อีกไม่นานงานของวัฒนธรรมเริ่ม ครับช่วงโควิดงานที่วัดจัดนอกสถานที่นี้ วันเสาร์และอาทิตย์ถ้ามีกิจกรรมจะจัดตรงนี้ เป็นลานกว้างมีต้นไม้ใหญ่ร่มรื่น บางช่วงด้านหลังเป็นกำแพง จะมีรางรถไฟวิ่ง เสียงของรถไฟคล้ายดนตรี จากประสบการณ์ที่อาจารย์สอน ช่วงเป็นนักเรียนทุนรุ่นสอง ไปเรียนและพักที่หอพัก ที่บางเขน ติดกับวัดมหาธาตุ ปี 2500 บ้านเรือนและรถยังไม่มาก ยังเป็นทุ่งนา จากโรงเรียน ฝึกหัดครู พระนคร ยืนตรงหน้าโรงเรียน ชื่อ ถนนศรีลับสุข ขวามือ ทางไปมีนบุรี ซ้ายมือทางไปประทุม เสียงที่รบกวน คือืเสียงขึ้นลง เครื่องบน หลังจากอาจารย์บอกว่า เสียงจะยังจะมีต่อไป สิ่งที่ต้องปรับตัวคือ ตัวของทุกคน เหมือนเสียงรถไฟ เวลาวิ่งหลังวัด เสียงล้อเหล็กกระทบรางเหล็ก และเสียงเครื่องยนต์ อาจมีเสียง หวูดรถไฟบ้างบางครั้งคราว ถ้าฟังให้ได้ประโยชน์ ความกังวลหดหาย คล้ายดนตรีแฮะ

เวทีจัดติดกำแพง มีกิ่งไม้ต้นไม้ เป็นแบคกราว ร่มรื่น สวยงาม ร่มเย็น ครับผมชอบ ลวดลายของผ้าที่เป็นฉาก ลายวาดสวยงาม ผมอยากได้สักผืน เพราะช่วงนี้เดือนกว่า ผมมีอ่างอาบน้ำ เปิดน้ำอุ่น น้ำหมุนเวียนที่คลุมสร้างแบบทรงไทย รอบๆ ศาลา ยกพื้น ทุกเช้าแม่บ้านจะออกกำลังมายืนบนมุมศาลา ภายใต้ต้นเร็ดหวูด เมื่อ 3 อาทิตย์ ลูกสาวและหลานมา ซื้อเปลยวน ผูกระหว่างต้น เร็ดหวูด 2 ต้น นอนไกว

ครับ แม่บ้านจะยืดตัวมุมนี้ทุกวัน สายตา มองเห็นทะเลภายใน ตรงกับสะพานโกลเด้นเกจ

ศาลานี้ผมเริ่มทำเป็นอาร์ตแกลลอรี่ ซื้อรูป โถสวย แม้แต่ไม้แกะสลักซื้อรูปช้างมา 2 ตัวด้วยไม้ใหญ่ ใส่บนคานด้านหน้า เอาจาน 4 เหลี่ยม หลากสีเป็นภาพผู้หญิงติดกับคาน ครับงานเพิ่งเริ่มติดรูปไว้เกือบ 30 รูป วันเปิดอาร์ต เมื่อไหร่ไม่รู้จะมีการดื่มไวน์กัน ฟังเพลงเพราะ ประเภทไร้คนร้อง คงไม่ถึงประเภทเพลงของโมสาร์ท หรือ โชแปง แม้แต่ ปีเตอร์ อิริคไซคอฟกี้ เคยเรียนตอนอยู่มหาวิทยาลัย แต่เผอิญเกิดมา สิ่งดีงามที่เป็นความชอบพอ ธรรมชาติใส่มาในโครโมโซมน้อยมาก เป็นเพียงชอบเพื่อความคลายเล็กๆน้อยๆ

