ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
วันเกิด ตอนที่ 1

เที่ยงตรงเจอกันที่ร้าน "ช้าง" (Elephant Bar)

คนโทรย้ำเป็นคนวันเกิด เป็นเจ้ามือ ถ้าจะถามอายุจะบอกดีไหม เพราะเดี๋ยวนี้โดยเฉพาะพวกคุณผู้หญิงกลัวนัก เพราะคิดว่าอายุมาก อะไรก็ดูแย่ไปหมด ไม่จริงหรอกคนอายุมากอะไรๆ ก็ดูน่าเลื่อมใส เพราะประสบการณ์ยิ่งเป็นแม่ที่ลูกๆ พูดว่า ในชีวิตที่ผ่านมายาวนาน แม่ยังรัก ห่วงใย ช่วยเหลือ คำว่ารักออกจากปากของแม่มีต่อลูกเสมอ สามีพูดจากใจถึงโลกจะเปลี่ยน โดยเฉพาะข่าวจากหนังสือพิมพ์ไทยเกือบทุกฉบับลงข่าวการเมืองบ้านเรา มีแต่วุ่นวาย ปวดหัว พาลโรคตื้อตันความคิดเห็นถูกบดบัง แต่แปลกความสุขมากมายได้จากแม่บ้านที่เป็นเพื่อนทุกข์สุขมานานวัน เป็นทางกลับกันความวุ่นวายภายนอก แต่ในบ้านมีแต่ความพอใจ พ่อบ้านบางบ้านบอก

เอ้าบอกก็ได้ คุณติ๋มชื่อเต็ม "สมรัก" เขาเขียนลงในคาร์ด อายุ 65 ปี เกษียณตัวเอง รับทรัพย์จาโซเชียล เรื่องรับเงินจากโซเชียลมากคนทำงานน้อย เวลารับก็ได้น้อย แต่มีทางเลือกถ้าสามี ทำงานมานาน เงินเดือนเยอะเวลารับเงินเกษียณมากถ้าภรรยาหักลบคูณหาร ถ้าเอาสองหารเงินที่สามีได้รับ รับมากกว่าแรงงานตัวเองที่ทำมาตลอดเวลาจากวันเริ่มถึงวันเกษียณได้เงินโซเชียล โซเชียลบอกว่าคุณเลือกได้ จะรับครึ่งของสามี ถ้าคิดว่าได้มากกว่าเม็ดเงินที่คุณควรจะได้ ในโลกนี้คงไม่มีคนเลือกรับน้อยกว่า ถึงคนนั้นจะยึดตัวตน สำหรับติ๋ม 65 ปี ทางเลือกไม่ได้ซักถาม แต่ชีวิตเต็มไปด้วยเหตุผล รับรู้ความถูกต้องสิ่งที่ควรได้ ควรเสีย และเป็นชีวิตจริง จิม สามีนั่งกลางโต๊ะทางหัวแถว ยิ้มวันนี้คงเป็นคนจ่าย เติบโตมาด้วยชีวิตที่ถูกต้อง พ่อแม่มีลูกคนเดียว พ่อแม่เป็นแบบอย่าง เช้าตื่นอ่านหนังสือ กุ๊กกิ๊ก กับงานบ้านแม่เข้าครัว พ่อดูแลรอบๆ บ้าน ลูกเรียนรู้จากคุณความดี ซึ่งผิดกับสังคมคนไทยสมัยนี้ พ่อแม่ตื่นแต่มืด รีบออกจากบ้าน กลัวรถติดไปทำงานสาย เลิกงานหางานพิเศษทำ เพราะพวกเขาคิดว่า เงินเดือนไม่พอใช้ วัตถุที่ชอบในสังคมของคนมีเงิน ติดหู ติดตา อยากเป็นเจ้าของ เลยต้องขยันทำงาน และช่วงนี้มหาวิทยาลัยที่ลูกเรียนแพงมาก เทอมหนึ่งหลายหมื่น แต่ก็แปลกมหาวิทยาลัยเอกชนค่าเทอมแพง แต่เด็กเข้าเรียนไม่ฉลาดมีมากมาย แม้แต่ครูพูดว่า เข้าที่อื่นไม่ได้ ก็เฮโรมากัน หรือเรียนที่อื่นยาก เด็กเก่งเยอะ เรารั้งท้าย ขืนอยู่มีแต่ทรุด แม่พ่อ คงด่าว่า หน้าที่เรียนกับแบมือขอเงิน เรียนยังตกคำหยายคายหลุดจากปาก คงจะมาจากก้นบึ้งที่ทำแต่งาน ไม่เห็นเดือนตะวัน เพื่อตัวเองและครอบครัว แต่สิ่งที่เห็นไม่สมหวัง เก็บกดมาตลอด เผลอตัวพลั้งปาก คำด่ามากมายบรรยายออก ความรู้สึกโล่ง ทรุดกายนั่ง ตรึกตรอง พ่อหลวงบอกตั้งแต่ปี 2517 มีชีวิตพอเพียง ชีวิตก็อยู่ได้ พระองค์ท่านหมายถึง ทำมาหากินรู้จักใช้ มีบางส่วนเก็บออม ฝากธนาคาร อย่าวิ่งตามตลาด แค่นี้ชีวิต พ่อแม่ลูกก็มีเวลาอยู่บ้าน คลุกคลี สนุกสนาน หลายคนพูดว่า ไม่เครียดเหมือนก่อน ชีวิตกลับมีความสุขมากยิ่งขึ้น วันดีๆ พัฒนาความคิดของพระองค์ท่าน ลูกเรียนดี เป็นเด็กดี รางวัลจัดโรงหนังในบ้าน พ่อแม่ลูก เช่าหนังเกี่ยวกับชีวิตสัตว์มาดู มีป๊อบคอร์น ไอสกรีม ชีวิตครอบครัวก็สุข เมื่อจิตใจมั่นคงลูกๆ ก็เจริญตามวิถีชีวิต ถ้าพ่อแม่ติดวัตถุ ไม่แคล้วลูกเติบโตก็คลั่งวัตถุด้วย

