ราวๆ 6:00 AM มานั่งโต๊ะชั้นล่างติดพื้น ห้องมีกระจกรอบๆ มองไปข้างหลังเป็นป่าไม้ ไม้ต้นสูงใหญ่ มีต้นไม้เติบโตร่วมกัน ครับเรียกกลุ่มต้นไม้มากประเภทอยู่ร่วมกัน ต้นไม้แตกต่าง ลำต้นบางประเภทต้นเติบโต สูง ตรง มีมากประเภทของต้นไม้ ต้นสูงไม่มาก สูงหลายสิบเมตร ครับสิ่งมีชีวิตยุคนี้ จะเป็นต้นไม้ คน สัตว์ สิ่งแวดล้อมมากมาย โดยเฉพาะกรุงเทพฯ ย่านธุรกิจตึกจะสูง อาจจะแตกต่างจากขอบของศูนย์กลางธุรกิจผังบ้านเป็นบ้านหลังๆ

ผมยกกาแฟ ลูกสาว ด็อกเตอร์สุภัคร หยิบมาวางให้ พร้อมของทานเป็นอาหารเช้า มีทองม้วน และขนมครก ครับเมื่อวานลูกสาวพาไปรับหลานชายที่โรงเรียน ลูกแวะร้านไทย มี 2-3 ร้าน ซื้อประเภทขนม ซึ่งกำลังนั่งทำ อย่างทองม้วน และขนมครก

ในอเมริกาทุกเมือง จะมีคนไทยอยู่อาศัยการเดินทางมากอเมริกาของคนไทย มาแตกต่างกัน มากคนแต่งงานกับชาวอเมริกัน หลังจากแต่งงานก็พามาอยู่อเมริกา อย่างแรกภาษา อาหาร ขนบธรรมเนียม และตอนแรกปรับตัวเรื่องอาหาร

การปรับตัวอย่างแรกของผม 1969 ขึ้นไปเรียนปริญญาโทที่ Eastern Oregon College รัฐออริกอน อยู่เหนือสุดของรัฐทางตะวันออก เทอมที่ 2 เป็นฤดูหนาว หิมะตก โรงเรียนอยู่เนินเขา เด็กอเมริกันแนะนำพอไป เดินหาซื้อเสื้อกางเกงและรองเท้า สำหรับรองเท้าจุดเน้น ป้องกันหิมะ น้ำ และให้ความอบอุ่น เช่นเดียวกับเสื้อผ้า วิทยาลัยอยู่เนินเขา รองเท้าจำเป็นเวลาหิมะตก

หยุดเรียน ยกแก้วกาแฟซิบ กาแฟเริ่มเย็น แปลกเป็นเรื่องปวดหัว ความชอบดื่มกาแฟร้อนๆ กาแฟปล่อยไว้นาน เย็น ความชอบพอ รู้ได้ว่ากาแฟร้อน ทำให้ชีวิตถึงไม่สนใจกาแฟ แต่เมื่อกาแฟร้อนค่อยซิบ ชีวิตจะตื่นตัว คำว่าตื่นตัว หมายถึงธรรมชาติ กาแฟร้อนๆ ทำให้กาแฟมีรสของกาแฟ ชอบในรสขมของกาแฟ ในรสขมผมดื่มกาแฟ ไม่ใส่น้ำตาล และครีม

ลุกจากโต๊ะที่นั่งเขียนหนังสือ หยิบกาแฟ เดินซิบ ไปยืนหน้าต่าง มองลอดหน้าต่างรอบๆ บ้านลูกสาว หลังบ้านเป็นป่าไม้ ระหว่างป่าไม้มีลำธาร ครับบ้านที่มีต้นไม้ ลำธาร สวย เย็นสบาย หลักจิตแพทย์พูดคล้องกัน ทำให้คนมีสุขภาพจิตดี

ซิบกาแฟ กาแฟเริ่มเย็นครับนักดื่มกาแฟ อดที่บ่นกับตัวเอง กาแฟเริ่มเย็น แปลกรสกาแฟ แก้วเดียวกัน ทำไมรสกาแฟจึงแปลก

