนี่ ตะวันเริ่มพลบค่ำ ท้องเริ่มบ่นหิว คืนนี้ทุกคนยกมือ อาหารไทย ชีวิตพวกเราสามารถอร่อยกับอาหารทุกชาติได้ แต่ถ้าจะสรุป ขาดอาหารไทยไม่ได้ ยิ่งเดี๋ยวนี้วงการกิน นิยมกินผัก น้ำพริก ผักต้ม อร่อยที่สุด และดีที่สุดสำหรับสุขภาพ

ชีวิตผมและเพื่อน พอถึงวันนี้ ก็วกกลับมาคลุกคลีกับความเป็นไทย ยิ่งเรียนรู้เรื่องการมีชีวิตแต่ละวันอยู่แบบพอเพียง ไม่ฟุ่มเฟือยไม่ติดวัตถุ ชีวิตพอใจกับความเรียบง่าย ชีวิตรู้จักคำว่าพอเพียง และเป็นความพอใจ "กู๊ดไนท์" ต่างแยกย้ายห้องใครห้องมัน สุดท้ายชีวิตก็เริ่มอยู่กับการเป็นตัวของตัวเอง