จิม เรียนมหาวิทยาลัยดีของอเมริกา จบมางานดีๆ แบมือ เชิญครับผมสัมภาษณ์เป็นเพียงพิธี รับทำงานแน่นอน เมื่อจิมรีไทร์ แน่นอนเงินเดือนเยอะ ติ๋มคงจะเลือกครึ่งของจิมมากกว่า

ผมมีเรื่องพูดคุย เรื่องเงินเงิน เป็นเรื่องจริง ระหว่างสามีและภรรยา นักกฎหมาย (ทนาย) ซักถามผู้หญิงอายุ 60 ปี แต่งงานมาสิบปี ระหว่างทำงาน เก็บเงินทองมีมากสามีตอดไปเกือบหมด ช่วงหลายปีออกจากงานอยู่บ้านดูแล ลูก ผัว และสุขภาพเผอิญไม่ดี ครอบครัวเริ่มมีพฤติกรรม หย่าร้าง มีปากเสียง สามีพูดลอยๆ บ่อย บ้านนี้อยู่แล้วไม่มีความสุข โดยเฉพาะคนอยู่ด้วย เห็นแล้วทำให้ความรู้สึกเฉา และจับได้ เริ่มมีคนใหม่ แกล้งพูดคนเดียว เจตนาให้ภรรยาได้ยิน หมอดูบอกว่าขืนฉันอยู่ชีวิตจะสั้นและหมดสุข ทางออกแยกอย่าลืมหยิบฉวยอะไรได้ควรทำ แม่บ้านถามทนายว่า แล้วจะทำอย่างไรอีก 5-6 ปีก็เกษียณ สามีผลาญเงินสะสมหมด ซื้อบ้านสามีก็ไม่จ่าย คงถูกยึด เกษียณเงินก็ได้ไม่มาก ทนายถามสามีคุณนายทำงานมานานไหม "นาน" เงินเดือนสูงไหม "สูง" ถ้าอย่างนั้นอย่าใจร้อน ทำตัวหน้าด้าน เขาขอหย่าก็อุปไว้ รอถึงเวลาเกษียณจะได้รับเงินครึ่งหนึ่งของสามี เราควรจะได้ ซึ่งมากกว่าของเรา ผู้หญิงคนนั้นถามว่า แล้วเขาจะให้หรือ ทนายบอกว่าหมายถึงแทนที่จะรับโซเชียลจากเงินจากหยาดเหงื่อและแรงงานของตัว ก็เลือกรับส่วนที่เป็นครึ่งของสามี ไม่ได้หมายถึงหักเงินสามี แล้วเอามาให้เรา เข้าใจแจ่มแจ้งแล้วค๊ะ เธอบอก ทนายพูดต่ออดทนอีกไม่กี่ปีถึงจะแยกอยู่ แต่อย่าหย่า เผอิญเขาไปอยู่กับคนอื่น แล้วเขาเผลอไผลเอาเงินที่ยักยอก มาสร้างชีวิต และเงินเดือนที่เขาทำได้ ตอนอยู่กับคุณอ้างถูกหักสารพัด พอแยกกันอยู่ เขาซื้อโน่นนี่ มีของดีๆ แม้แต่รถยนต์ คงเอาใจคนใหม่ ความประมาทของเขา หย่าคุณสามารถขอส่วนแบ่งได้ อย่าใจอ่อน นึกเสมอ คุณมีสิทธิในส่วนที่คุณควรจะได้ ทนายรู้ไหม ชีวิตคนในสังคมจิตใจแย่ก็เพราะแยกครอบครัว