เหมือนกันครอบครัวที่อยู่กันนานปี มีลูก หลาน สร้างชีวิต บอกว่าชีวิตคู่อยู่ด้วยกันนานปี มีความสุข ต่างจากครอบครัว ทะเลาะกันเป็นประจำ หลายคนบอกว่า หนุ่มสาวที่ทะเลาะกันเป็นประจำ มีลูกหัวปี ท้ายปี ผมถามว่าไม่น่าจะเป็นไปได้ ทะเลาะกันจะนอนก็ยังไม่อยากคุยด้วย แต่ทำไมลูกเยอะ ผู้รู้บอกว่าหลังถกเถียงต้องเอาใจ

ถือถ้วยกาแฟ มายืนที่หน้าต่าง แปลกใจสงบ ซิบกาแฟ มองดูรอบๆ หลังบ้าน ยังเช้าไร้ลม ต้นไม้มากประเภท ใบเริ่มเปลี่ยนจากสีเขียว เริ่มมีสีเหลืองและสุดท้ายก็หมดสภาพที่จะทำงานให้ต้นไม่ได้ ก็เริ่มร่วงทับถมดิน กลายเป็นปุ๋ย

มองดูต้นไม้ใหญ่ จะมีใบ หมดสภาพทำประโยชน์ให้ต้นไม้ได้ ใบจากสีเขียวธรรมชาติ ก็ให้ใบเปลี่ยนสภาพจากสีเขียว ประโยชน์มากมายให้ลำต้นใบเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และหมดสภาพที่ใบจะยึดติดกับต้นไม้ และทำประโยชน์ได้ ก็เริ่มหลุดจากต้น สายหน่อยลมเริ่มทำงาน ใบไม้หมดสภาพ สีเหลือง ปลิวหลุดจากลำต้น ทับถมลงบนพื้นดิน นานเวลา จากวันเป็นเดือนและปี ฝนและลมทำหน้าที่ ใบไม้ทับถม เริ่มสภาพกลายเป็นปุ๋ย ผสมกับดิน กลายเป็นคุณประโยชน์ให้ดิน และพืชต่อไป

ซิบกาแฟ หยุดมองหลังบ้านความงดงามที่เห็น สนามกว้าง ประกอบด้วยหญ้าเขียว ต้นไม้มากประเภท ปกคลุมให้ความงามตามธรรมชาติมองเห็นกระรอกที่มิชิแกน เมืองที่มาอยู่เป็นเมืองมีป่าไม้มากมาย กระรอกที่เห็นสีดำ วิ่ง ขึ้นลงบนต้นไม้ ครับธรรมชาติ เป็นอาหารของสัตว์ สัตว์อีกประเภทวิ่งไปมากับกระรอกสีดำ คือ ตัวกระโจง เล็ก หางสั้น สีน้ำตาล มีวิ่งทั่วไป

ครับธรรมชาติที่เห็น ต้นไม้ ให้อากาศที่ดีตอนกลางวัน ร่มเงา โดยเฉพาะเมืองที่มีลมแรงของทุกฤดูลมฝน จะนำน้ำมาให้คน สัตว์ ที่วิ่งสร้างความสมดุล กินสัตว์ และพืชบางประเภทเป็นอาหาร

ผมมองรอบๆ ที่กว้าง ของบ้านในป่า บ้านลูกสาวที่ผมมาอยู่ด้วย 3 สัปดาห์ อยู่ใกล้ชิดกับธรรมชาติมาก ถนนระหว่างหมู่บ้านไม่กว้าง ซ้ายและขวาของถนนเต็มไปด้วยต้นไม้ใหญ่ ให้ความร่มรื่น ทุกเย็นก ราวๆ 5:00 PM สนามหน้าบ้านลูกสาว กว้างเป็นสนามหญ้า มีหญ้าและต้นไม้ใหญ่ ทุกเย็นผมจะเห็นครอบครัวของกวาง พ่อแม่และลูก มาเดินกินหญ้า และลูกนอนพักผ่อน

