ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
เที่ยวกับเพื่อน ตอนที่ 12

ระหว่างรอเช็คอินที่โรงแรม "บาวาเรียน" เมืองรีเวนเวิท หรือคนทั่วไปเรียกว่าเมืองของชาวเยอรมัน จะนำวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมอาหารและของใช้ รวมทั้งการตกแต่งร้านค้ามากองไว้ให้สัมผัส เสียงโทรศัพท์ดัง ผมเด่นครับ ฑูรย์เหรอ ผมจอยกับกรุ๊ปด้วย กำลังเลี้ยวรถเข้าโรงแรม ผมตอบ เออผมกำลังอยู่กันครบ หน้าเคาน์เตอร์เช็คอิน เด่นคือเพื่อนก่อนโน้นเรียก แต่เพ็ญภรรยาเด่นเรียกแดนนี่ ครับคนไทยมากคนทำงานกับคนท้องถิ่น เรากระเหรี่ยงถ้าจะให้เรียกและจำชื่อไทยคงจำยาก มากคนใช้สรรพนามแทนตัวให้เข้ากับบรรยากาศของการเรียก แม้แต่ผมชื่อไพฑูรย์ ฝรั่งเรียก Toon จากวันนั้น ชื่อเล่นทูน วันหนึ่งผมกวาดอยู่หน้าร้าน ครับอาชีพของเจ้าของร้าน มีสาระพัดงาน ถูส้วม กวาดหน้าร้าน ปัญหามีกระดาษเช็ดมือหมด ไฟดับ ฝรั่งขับรถผ่าน เปิดกระจก สบายดีเหรอ มิสเตอร์ทูน ตรงข้างเสามีตะเกียบอย่าลืมกวาด ผมตอบขอบใจ แล้วไม่แวะทานอาหารกลางวันเหรอ วันนี้ผมมีอาหารพิเศษ และราคาก็ถูกด้วย

ชั่วอึดใจ แดนนี้เดินหิ้วกระเป๋ามาตาม เพ็ญหิ้วถุงยิ้มร่า ครับคนยิ้มจะดูอย่างไร แม้แต่คนกำลังเศร้า ความรู้สึกดีทันตาเห็น เพ็ญยื่นถุงกระดาษให้นิด ไวน์สองขวดที่พี่ชอบและถั่วหลายยี่ห้อ กับแกล้ม ขอบคุณพวกเราตอบรับ ดีใจ เที่ยวด้วยกันมากคนสนุกออก แล้วทิ้งร้านมา ไม่ห่วงเหรอ เกิดแขกเข้ามาพร้อมกันพรึบ และเสาร์ด้วย ไม่หรอก น้องและลูกหลานดูแล ลูกชายและลูกสะใภ้ เป็นคนต้อนรับแขก พานั่ง ลูกชายและคนงานไทยเป็นคนเสิร์ฟ ในครัวน้องเพ็ญเขาสองคนเป็นเชฟ คล่องฝีมือระดับเซียน อาหารจะไม่เคยเปลี่ยนรส ถามคุณฑูรย์ดู วันที่ไปทานก๋วยเตี๋ยวเป็ดเราสองคนไม่อยู่ น้องปรุงมาให้ฑูรย์บอกว่าฝีมือเปะเลย และรู้สึกจะให้เป็ดมากกว่าด้วย

เด่นพูดต่อ ปกติเราสองคน จะหยุดวันอาทิตย์ และรู้ว่าที่ร้านวันศุกร์ เสาร์ยุ่งกว่าวันธรรมดา แต่เคยคุยกับเพื่อนๆ รับรู้การดำเนินชีวิตเขา เขาใช้เวลาหยุดเที่ยวกับเมียและลูก ปล่อยให้คนสนิทดูแลร้าน เขาบอกว่าขืนทำงานทุกวัน ลูกเมียก็เซ็ง และเคยเห็นเพื่อนทำงานเฝ้าร้าน วิ่งเสิร์ฟแขกงกทิป ปิดร้านนับเงิน ทำมาเป็นสิบปีวันหนึ่งหัวใจวาย ปล่อยลูกเมียไว้ข้างหลัง เงินที่ทำมาหลายสิบปี เช้าเย็น จะออกไปทานอาหารดีๆ ล้อมรอบด้วยบรรยากาศ หมดโอกาส เพราะใจไม่คิด บอกลูกเมียว่าทานที่ร้านอร่อยกว่า นี่ดีนะยังรู้จักวันอาทิตย์ไปวัด ทำบุญ คงจะมีบุญติดตัวไป ตัวบุญอาจนำประสบการณ์และช่องทางมาเริ่มชีวิตในภพหน้า