แม่บ้านเดินไปที่โต๊ะ เช็คเรื่องราคาตั๋ว ครับ 3 ใบ ช่วงนี้ หลานชายอายุ 11 ขวบ มาอยู่ด้วย ผมมีหลานชาย 3 คน อายุ 15, 13, 11 เรียนโรงเรียนเดียวกัน Country Day เป็นโรงเรียนเอกชน ครับพูดถึงโรงเรียนของลูกหลาน ในฐานะที่ผมได้รับโอกาสจากแม่ ส่งมาอยู่วัด หลังจากจบ ป.4 วันนี้ผมนึกกับตัว เราดูตัวเองเรียน ไม่สูบบุหรี่ เที่ยวบ้าง ก็ถือว่าเป็นคนดี มีลูกสองคน ผมทำงานหนักกับแม่บ้าน ส่งลูกเรียนโรงเรียนเอกชนดีๆ สิ่งที่บอกเล่า คือ คิดว่า การศึกษา เราต้องวาง “พื้นฐาน” เมื่อพื้นฐานดี โอกาสที่ไขว่คว้า เรื่องการเรียน ย่อมมีโอกาสสัมฤทธิ์ผล เหมือนกับลูกสาวผมจบหมอ มีคลินิก 4 แห่ง คนงานเยอะ ลูกชายอยู่ LA ทำงานให้บริษัท “พาราเม้าส์” สร้างหนังแผนวิจัย ลูกชายจบปริญญาเอกทางด้านวิจัย

หลานผม 3 คน เรียนเอกชนตั้งแต่เล็ก ช่วงนี้คนกลางต้องเตรียมตัว สอบเข้าไฮสกูลโรงเรียนที่เขาเรียน หลานแม้ยังเล็กอย่างคนกลางเรียนเก่ง เล่นกีฬาเก่ง บอกกับผมอยากเป็นหมอ เหตุที่ผมบอกเล่า เรื่องการเรียนผมว่าเป็นเรื่องควรพูด เพราะทุกคนมีครอบครัว ลูกหลาน พื้นฐานการศึกษา ทางการศึกษาเรียกว่า “โอกาส”

การสร้างโอกาสให้ลูกหลาน การเรียนอีกอย่างคือการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวเรียกว่าประสบการณ์ตรง ได้เห็นจับต้อง มีความรับรู้ เรียกว่าความรู้สึกงดงาม เจตนาการสร้าง การเดินทางยิ่งเป็นเด็กสามารถคุย สอน และปรับทัศนคติ ผมชอบเดินทาง แม่เป็นผู้เริ่มสอน เป็นเด็กช่วงปิดเทอม แม่จะพาไปกรุงเทพฯ ทางเรือข้าว แม่ค้าข้าว เอาข้าวเปลือกเกิน 10 เกวียน ไปสี สีเสร็จ โรงสีใส่กระสอบ เต็มลำเรือ ข้าว เรือประทุนใหญ่ แม่พ่วงเรือจากอยุธยามากรุงเทพฯ ใช้เวลาจอดที่คลองเทเวศร์ ขายปลีกและขายส่งข้าวสาร บางครั้งเป็นเดือน แม่จะพาไปที่ต่างๆ อย่างวัดสามพระยา วัดราชบพิธ แม่บอกเสมอกรุงเทพเจริญ โดยเฉพาะการศึกษา

สำหรับหลานผม 3 คน พ่อแม่พาไปยุโรป มีปีหนึ่งพาไปอินเดีย เคยไปไทยกับผม พาไปวัดพระแก้ว แวะไปวัดหลายวัด แม้แต่วัดอรุณ เด็กชอบนั่งเรือ