ติ๋มถอยหลังไป 10 ปี จะขาดเกินไม่มากคงไม่ว่ากัน เพราะความจำผมเริ่มคลาดเคลื่อน แต่จริงแล้วถ้าเราจะจำและสนใจเหตุบางอย่างสมองบอกว่า คุณสิ้นคิด จำเรื่องหยุมหยิม คุณค่าไม่มาก เสียเวลา เกิดความจำอยากโล๊ะทิ้งก็ยาก ติ๋มมีความสามารถ ขีดเขียน แต่งกลอน เขียนเรื่องให้คุณได้อ่าน แต่เรื่องที่ผมกำลังจะบอกคือ ทำปฏิทิน ใส่วันเดือนปี เกิดของเพื่อนรัก ชอบพอ แล้วแจกจะได้รับรู้ เดือนนี้ถึงวันเกิดของเพื่อนจะได้ล้างท้อง ขมุบเงิน การเลี้ยงวันเกิดเป็นกฎง่ายๆ คนวันเกิดฟรี เลือกที่ที่จะไปกินอาหารแพงที่สุดในร้านเชิญ ยิ่งเดี๋ยวนี้ "ซุปหูฉลาม" หรือตับห่าน ของเหล่านี้แพง แต่กฎหมายห้ามแล้ว เพราะกินของพวกนี้กว่าจะได้ ก็ทำร้ายสัตว์ คิดดูฉลามไม่กินเนื้อ ตัดแต่หู ครีบ แล้วทิ้ง ทารุณนะ เหมือนกับเรื่องจริงในไทย คนใจร้าย ลักเด็กเล็ก มาตัดแขน บางทีขาแล้วบังคับให้นั่งขอทาน คนอะไร เติบโตภายใต้คุณงามความดีของพุทธศาสนา และแบบอย่างดีงามจากพระเจ้าแผ่นดิน ยังมีจิตชั่วร้าย จับได้น่าจะลงโทษเต็มพิกัด วาแผนเจตนา และทำร้ายคน และสำคัญเป็นแบบอย่างที่ชั่วร้ายต่อสังคม เด็กไทยเติบโตมีแนวโน้ม ก้าวร้าว เพราะก็อปปี้พฤติกรรมชั่วร้ายจากผู้ใหญ่ คนวันเกิดไม่ต้องควักกระเป๋า ก้วนนั่งกินเฉลี่ยจ่าย หลายปีงานวันเกิดจัดบ่อย แต่ผมไม่ได้รับเชิญ ผมเลยไม่เคยได้มีโอกาสไปงาน เพราะก๊วนนี้ไม่สนใจของมึนเมา และคุยกันนำความสุขในอดีตมาเล่า แย่งกันพูดหัวเราะ ครับพวกเธอบอกว่า ความสุขของชีวิตไม่ต้องเสียเงิน เสียเวลา ทำร้ายพฤติกรรมดีงามเพื่อไฝ่หา เพียงแต่รู้จักคิด ชีวิตก็ได้หัวเราะ จนน้ำตาไหลแล้ว คนหัวเราะมาก เสมอ ตลอดเวลา ทุกวัน วงสุขภาพฟันธงคนนั้นห่างจากความทุกข์