เรื่องการทำบุญ หลายคนถามว่าจำเป็นไหม ครับสำหรับผมการทำบุญจำเป็น บุญคือความสุข การคิดดีของจิต และผลดีของการกระทำ สำหรับผมเป็นลูกที่ดีของพ่อแม่ไม่นอกทาง ไม่ติดของอบาย ขยันเล่าเรียน มีงานทำตอบแทนท่าน อย่างน้อยท่านอยู่ไทยโทรคุย ส่งเงิน มีเวลาไปหา มีลูกเมียดูแล ให้โอกาส การศึกษา การวางตัวเป็นแบบอย่างที่ดีคือบุญ แม้แต่ความเชื่อ จากการบอกเล่า ถ้าเราเชื่อและยึดสิ่งผิดนอกจากไม่มีความสุขแล้วยังทุกข์ด้วย สุขคือบุญ ทุกข์คือบาป

หลายคนบอกว่า แอล.เอ.มีงานของความสุขเยอะ ไปทานอาหาร ฟังสุเทพร้อง ฟังชรินทร์ และศรีไศล เพื่อนบอกว่าวันนั้นทานอาหารอร่อย คุยกับเพื่อน เมียมีความสุขมาก ได้บุญไหม แน่นอนย่อมได้บุญนอกจากความสุขที่ได้ แล้วไม่เดือดร้อน เลือดลม ความตื่นเต้นแตกตัว ย่อมมีอายุยืน คือสุขภาพจิตดี แม่นแท้บุญ

แต่คนไทยเรานิยมไปวัดทำบุญ สร้างโบสถ์ ศาลา กุฏิ สิ่งเหล่านี้ทอดไปถึงลูกหลาน แม่นเป็นบุญเต็ม หลายเดือนน้ำท่วมไทย คนเดือดร้อนหยิบเงินช่วย ก็บุญเหมือนกัน

ทุกคนเช็คอิน ต่างได้ห้องเรียบร้อย ต่างรู้หน้าที่ ลากกระเป๋าใบเล็กๆ เสียงก๊วน แล้วเจอกันที่นี่อีก 15 นาที ครับทุกคนพร้อม หลายคนตั้งข้อแม้ ผู้หญิงอาจเสียเวลา 15 นาทีน้อยไปไหม แต่ถึงเวลาผู้หญิงกลับมาก่อน คนอยู่อเมริกานาน ยิ่งอายุมากขึ้น มีความเข้าใจระบบสังคมมาก การแต่งตัวแบบนักท่องเที่ยว ไม่ใช่จะไปไหนต้องเปลี่ยนเสื้อผ้า ลงพื้น ทาปาก ดัดขนตา พวกเธอไม่เสียเวลากับสิ่งเหล่านี้ พอวางกระเป๋าส่องกระจกดูความเรียร้อย ความรู้สึกออกเป็นคำพูด "ดูโอเค" ถ้าจะใช้เวลากับชีวิตก็จะใช้กับการออกกำลังกาย อ่านหนังสือสุขภาพ เลือกปรุงอาหารที่ย่อยง่าย

ตึกแถว ที่เป็นระบบท่องเที่ยวอยู่ตรงข้ามโรงแรม ชอบการออกแบบ ตึกเก่าๆ เหมือนตั้งมานานปี แต่จะแตกต่างจากการออกแบบ ขอบหลังคาเหมือนของไทย มีหน้าจั่ว ปั้นลม ขอบหน้าต่างขอบตึก ตกแต่งด้วยไม้ที่ฉลุเป็นลวดลาย และประดับด้วยไฟ และความแตกต่างของสีทาตึก เหมือนบ้านแถวผมอาศัย การสร้างและออกแบบไม่เหมือนกันเลย การทาสีก็แตกต่าง แต่สิ่งที่เหมือนทุกบ้านปรับปรุงไม้ประดับ ดูแล้วร่มเย็น ราคาจะได้ไม่ตก ก่อนมาผมขับรถ ข้างบ้าน มีไก่งวง 4 ตัวเดินตัดหน้ารถต้องหยุดนาน

ผมบอกก๊วน ขอแยกดูโน่นดูนี่ ไปคนเดียวอยากไถล เสียเวลากับบางสิ่งที่คนอื่นบอกว่าไม่น่าสนใจ ผมเดินเข้าร้านเครื่องครัว ของใช้จากเยอรมันเรารู้กันมานานแล้วเป็นของดี ทนทาน อย่างที่เปิดกระป๋อง เปิดขวดไวน์ อีกเยอะแยะ รวมทั้งมีด ถ้าเราตัดใจควักกระเป๋าซื้อของดี จะอยู่กับเรานาน ใช้ไปนานๆ ไม่ทำให้หงุดหงิดบ่อย ยกเว้นอยากได้ของใหม่เกี่ยวกับการออกแบบ