ชีวิตผมโชคดี มาอยู่อเมริกา นอกจากเรียนยังท่องเที่ยวอยู่กับธรรมชาติ ตอนมาอยู่เบิร์คเล่ย์ใหม่ๆ ครอบครัวน้าพาไป แคมป์ปิ้งนอนค้างคืนที่โยซิมิติ เป็นสถานที่ต้นไม้ใหญ่ เราตั้งแคมป์พักผ่อนและท่องเที่ยวแม้แต่สัมผัสกับต้นไม้ยักษ์ใหญ่สุดของอเมริกา

1973 ไปอยู่ตะวันออกเหนือ หลายเดือนอย่าง รัฐเมนส์ อาศัยบ้านเพื่อน ชื่อด็อกเตอร์แอนโทนนี่ เคยเป็นพีชคอร์ในไทย บ้านอยู่ในเกาะของรัฐเมนส์ เหนือสุด ด้านตะวันออกของอเมริกา บ้านเพื่อนอยู่ในทะเลสาบมีน้ำ และต้นไม้ใหญ่มากมาย

ตอนเรียนที่ออริกอนวิทยาลัยอยู่บนเนินเขา รอบๆ โรงเรียนด้านหลังและข้างๆ มีต้นไม้ยืนต้นเป็นป่า สวยงาม ครับสมบัติประเภทธรรมชาติ โดยเฉพาะต้นไม้ รัฐบาลอนุรักษ์ ก็มีบ้างอย่างเมืองไทย เราอนุรักษ์ต้นไม้ ยังมีคนขโมยตัด การลงโทษเป็นความจำเป็น

3 ปีที่แล้ว ผมกับภรรยานั่งเรือครูซ เรือ 20 ชั้น คนเที่ยวหลับนอน 15 วัน เกิน 5,000 คน เรือท่องเที่ยว อลาสก้า ช่องแคบและเกาะของแคนาดา จะสัมผัสกับต้นไม้ใหญ่มากมาย ต้นไม่เก่าแก่ คุณประโยชน์รอบๆ จะมีสัตว์มากมาย ปลอดภัย กลายเป็นความสัมพันธ์ คุ้นเคย ไม่อันตรายต่อสัตว์

สังคมที่เจริญของคนยุคนี้ ไม่เพียงศึกษา จิตวิทยา วัฒนธรรม การปฏิบัติตนให้มี ความรักความห่วงใยต่อสภาพสิ่งแวดล้อม

คำว่าสิ่งแวดล้ม ไม่เพียงป่าไม้ นอกจากจะอนุรักษ์ คือไม่ทำลายยังช่วยกันดูแลและเกื้อกูลธรรมชาติ

วันที่ 3-4 อยู่มิชิแกน ก่อนมาลูกสาวให้คนตัดกิ่งไม้ยื่นออกไปนอกถนนทางรถเป็นอันตรายให้คนตัด และลากมากองรวมกัน ผมมีหน้าที่ ตัดและแยก ระหว่างกิ่งเล็กและตัดสั้น เล็กแยก กิ่งโตหน่อย เพียงตัดกิ่งและใบออก กิ่งโตเก็บไม้ อาจใช้ทำคุณประโยชน์อย่างอื่นได้

ถ้าเป็นบ้านอยุธยา ช่วงแม่ปลูกถั่วฝักยาว ริมตลิ่ง จะเอาไม้ตัดและเก็บไว้ ไม้ที่ตัดและเก็นไม้ อย่างต้นไม้มะขามเทศ ต้นมะขามและต้นไผ่ นำไม้ที่เก็บมาเป็น “ค้าง” คือรั้วให้ต้นไม้ อย่างถั่ว เลื้อยขึ้นตามไม้ เวลาออกฝักถั่ว ผักจะห้อย ยาว กันแดดดลม ตอนเป็นเด็กใช้อ่านหนังสือ นั่งดูชีวิตคนในยุคโน้น ใช้แม่น้ำ มีเรือพายวิ่ง แม้แต่คนจับปลาในน้ำ ครับธรรมชาติอย่างกิ่งไม้เวลาจะผ่านไป ยังสามารถเก็บ และทำประโยชน์ได้