สไตล์ของเจ้าภาพ จะมีของขวัญเป็นต้นกล้วยไม้ หลายกระถางให้ เพื่อนจับเป็นของขวัญติดมือ ก่อนเริ่มงานกิน ติ๋มกล่าว นัยว่าอะไรก็แล้วแต่คิด สรุปได้ใจความนอกเนื้อคำพูดที่ได้ยิน "ดีใจที่เพื่อนๆ มาพร้อมหน้า วันนี้ฉันมีความสุข อยากเลี้ยงพวกเรา เพื่อนเคยขะยั้นขะยอ อยากจัดงานวันเกิดให้ แต่ฉันคิดว่า เพื่อนๆ ให้ตลอดเวลามีน้ำใจต่อกัน อยากตอบแทนบ้างก็เท่านั้น"

วันนี้คนมา 23 คน มีของกินเล่น สามที่ เป็นคอมโบ้ อยากกินอะไรเชิญ ไม่อั้น ไม่มีพิกัด ใครจะดื่มเบียร์ ไวน์ เชิญ แต่วันนี้ มีแชมเปญ เพื่อนสนิทของติ๋ม มีสามีเป็นคนเข้าใจชีวิต บอกว่าฝรั่งเศส และในยุโรป ก่อนเริ่มอาหารจะดื่มเบียร์ ไวน์ แชมเปญ แม้แต่กาแฟ เขาบอกว่าเป็นรายได้ของร้าน แต่อเมริกาขอน้ำเปล่า ร้านไม่มีเงิน คิดว่าไม่จริงเพราะน้ำเป็นเพียงเริ่มต้น มากมายรายการทยอยสั่ง

ครับทุกชาติ ทุกภาษา แตกต่าง ตามวิถีชีวิต ส่วนตัวผมกลางวันชอบดื่มน้ำเปล่าเฉยๆ ก็สดชื่นแล้ว แต่เมื้อเย็น ไวน์ดีๆ 1-2 แก้ว ชีวิตสมบูรณ์กับอาหารบนโต๊ะ เขาบอกว่าชาวรัสเซียน้ำเปล่าคือ ออสก้า ผู้รู้มากมายแนะนำขับรถ แล้วดื่มอันตราย ดื่มต้องกินอาหาร ดื่มน้ำเยอะ เว้นระยะขับรถ อะไรก็ตามที่เป็นคำแนะนำ ถูกและปลอดภัย ใช้เถอะ

มื้อฟรี ผมเลือก แฮมเบอร์เกอร์กับเบค่อน เฟรนฟราย คุ๊กมีเดี้ยม โอ้โฮ จานโต ก้อนเนื้อใหญ่ ตาเบิกกว้าง น้ำย่อยไหลออกจากปาก กลืนเข้า เอามือกดแฮมเบอร์เกอร์ เอามีดตัดครึ่ง อีกครึ่งหนึ่งตัดเป็นสองส่วน ขอแคชช็อบ บีบลงบนจาน เหยาะ ฮอตซอส เอาปลายมีดผสมหยิบแฮมเบอร์เกอร์ 1/4 ที่ตัดจิ้มเข้าปากเคี้ยว ยอมรับอร่อย นานแล้วไม่ได้กิน อดคุยโม้กับตัวเอง เป็นคนโชคดี สามารถอร่อยกับอาหารทั่วโลกได้ คนใกล้มองหน้า ยิ้มและพูดเยาะ ได้ข่าวเธอไม่กินปลาร้า และส้มตำใส่ปู แล้วโม้ว่ากินทุกอย่างได้ ยิ้มแหย