แต่เรื่องหนึ่ง แปลกถึงเวลาผ่านไป แต่ก็ทันสมัยต่อยุคเสมอ ผมฟังคนรักเมียบอกเล่า ผมถามอะไรวะ บ้านข้าอยู่มาเกือบสามสิบปี ก็ต้องเสียเงิน ทาสี เปลี่ยนก๊อกน้ำ เปลี่ยนพื้นห้องน้ำ บ้านก็เปลี่ยนพรมเป็นไม้ เสื้อผ้าก็เปลี่ยนบ่อย ยิ่งพวกของใช้อย่างโทรศัพท์ บางคนเปลี่ยนทุกครั้ง เมื่อใหม่มา เพื่อนบอกว่าจริงของเอ็ง เพราะของเหล่านั้นเป็นวัตถุ ไม่โต้ตอบ ความคิดเก่า หรือล้าหลังเป็นเพราะเอ็งคิดเอง พูดเอง และเสนอตัวให้เป็นทาสของวัตถุ สุดท้ายเราตามทันไหม แต่สิ่งที่อยู่นาน ยิ่งดีและมีคุณค่าคือเมีย แกรู้ไหมว่าทำไม ก็เพราะเมียนอกจากจะเป็นแม่ของลูกแก เป็นเพื่อนแก แต่ที่สำคัญ เขามีจิตใจ ความคิดแกจึงได้รับการตอบกลับ เรื่องคำพูดและการปฏิบัติ รวมทั้งการตักเตือน ความคิดของแกจึงได้รับการสมยอมบ้าง ได้รับการปฏิเสธ รวมทั้งการเสนอแนะ สิ่งถูกต้อง จริงแท้ผมตอบเพราะเริ่มมองเห็น

ตรงกับหลักวิทยาศาสตร์เปะ คิด-สัมผัส-โต้ตอบ-มองเห็นผลที่ถูกต้อง ผลลัพธ์ย่อมเป็นสุข

ผมเร่ไปดูมีด ตราตุ๊กตาคู่ใครก็บอกว่า เหล็กทำมีดเป็นเหล็กชั้นดี เกิดจากการเปลี่ยนสลาย ยาวนาน และต้องประกอบด้วยสิ่งแวดล้อมที่เป็นปัจจัย น้ำ อากาศ และการถ่ายเท คมมีดไม่ทื่อง่าย เวลาสับกระดูกไม่บิ่น เพื่อนบอกว่า แกลองหยิบแผ่นกระดาษ ถือคว่ำมือ หยิบมีดมาตัดกระดาษ เหลือเชื่อความรู้สึกเวลามีดถูกกระดาษถ้ามีดทื่อกระดาษจะสั่น และตัดไม่ขาด แต่นี่ไม่มีความรู้สึก เสียบแฟ๊บ กระดาษถูกตัดตกลงพื้น และมีเครื่องครัวอีกมากมาย หลายคนเป็นพ่อบ้าน แต่คุ๊กอาหารประจำ ถ้าถามเมียว่าจะซื้ออะไรในครัวไหม เมียหันตาเขียว ออกเสียง เธอนี่แปลกนะ คุ๊กอยู่กับมือทุกวันขาดอะไร ย่อมรู้ ฉันเป็นคนกิน จะรับรู้ได้อย่างไร เธอนี่ติ๊งต๊องสงสัยลืมกินโอเมก้าสาม

คนชอบทานสเต๊ก หรือหั่นประเภทผัก แล่ปลา หั่นไก่ เนื้อ และหมูมีดคมๆ จะทำให้คุณภาพของสิ่งที่เราตัดคงไว้ เพราะถ้ามีดไม่ค่อยคม ออกแรงขยับหลายที เกร็นของสิ่งของเสียหมด เนื้อดีๆ พาเหนียว ปลาจะยุ่ยตามจำนวนขยับของมีด

ผมฟังคนเขาเล่า เมียเขาโมโหร้าย ถ้ากลับบ้านผิดเวลา ซักถาม คิดมาก ยิ่งประวัติเคยเจ้าชู้ ย่อมลากโยงติดสาวอื่นคิดนอกใจ ถ้าซื้อมีดคมมาก กลัวจะเป็นภัยกับตัวเอง ถูกตัดทิ้ง ย่อมใช้มีดทื่อ หลายคนพูดพร้อมกันเมียข้าไม่เป็นอย่างนั้น จะใช้ของใช้อันตรายต่อสุขภาพอย่างไร ก็ไม่มีผล