การดูการแสดงวัฒนธรรม ที่โต๊ะตั๋วแม่บ้าน ถาม 3 ใบ ราคาเท่าไหร่ คำตอบตั๋วไม่ขายหรอกค่ะ เพียงแต่ “ขอบริจาค” ครับกิจกรรมของวัด ไม่ว่าจะเป็นวันทำบุญ วันเทศน์ มากครั้งพระผู้ใหญ่ มาเยี่ยมวัด อย่างเดือนมิถุนายน พระผู้ใหญ่ของเมืองไทย พระเทพสุวรรรณเมธี เจ้าอาวาสวัดสุวรรณาราม รองเจ้าคณะกรุงเทพมหานคร มาเยี่ยมวัดพุทธานุสรณ์ ท่านมาจำวัดอยู่หลายวัน ท่านเคยเป็นพระจำพรรษา อยู่วัดพุทธานุสรณ์ ญาติ โยม จะมาทำบุญที่วัด ครับวัดไม่จำเป็นต้องมีงานที่เรียกว่ากิจกรรม แต่เราสามารถมาวัดได้ตลอดเวลา จะมาคุยกับพระสงฆ์ หรือจะนั่งสมาธิคนเดียวภายในโบสถ์ ครับภายในอุโบสถของทุกวัดร่มรื่นสวยงาม ภายในโบสถ์วัดพุทธานุสรณ์สวยงาม บนเพดาน จะมีภาพวาดลายไทย สีทองสวยงาม

วันนี้ภายในโบสถ์ไม่มีพระ ไม่มีคน เพราะทุกคนพร้อมจะดูโชว์ของวัฒนธรรม ผมถือโอกาส นั่งพนมมือ ใจว่างเปล่า กราบและขอความเป็นมงคลให้กับตัวเอง และครอบครัว ผมเชื่อในเรื่องความดี ที่เรียกคุณธรรม เรากระทำอย่างปัจจุบัน จะเกิดความพอใจ และสุข การขออ้อนวอน ความสำเร็จย่อมอยู่กับผู้ขอ ขยันทำมาหากิน เกื้อกูล เป็นคนดี ผู้รู้เคยสอนความหวังอาจจะไม่สมบูรณ์ แต่การกระทำความดีจะอยู่กับเราคือพื้นฐาน ครับงานเริ่ม เริ่มเรียกชื่อ นั่งตามเก้าอี้ วันอากาศดีๆ การนั่นชมวัฒนธรรมข้างนอก ถือว่าเป็นความสุขกาย สุขใจ โฆษก ครูประจำปีและมัคนายก (ลี) พูดคุย ม่านเปิด ครับวงดนตรีเต็มวง มีนักเรียนครูและคนชอบดนตรี เรียนดนตรี จนมีความสามารถ เล่นออกงานได้ตลอด อย่างคุณแมว คุณนา และคุณแป๊ม อีกหลายคน ขอบคุณทุกคนครับ นอกจากจะเพลิดเพลิน สิ่งที่เห็นคือ “แบบอย่าง”

ครับดนตรีไทยเริ่ม นาฏศิลป์ ประเภทของไทย แต่งตัวแบบไทย สวมชฎา ครับ ผมคุ้นเคยกับนาฏศิลป์และดนตรีไทย ประเภทวงระนาด เพราะบ้านอยุธยาใกล้กับวงดนตรี เจ้าของวงเคยบอกกับแม่ผมอยากให้ผมเรียน จนถึงวันนี้ ผมไม่มีความสามารถ เล่นอะไรไม่เป็น เราพลาดโอกาสดีงามของชีวิต

ครับหลายฉากของกิจกรรมเวทีที่วัฒนธรรม จัดสรร ถือว่าสมบูรณ์ ดีงาม แปลก ชีวิตคุณและผม จากเมืองไทยมาอเมริกา ระยะทางยาวไกล สิ่งดีงามที่เป็นวัฒนธรรมของชาติไทย ก็ตามมาอยู่กับเราอย่างวัฒนธรรมบนเวที ดนตรีไทย รำไทย ความสนุกสนานแบบไทยๆ บนเวที รอบๆตัว ผมคนไทย มาวัดไทย มาตักบาตร ฟังเทศน์ ร่วมใจกันพัฒนา มีโรงเรียนสอนภาษาไทยที่วัดไทย ครูผู้มาฝึกสอนก็มีประสบการณ์ตรงในต่างประเภท และการมาสอนก็อยู่ในตารางของคนจะเป็นครู ปีสุดท้ายต้องฝึกสอน งานจบผมและครอบครัว ได้รับความสุข ครับ ชีวิตต่างแดน การสัมผัสกับสังคมไทยคือความสุข