ผมเดินออกจากร้าน ไม่มีอะไรติดมือ ร้านข้างๆ มีพวกซอสต่างๆ มากมาย มีขนมปังกรอบๆ ให้ลองจิ้มทาน ชอบใจก็ซื้อไปใช้ ระบบให้ทดลองชิม ถือว่าเป็นนโยบายที่เรียกความสนใจผู้ซื้อ เมื่อชิมรสอร่อย ใจอยากทานของแปลกใหม่และถูกปากย่อมควักกระเป๋าเงิน เกือบทุกวันจะไปร้าน เทรดเดอร์โจ ชิมตัวอย่างกาแฟ และอาหารตัวอย่าง

เดินเข้าร้านตกแต่ง แบบคริสต์มาสหรือปีใหม่ ของตกแต่งมากประเภท ส่วนมากจะนำเข้ามาจากยุโรป ประเภทไฟประดับหลากสี ตุ๊กตาต่างชาติ รูปแก้วดัด อีกมากมายแม้แต่ลูกกลมติดต้นสนประดับ สายตาสัมผัสกับเทพธิดา หลายคนเรียกนางฟ้า แต่สำหรับผมเทพธิดาคือแม่ที่ให้กำเนิดเลี้ยงดู แต่การแต่งกายของท่าน อาจจะขมุกขมอมบ้าง ก็เพราะงานรับผิดชอบแต่ใจที่มีแต่เมตตาต่อลูกของท่านไม่เคยขาดสาย

เทพธิดาที่ยืนอยู่บนชั้น รายรอบด้วยเครื่องแก้วรูปต่างๆ แต่งชุดขาวกระโปรงยาวคลุมเกือบถึงข้อเท้า เสื้อแขนยาวขาวมีลูกไม้ประปราย และตรงกลางแขนทำเป็นปล้อง ปลายแขนทำบานคล้ายดอกไม้บาน สวมมงกุฎเพชร มือถือดวงดาวเป็นแฉกสีวูบวาบ หน้าเต็มไปด้วยความเมตตา พอผมมองเหมือนกับมองตอบยิ้มให้คำพูดที่ได้รับ ชีวิตของทุกคนถ้าทำดีเป็นหน้าที่ของเรา จะคุ้มครอง ดูแล และมอบความสุขให้

ผมยืนมอง อดคิด ชีวิตคนถ้าชีวิตไฝ่หาสิ่งดีงามให้ตัวเอง ชีวิตย่อมพบกับความพอใจ และยิ่งเข้าใจชีวิต เราตัวเล็ก ขยันและมานะเต็มที่ ก็มีเท่าที่มี แล้วทำไมเราต้องมองและเอื้อมสิ่งสูง เผอิญได้มาก็เป็นเพียงความพอใจชั่วขณะ เหมือนกับอยากกินของแพงๆ กินเสร็จก็เท่านั้น แต่เงินที่จ่ายคิดเป็นค่าดูแลชีวิตมากมาย

คำพูดของสังคมไทย เมื่อถึงภาวะยากจน เราจะพูดถึง ข้าวแกงราคาถูก คนขายข้าวแกงราคาถูก สถานที่ขายข้างถนน คนขายก็คนยากจน ของใช้ปรุงอาหารแพง คนขายใช้เวลาค่อนวัน ซื้อของ ปรุง หาบตักขาย กำไรนิดหน่อย ถ้าคิดเป็นชั่วโมงไม่คุ้ม แต่ชีวิตพวกเขาไม่มีทางเลือก ยอมรับว่าพวกเขาเป็นคนดี ช่วยตัวเองไม่สร้างปัญหาและภาระ แต่แปลกคนของรัฐจ้องเล่นงานโดยปกติเขาก็ขายถูกอยู่แล้วชีวิตอย่างเรา จะมีทางเลือกมากมายหรือ อาหารที่สั่งกิน ราคาอาจจะ 30 บาท สำหรับคนกินอาจจะบอกว่าแพง แต่มองหน้าคนขาย หน้าดำ เหนื่อย กำไรแต่ละจานน้อยมาก อดคิดไม่ได้ประเทศมีปัญหาก็พูดเอาใจคนจน แต่ก็กดคนจนที่หากิน แต่ปัจจัยปรุงอาหารขึ้นเอาๆ อย่างแก๊ส เครื่องแกง ผัก และเนื้อ อะไรคือความถูกต้อง